10 φράσεις που αξίζει να θυμόμαστε
Ήταν Μάρτιος του 2013 όταν ο κόσμος αντίκρισε για πρώτη φορά στον εξώστη του Αγίου Πέτρου τον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο. Ο νέος Ποντίφικας συστήθηκε με το όνομα Φραγκίσκος, ένα όνομα που έμελλε να ταυτιστεί με την ταπεινότητα, την προσφορά και τη ριζική αλλαγή στην καρδιά της Καθολικής Εκκλησίας. Δέκα χρόνια μετά, με την είδηση του θανάτου του σε ηλικία 88 ετών να συγκλονίζει, η παρακαταθήκη του αποκτά ακόμη μεγαλύτερη δύναμη και συγκινησιακό βάθος. Η φωνή του δεν ήταν δυνατή με τον συμβατικό τρόπο. Δεν χρειάστηκε φωνές ή εντυπωσιακές δηλώσεις. Ήταν η απλότητά του που μιλούσε κατευθείαν στην ψυχή. Μιλούσε για τους φτωχούς χωρίς να τους οικτίρει. Για τους πρόσφυγες χωρίς πολιτικές σκοπιμότητες. Για τους αποκλεισμένους χωρίς αμφιθυμία. Δεν έμεινε σε λόγια – προχώρησε σε πράξεις, με συνέπεια και θάρρος.
Στάθηκε με τρυφερότητα δίπλα στους ανθρώπους που η κοινωνία συχνά παραμερίζει: στους μετανάστες, στην LGBTQ+ κοινότητα, στις γυναίκες που ζητούσαν χώρο μέσα σε μια ανδροκρατούμενη Εκκλησία. Ύψωσε τη φωνή του υπέρ της οικολογικής συνείδησης, μίλησε για έναν πλανήτη που υποφέρει και για μια ανθρωπότητα που χρειάζεται φροντίδα, όχι εκμετάλλευση. Ο Φραγκίσκος δεν προσέγγισε την πίστη ως ένα δόγμα προς υπεράσπιση, αλλά ως μια καθημερινή πράξη καλοσύνης, ένα μονοπάτι χωρίς αποκλεισμούς, μια πρόσκληση στην ενσυναίσθηση. Δεν δίδαξε από άμβωνες. Έσκυψε δίπλα στους ανθρώπους. Επέλεξε την Εκκλησία των δρόμων, της δράσης, της απλής ζωής – όχι των ανακτόρων και των αποστάσεων.
Στον κόσμο της ψυχρής τεχνοκρατίας και της κοινωνικής αποσύνθεσης, ο Πάπας Φραγκίσκος υπήρξε ένας ήρεμος επαναστάτης της καρδιάς. Έδωσε πρόσωπο στην ελπίδα, νόημα στην αγάπη, δύναμη στον διάλογο. Σήμερα, δεν αποχαιρετούμε απλώς έναν Πάπα. Αποχαιρετούμε έναν άνθρωπο που άλλαξε το νόημα του θεσμικού ρόλου του, μετατρέποντάς τον σε πράξη συμπόρευσης. Η φωνή του δεν σίγησε με τον θάνατό του. Αντίθετα, αντηχεί πιο έντονα από ποτέ: στις πράξεις εκείνων που συνεχίζουν να χτίζουν γέφυρες και όχι τείχη. Στην πίστη εκείνων που βλέπουν τον άλλον ως αδελφό. Στην Εκκλησία που μπορεί να γίνει ξανά σπίτι για όλους.
Τα λόγια του που έμειναν για πάντα
🔹 «Θέλω μια φτωχή Εκκλησία, για τους φτωχούς» – Έναρξη της διακονίας του, Μάρτιος 2013
🔹 «Σε αυτόν τον παγκοσμιοποιημένο κόσμο, έχουμε πέσει σε μια παγκοσμιοποίηση της αδιαφορίας» – Λαμπεντούζα, Ιούλιος 2013
🔹 «Προτιμώ μια Εκκλησία τραυματισμένη, ταλαιπωρημένη, γιατί βγήκε στους δρόμους…» – Νοέμβριος 2013
🔹 «Το να παρουσιάζεις τον Πάπα ως σούπερ ήρωα είναι προσβολή. Είμαι απλός άνθρωπος» – Μάρτιος 2014
🔹 «Το Big Bang δεν αντιτίθεται στη θεϊκή δημιουργία – την προϋποθέτει. Η εξέλιξη απαιτεί τη δημιουργία» – Οκτώβριος 2014
Με παρρησία και απλότητα, απευθύνθηκε σε έναν κόσμο που κλείνει τα μάτια:
🔹 «Είναι υποκρισία να λες ότι είσαι χριστιανός και να διώχνεις έναν πρόσφυγα ή κάποιον που ζητά βοήθεια, που πεινάει ή διψάει» – Οκτώβριος 2016
🔹 «Όποιος, όποιος κι αν είναι, θέλει μόνο να χτίζει τείχη και όχι γέφυρες, δεν είναι χριστιανός» – Μήνυμα ενάντια στις ξενοφοβικές πολιτικές, 2016
🔹 «Είμαστε όλοι στο ίδιο καράβι, εύθραυστοι και αποπροσανατολισμένοι, αλλά και σημαντικοί και αναγκαίοι, όλοι καλεσμένοι να κωπηλατήσουμε μαζί» – Εμβληματική φράση κατά την πανδημία COVID-19, 2020
Και σε μια από τις πιο ηχηρές δηλώσεις του:
🔹 «Οι ομοφυλόφιλοι είναι παιδιά του Θεού και έχουν δικαίωμα σε μια οικογένεια… Κανείς δεν πρέπει να πετιέται έξω ή να δυστυχεί για αυτό» – Οκτώβριος 2020
Για τον Φραγκίσκο, η πίστη δεν ήταν φόβος, αλλά φως. Δεν ήταν επιβολή, αλλά διάλογος. Δεν ήταν εξουσία, αλλά διακονία.
🔹 «Η εχθρότητα, ο εξτρεμισμός και η βία δεν γεννιούνται από θρησκευτική καρδιά – είναι προδοσίες της θρησκείας» – Μάρτιος 2021
Ο Πάπας Φραγκίσκος δεν θα λείψει μόνο στους Καθολικούς. Θα λείψει στον κόσμο ολόκληρο. Γιατί υπήρξε ένας ηγέτης που θύμισε ότι η δύναμη δεν βρίσκεται στα αξιώματα, αλλά στη συμπόνοια. Ότι η αλήθεια δεν φωνάζει, αλλά εμπνέει. Και ότι η Εκκλησία μπορεί – και οφείλει – να γίνει η αγκαλιά του κόσμου. Σε κάθε εποχή, υπάρχουν φωνές που υπερβαίνουν τον χρόνο. Ο Φραγκίσκος ήταν μία από αυτές.
