Πρώτο βήμα η επιστροφή ενοικίου
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η εφαρμογή της στεγαστικής πολιτικής της κυβέρνησης, με στόχο την ενίσχυση των πολιτών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή κατοικία. Το πρώτο βήμα, όπως επιβεβαίωσε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την επίσκεψή του στο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, είναι η εφαρμογή της «επιστροφής ενοικίου», ενός μέτρου επιδότησης ενοικίου που σηματοδοτεί την έναρξη ενός ευρύτερου σχεδίου αντιμετώπισης της στεγαστικής κρίσης. Το ολοκληρωμένο πακέτο παρεμβάσεων, το οποίο καλύπτει τόσο τη ζήτηση όσο και την προσφορά στέγης, βρίσκεται ήδη σε στάδιο υλοποίησης, ενώ αναμένεται να εμπλουτιστεί με νέα εργαλεία στη βάση των πορισμάτων που θα συγκεντρώνονται από το υπό σύσταση Παρατηρητήριο Στεγαστικής Πολιτικής. Το Παρατηρητήριο θα παρακολουθεί σε μηνιαία βάση τις μεταβολές στην αγορά ακινήτων, την πορεία υλοποίησης των προγραμμάτων και την απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων.
Προτεραιότητα της κυβέρνησης, όπως επισημαίνεται, είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης των πολιτών στα προγράμματα. Στο πλαίσιο αυτό, δρομολογείται η δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας, όπου οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να ενημερώνονται για όλες τις δράσεις στήριξης στέγασης και να εντοπίζουν τα προγράμματα που ανταποκρίνονται στο προφίλ και τις ανάγκες τους. Ωστόσο, πηγές από την αγορά επισημαίνουν ότι απαιτείται χρόνος για την ωρίμανση των μέτρων. Προγράμματα όπως το «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» και η «Κοινωνική Αντιπαροχή» δεν αποδίδουν άμεσα αποτελέσματα, ιδίως λόγω της υφιστάμενης έλλειψης διαθέσιμων κατοικιών προς αγορά ή μίσθωση. Οι ίδιοι κύκλοι αναφέρουν ότι εξετάζονται ήδη βελτιώσεις και πρόσθετα κίνητρα για να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων.
Ενδεικτικό του προβλήματος αποτελεί το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», στο οποίο, ενώ οι προεγκρίσεις δανείων έχουν ξεπεράσει τις 25.000, με συνολική αξία άνω των 3 δισ. ευρώ, μόλις ένα μικρό ποσοστό από αυτές συνοδεύεται από επιλέξιμο ακίνητο – δηλαδή ακίνητο που πληροί τα κριτήρια αξίας, επιφάνειας, παλαιότητας και διαθέτει ηλεκτρονική ταυτότητα. Μέχρι τις αρχές Απριλίου, είχαν εγκριθεί 4.634 αιτήσεις με επιλέξιμο ακίνητο, συνολικού προϋπολογισμού 552 εκατ. ευρώ, και μέσο ύψος δανείου λίγο κάτω από τις 120.000 ευρώ. Ωστόσο, μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν εκταμιευθεί μόλις 19 δάνεια, ύψους περίπου 2 εκατ. ευρώ. Η καθυστέρηση οφείλεται κυρίως στην απουσία ηλεκτρονικής ταυτότητας για πολλά ακίνητα, διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει έως και 6-7 μήνες όταν απαιτούνται τακτοποιήσεις αυθαιρεσιών. Ωστόσο, εκτιμάται ότι μέχρι τα τέλη Μαΐου θα έχει ολοκληρωθεί σημαντικός αριθμός τέτοιων διαδικασιών, καθώς αρκετοί ιδιοκτήτες βρίσκονται ήδη σε διαδικασία συμφωνίας με τους ενδιαφερόμενους αγοραστές.
Συνολικά, έχουν υποβληθεί 35.735 αιτήσεις για το «Σπίτι μου ΙΙ», εκ των οποίων περίπου 7.300 έχουν απορριφθεί, καταδεικνύοντας τόσο τη μεγάλη ζήτηση όσο και την ανάγκη για καλύτερη προσαρμογή των διαθέσιμων ακινήτων στις προδιαγραφές του προγράμματος. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι θα συνεχίσει να εμπλουτίζει και να ενισχύει τη στεγαστική πολιτική με στοχευμένα και ρεαλιστικά μέτρα, ώστε να δοθούν ουσιαστικές λύσεις στο αυξανόμενο πρόβλημα της στέγασης, με έμφαση στις νεότερες ηλικίες, τις ευάλωτες ομάδες και τους νέους γονείς.
