Νέα μελέτη δείχνει μόνιμες επιπτώσεις από το χρόνιο στρες
Οι πολλές ώρες εργασίας δεν είναι απλώς εξαντλητικές· μπορεί να επηρεάζουν τη δομή του ίδιου μας του εγκεφάλου, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη που φέρνει στο φως σημαντικά ευρήματα για τις νευρολογικές συνέπειες της υπερεργασίας. Η έρευνα διεξήχθη από ερευνητές των Πανεπιστημίων Chung-Ang και Yonsei στη Νότια Κορέα, σε δείγμα 110 εργαζομένων στον τομέα της υγείας, και κατέληξε σε ανησυχητικά συμπεράσματα: όσοι εργάζονταν περισσότερες από 52 ώρες την εβδομάδα παρουσίαζαν σαφείς αλλαγές σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη γνωστική λειτουργία, τη συναισθηματική ρύθμιση και την αυτοαντίληψη. Οι ερευνητές κατέγραψαν αυξήσεις στον όγκο της φαιάς ουσίας σε συγκεκριμένα σημεία, όπως η μέση μετωπιαία έλικα και η νήσος (insula) – περιοχές που εμπλέκονται στον έλεγχο των συναισθημάτων, τη μνήμη, την προσοχή και την εσωτερική επίγνωση. Οι μεταβολές αυτές ερμηνεύονται ως αντίδραση του εγκεφάλου στο χρόνιο στρες, την κόπωση και την έλλειψη ανάπαυσης. Αν και τα ευρήματα είναι ακόμη διερευνητικά, όπως επισημαίνουν οι ίδιοι οι συγγραφείς, παρέχουν για πρώτη φορά βιολογική τεκμηρίωση για την επίδραση της υπερεργασίας στην εγκεφαλική λειτουργία.
Ο Joon Yul Choi, εκ των συγγραφέων της μελέτης, ανέφερε πως οι εγκεφαλικές αλλαγές είναι πιθανώς αναστρέψιμες, εφόσον μειωθούν οι στρεσογόνοι παράγοντες, ωστόσο η πλήρης αποκατάσταση μπορεί να απαιτεί χρόνο. Το δείγμα επικεντρώθηκε σε επαγγελματίες υγείας της Νότιας Κορέας, μια χώρα όπου οι 52 ώρες εργασίας ανά εβδομάδα θεωρούνται το ανώτατο νόμιμο όριο – και η υπερεργασία αποτελεί μείζον ζήτημα δημόσιας υγείας. Η μελέτη ενισχύει προηγούμενα ευρήματα διεθνών οργανισμών. Ήδη από το 2021, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας είχαν τεκμηριώσει ότι η υπερβολική εργασία συνδέεται με περίπου 745.000 πρόωρους θανάτους ετησίως. Η νέα έρευνα προσθέτει τη διάσταση των νευρολογικών επιπτώσεων, που έως τώρα παρέμεναν υποτιμημένες.
Ο Jonny Gifford, ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Μελετών Απασχόλησης στο Ηνωμένο Βασίλειο, σημειώνει ότι η χρήση τεχνικών νευροαπεικόνισης στην παρούσα μελέτη προσφέρει μια πρώτη σαφή εικόνα για το πώς η εξάντληση δεν επηρεάζει μόνο τη διάθεση και τη λειτουργικότητα, αλλά αλλάζει πραγματικά τη δομή του εγκεφάλου. Την ίδια στιγμή, ο Frank Pega του ΠΟΥ υπογραμμίζει ότι η υπερεργασία αποτελεί τον σημαντικότερο επαγγελματικό παράγοντα κινδύνου που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Αν και πρόκειται για μικρή μελέτη με περιορισμένη γενικευσιμότητα, τα ευρήματά της καθιστούν σαφές ότι η υπερβολική εργασία πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ζήτημα επαγγελματικής υγείας, με ευθύνη όχι μόνο των εργαζομένων, αλλά και των κυβερνήσεων και εργοδοτών. Στο επίκεντρο της συζήτησης πλέον δεν είναι μόνο η ισορροπία εργασίας–ζωής, αλλά η ίδια η υγεία του ανθρώπινου εγκεφάλου.
