Ουκρανικό εξελίξεις: Νέα εμπλοκή στις συνομιλίες – Τι ζητά η Ρωσία

Σε νέο γύρο διπλωματικού τακτικισμού επιδίδεται η Μόσχα, εγείροντας όρους που, σύμφωνα με ανώτατο Ουκρανό αξιωματούχο, ξεπερνούν ακόμη και τις προβλέψεις των δυτικών σχεδίων για μια ενδεχόμενη εκεχειρία. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, οι Ρώσοι διαπραγματευτές φέρονται να προφορικά πρόβαλαν απαιτήσεις τις οποίες το Κίεβο χαρακτήρισε «μη βιώσιμες».

Όπως δήλωσε Ουκρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο Reuters, οι Ρώσοι έθεσαν τέσσερα βασικά αιτήματα για να συμφωνήσουν σε εκεχειρία:

1. Απόσυρση στρατευμάτων από τις ουκρανικές περιφέρειες Ντονέτσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα και Λουχάνσκ — περιοχές που τελούν υπό μερικό ή πλήρη ρωσικό έλεγχο.

2. Διεθνής αναγνώριση ότι η Κριμαία, καθώς και οι τέσσερις παραπάνω περιφέρειες, αποτελούν πλέον ρωσικά εδάφη.

3. Καθεστώς ουδετερότητας για την Ουκρανία, χωρίς δυνατότητα κατοχής όπλων μαζικής καταστροφής ή παραμονής ξένων στρατιωτικών δυνάμεων επί του εδάφους της.

4. Αποκήρυξη αποζημιώσεων, με ρητή παραίτηση όλων των πλευρών από οποιαδήποτε οικονομική διεκδίκηση λόγω πολέμου.

Κανένας από τους παραπάνω όρους δεν παρουσιάστηκε επισήμως με έγγραφα, ούτε υπογράφηκε. Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, όλα διατυπώθηκαν μόνο προφορικά. Η ρωσική πρόταση, όπως παρουσιάστηκε, φαίνεται να υπερβαίνει ακόμη και το άτυπο ειρηνευτικό σχέδιο που φέρεται να είχαν προτείνει οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Ουκρανία, μετά από συνομιλίες με τη Μόσχα. Το εν λόγω σχέδιο περιλάμβανε μόνο αμερικανική de jure αναγνώριση της Κριμαίας και de facto αποδοχή της κατάστασης σε περιοχές ρωσικού ελέγχου, ενώ προέβλεπε την καταβολή αποζημιώσεων στην Ουκρανία. Παρά τη θεσμική βαρύτητα των συνομιλιών —οι πρώτες απευθείας σε τρία χρόνια— το μόνο χειροπιαστό αποτέλεσμα ήταν η συμφωνία για ανταλλαγή κρατουμένων. Οι υπόλοιπες προτάσεις της Μόσχας απορρίφθηκαν από το Κίεβο ως μη ρεαλιστικές και χωρίς ουσιαστική βάση.

Την ίδια στιγμή, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για μια μελλοντική συνάντηση Πούτιν–Ζελένσκι. Ωστόσο, όπως τόνισε, αυτή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο αν υπάρξουν «συγκεκριμένες συμφωνίες». Δεν προσδιόρισε όμως το περιεχόμενό τους, ούτε απάντησε ευθέως σε ερωτήσεις για τους όρους που τέθηκαν από τη ρωσική πλευρά στην Κωνσταντινούπολη. Ο Πεσκόφ αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τις πληροφορίες για τις ρωσικές απαιτήσεις, επικαλούμενος την ανάγκη «κεκλεισμένων των θυρών» στις συνομιλίες. Την ίδια ώρα, εξέφρασε επιφυλάξεις για το ποιος θα πρέπει να υπογράψει μια ενδεχόμενη συμφωνία από ουκρανικής πλευράς, γεγονός που προσθέτει νέα ερωτήματα για τις πραγματικές προθέσεις της Μόσχας. Η νέα αυτή φάση των διαπραγματεύσεων δεν μοιάζει να έχει στόχο μια ουσιαστική ειρηνευτική διέξοδο. Η απουσία εγγράφων, οι μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Μόσχας και η παράλληλη δήθεν προθυμία για ηγετική συνάντηση δημιουργούν την εικόνα μιας ειρηνευτικής πρότασης περισσότερο για το θεαθήναι. Όπως διαμορφώνεται η κατάσταση, η διπλωματική διέξοδος παραμένει μακρινή, ενώ η σύγκρουση συνεχίζει να παράγει αβεβαιότητα, ανθρώπινο κόστος και γεωπολιτικά ρίσκα.