Τραμπ – Πούτν συνάντηση: Διπλωματικό θρίλερ με φόντο το Βατικανό

Ένα νέο κεφάλαιο φαίνεται να ανοίγει στη μακρόσυρτη και αιματηρή κρίση της Ουκρανίας, με τον Ντόναλντ Τραμπ να επιχειρεί να τοποθετηθεί εκ νέου στο επίκεντρο της διεθνούς διπλωματίας. Ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο οποίος διεκδικεί την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να έχει τηλεφωνικές επαφές με τους προέδρους της Ρωσίας και της Ουκρανίας, Βλαντίμιρ Πούτιν και Βολοντίμιρ Ζελένσκι αντίστοιχα, αναζητώντας -κατά τα λεγόμενά του- έναν νέο «δρόμο επαφής» μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων στην Κωνσταντινούπολη. Οι σχετικές πληροφορίες επιβεβαιώθηκαν ουσιαστικά από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος δήλωσε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις για μια απευθείας συνάντηση Τραμπ–Πούτιν, ενώ το Κρεμλίνο, μέσω του εκπροσώπου του Ντμίτρι Πεσκόφ, άφησε να εννοηθεί πως οι σχετικές προετοιμασίες είναι προχωρημένες. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα υπάρξει συνάντηση, αλλά πότε και πού.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Ρούμπιο στο CBS News, το επιτελείο του πρώην προέδρου των ΗΠΑ έχει ήδη προτείνει δημόσια μια τέτοια επαφή, με το Βατικανό να αναδεικνύεται ως πιθανός ουδέτερος τόπος συνάντησης. Από τη Ρώμη, όπου βρίσκεται για να παραστεί στην τελετή ενθρόνισης του νέου Πάπα, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας δήλωσε ότι αναζητούνται τρόποι μέσω των οποίων η Αγία Έδρα θα μπορούσε να διευκολύνει τη διαδικασία των συνομιλιών. Χαρακτήρισε το Βατικανό έναν χώρο στον οποίο «και οι δύο πλευρές θα αισθάνονταν άνετα», ενώ απέφυγε να μιλήσει για ρόλο επίσημου διαμεσολαβητή. Σε ανάλογο τόνο κινήθηκε και ο καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν, υφυπουργός Εξωτερικών του Βατικανού, επαναλαμβάνοντας την πρόθεση της Αγίας Έδρας να συμβάλει ως τόπος διαλόγου. Εμφανώς απογοητευμένος από την κατάρρευση των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, τη χαρακτήρισε «τραγική χαμένη ευκαιρία».

Το σκηνικό συμπληρώνεται από την παρουσία δεκάδων ηγετών στη Ρώμη, στο πλαίσιο της επίσημης ενθρόνισης του Πάπα Λέοντα ΙΔ΄. Ανάμεσά τους και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος αναμένεται να συναντήσει ηγέτες στο περιθώριο της τελετής. Στην ίδια τελετή θα δώσει το παρών και ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, με τον οποίο ο Ζελένσκι είχε συγκρουστεί έντονα στον Λευκό Οίκο τον περασμένο Φεβρουάριο, γεγονός που προσδίδει πολιτική βαρύτητα στην πιθανότητα νέας επαφής. Το Κρεμλίνο, από την πλευρά του, δείχνει να κρατά ανοιχτή τη δυνατότητα επανέναρξης διαλόγου, αλλά με αυστηρές προϋποθέσεις. Ο Ροντίον Μιρόσνικ, πρέσβης του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών για ζητήματα «εγκλημάτων του καθεστώτος του Κιέβου», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, άφησε να εννοηθεί ότι η επόμενη φάση των διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να περιλαμβάνει συζήτηση για κατάπαυση του πυρός, με βασική προϋπόθεση τη συμπερίληψη των ρωσικών όρων στο τελικό πλαίσιο. Αντιθέτως, χαρακτήρισε «απαράδεκτη» την πρόταση της ουκρανικής πλευράς όπως παρουσιάστηκε στην Κωνσταντινούπολη, επειδή αγνόησε πλήρως τις ρωσικές απαιτήσεις.

Η πρωτοβουλία Τραμπ, αν και επισήμως προβάλλεται ως ειρηνευτική, εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική επανεμφάνισής του ως παγκόσμιου ρυθμιστή ενόψει των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Ωστόσο, δεν περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι και οι δύο εμπλεκόμενες πλευρές εμφανίζονται πλέον λιγότερο απόλυτες στις δηλώσεις τους, αφήνοντας περιθώρια για έστω και περιορισμένες γεφυρώσεις. Καθώς η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί με αυξημένο ενδιαφέρον τη δυνατότητα ενός ιστορικού τετ-α-τετ ανάμεσα σε Τραμπ και Πούτιν, πιθανότατα στο Βατικανό, η πολιτική βούληση όλων των μερών θα κρίνει αν η Ρώμη αποτελέσει απλώς έναν συμβολικό σταθμό ή την απαρχή μιας ρεαλιστικής διπλωματικής στροφής στον πόλεμο της Ουκρανίας.