Σαρωτικές αλλαγές στον τομέα της φορολογικής διαφάνειας στον κλάδο της ακίνητης περιουσίας φέρνει η λειτουργία του Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ), το οποίο πρόκειται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία από τον Ιούλιο του 2025. Το νέο ψηφιακό εργαλείο της ΑΑΔΕ αποτελεί μέρος του σχεδίου αξιοποίησης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και αναμένεται να μετασχηματίσει τον τρόπο με τον οποίο παρακολουθείται η ακίνητη περιουσία στη χώρα. Με τη λειτουργία του ΜΙΔΑ, όλα τα ακίνητα της επικράτειας —ιδιόκτητα, ενοικιαζόμενα ή κενά— θα πρέπει να είναι καταγεγραμμένα και προσυμπληρωμένα στην ενιαία πλατφόρμα. Μέσω της διασύνδεσης του Μητρώου με το Κτηματολόγιο, την ΑΑΔΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ, η Φορολογική Διοίκηση θα αποκτά άμεση και αξιόπιστη εικόνα για κάθε ακίνητο, τις χρήσεις του, τα πραγματικά του χαρακτηριστικά, αλλά και τα εισοδήματα που αποφέρει. Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Όμηρος Τσάπαλος, εξηγεί πως τόσο οι ιδιοκτήτες όσο και οι ενοικιαστές θα υποχρεούνται να δηλώνουν τα στοιχεία που τους αφορούν —με μεγάλο μέρος αυτών να είναι ήδη προσυμπληρωμένο— ενώ θα πραγματοποιείται αντιπαραβολή και διασταύρωση των στοιχείων μεταξύ των εμπλεκόμενων πλατφορμών.
Ποιοι μπαίνουν στο στόχαστρο
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το νέο σύστημα αναμένεται να εντοπίσει χιλιάδες περιπτώσεις αδήλωτων ακινήτων, ψευδών δηλώσεων και «μαύρων» ενοικίων. Η ΑΑΔΕ θα μπορεί να εντοπίζει:
-
Ακίνητα καταγεγραμμένα στο Κτηματολόγιο που δεν έχουν δηλωθεί στο Taxisnet
-
Περιπτώσεις όπου τα δηλωμένα εμβαδά στο Taxisnet υπολείπονται αυτών που εμφανίζονται στο Κτηματολόγιο
-
Εισοδήματα από ενοικίαση ακινήτων που δεν έχουν αναφερθεί από ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές
Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι φορολογούμενοι θα καλούνται να δώσουν εξηγήσεις. Εφόσον διαπιστωθεί ανακρίβεια ή απόκρυψη, η ΑΑΔΕ θα καταλογίζει αναδρομικούς φόρους και τέλη (όπως ΕΝΦΙΑ, φόρο εισοδήματος, δημοτικά τέλη), αλλά και διοικητικά πρόστιμα, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης.
Οι πολίτες θα έχουν εύλογο χρονικό περιθώριο να οριστικοποιήσουν τα στοιχεία που αφορούν τις περίπου 6,5 εκατομμύρια ιδιοκτησίες που υφίστανται στη χώρα. Όπως επισημαίνει ο κ. Τσάπαλος, «όποιος καταχωρίσει ανακριβή ή ψευδή δεδομένα, κινδυνεύει με επιβολή αυστηρών προστίμων». Η απουσία ενιαίου μητρώου ιδιοκτησίας έχει δημιουργήσει σημαντικά κενά στον έλεγχο της ακίνητης περιουσίας. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα διασταυρώσεις, πολλά ακίνητα παραμένουν αδήλωτα τόσο στο Κτηματολόγιο όσο και στην Εφορία, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου νοικιάζονται παράνομα, με πληρωμές σε «μαύρο» χρήμα, χωρίς καμία φορολογική αποτύπωση. Παρά ταύτα, συνεχίζουν να καταναλώνουν ρεύμα και να εμφανίζονται ενεργά, γεγονός που καθιστά πλέον την πλήρη καταγραφή τους επιβεβλημένη.
Η δημιουργία και λειτουργία του ΜΙΔΑ δεν αποτελεί απλώς ένα νέο εργαλείο γραφειοκρατικής φύσης, αλλά έναν θεμελιώδη πυλώνα ψηφιακής διακυβέρνησης και φορολογικής διαφάνειας. Αποσκοπεί αφενός στη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών, και αφετέρου στον περιορισμό της φοροδιαφυγής και των εικονικών δηλώσεων που υπονομεύουν τα δημόσια έσοδα. Η Ελλάδα κάνει ένα βήμα προς τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό της φορολογικής διοίκησης, με έμφαση στην ακίνητη περιουσία, έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Η νέα πλατφόρμα φέρνει στο προσκήνιο μια εποχή διαφάνειας, αλλά και αυξημένων ευθυνών για ιδιοκτήτες και ενοικιαστές.
