Νέος χώρος για στοχευμένες πολιτικές
Βρισκόμαστε μπροστά σε μια αξιοσημείωτη ανατροπή των δημοσιονομικών προσδοκιών για την Ελλάδα, καθώς οι τελευταίες Εαρινές Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτυπώνουν μια εντυπωσιακή υπέρβαση των στόχων. Χωρίς να έχει καλά-καλά διανυθεί το πρώτο μισό του έτους, οι εκτιμήσεις επιβεβαιώνουν ότι το 2025 θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα σαφώς υψηλότερο των προηγούμενων προβλέψεων, αγγίζοντας το 3,8% του ΑΕΠ και προσεγγίζοντας εκ νέου τα επίπεδα υπερπλεονασμάτων των προηγούμενων ετών. Η νέα αυτή πρόβλεψη έρχεται ως συνέχεια του εξαιρετικού αποτελέσματος του 2024, κατά το οποίο η Ελλάδα εμφάνισε πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 4,8%, επιβεβαιώνοντας τη σταθερή βελτίωση των δημοσιονομικών της επιδόσεων. Η τάση αυτή αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω έως το 2026, όταν το πλεόνασμα εκτιμάται να φτάσει στο 4,4% – δηλαδή σχεδόν διπλάσιο από τους στόχους που είχαν τεθεί στο αρχικό Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.
Η αλλαγή αυτή στο κλίμα δεν είναι αποτέλεσμα συγκυρίας, αλλά αποδίδεται σε μια σειρά διαρθρωτικών παρεμβάσεων που φαίνεται πλέον να αποδίδουν ουσιαστικά. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η ενίσχυση των εσόδων του κράτους και η αναχαίτιση της φοροδιαφυγής αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες της βελτίωσης. Ειδικά μέτρα όπως η επέκταση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας στην εστίαση και τα τουριστικά καταλύματα, αλλά και η αναπροσαρμογή του τέλους διανυκτέρευσης, συνιστούν κρίσιμα εργαλεία στον έλεγχο της αδήλωτης οικονομίας. Το σημαντικότερο ίσως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων είναι η δημιουργία περιθωρίων για νέες πολιτικές στήριξης. Το υπερπλεόνασμα του 2024 ήδη επέτρεψε μέτρα κοινωνικού χαρακτήρα – όπως η καταβολή εφάπαξ ενισχύσεων σε ευάλωτους συνταξιούχους – ενώ για το 2026 έχει ήδη ανακοινωθεί δέσμη ελαφρύνσεων στη φορολογία εισοδήματος. Με τον δημοσιονομικό χώρο να υπολογίζεται άνω του 1,5 δισ. ευρώ, το οικονομικό επιτελείο έχει τη δυνατότητα να υλοποιήσει παρεμβάσεις χωρίς να διαταραχθεί η ευρύτερη δημοσιονομική ισορροπία, γεγονός που υπογραμμίζει και η πρόβλεψη για πλεόνασμα Γενικής Κυβέρνησης στο 1,4% του ΑΕΠ.
Υποχώρηση του χρέους και αισιοδοξία στην αγορά εργασίας
Παράλληλα, η Κομισιόν προβλέπει αξιοσημείωτη αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους, το οποίο εκτιμάται ότι θα περιοριστεί στο 146,6% του ΑΕΠ εντός του 2025 και στο 140,6% το 2026 – σημαντικά χαμηλότερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Η βελτίωση αυτή ενισχύει το προφίλ αξιοπιστίας της χώρας στις αγορές, συμβάλλοντας στη διατήρηση χαμηλότερου κόστους δανεισμού. Παράλληλα, ιδιαίτερα ενθαρρυντικές είναι και οι προβλέψεις για την αγορά εργασίας. Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί στο 9,3% φέτος και στο 8,7% το 2026, ενώ και οι αποδοχές προβλέπεται να αυξηθούν με ρυθμούς υψηλότερους των αρχικών προβλέψεων – κατά 3,8% το 2025 και 3,5% το 2026.
Η εικόνα που προκύπτει από τις Εαρινές Προβλέψεις της Κομισιόν αντανακλά μια ουσιαστική μεταβολή στη δημοσιονομική διαχείριση της χώρας. Ωστόσο, το στοίχημα της σταθερότητας και της αναπτυξιακής συνέχειας παραμένει ανοικτό. Η διατήρηση αυτής της τάσης δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη και απαιτεί προσήλωση στις μεταρρυθμίσεις, ρεαλισμό στη χάραξη πολιτικής και κοινωνική ευαισθησία στη διανομή του πλεονάσματος. Η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας αποκτά πλέον πραγματική δυναμική, αρκεί η πορεία αυτή να αξιοποιηθεί με μέτρο, διαφάνεια και σχέδιο – όχι μόνο για τη δημοσιονομική ευημερία, αλλά και για τη βελτίωση της ζωής των πολιτών.
