Γάζα πόλεμος: Πώς το Ισραήλ σπρώχνει τους Παλαιστίνιους σε μια μικρή γωνιά στα νότια

Σε μια ανάλυση που αναδεικνύει τις βαθιές γεωπολιτικές και ανθρωπιστικές προεκτάσεις της συνεχιζόμενης κρίσης στη Γάζα, οι Financial Times διαπιστώνουν ότι το Ισραήλ επανακαθορίζει σταδιακά τα γεωγραφικά όρια του παλαιστινιακού θύλακα, μέσω εντολών εκκένωσης και δημιουργίας στρατιωτικών ζωνών. Η διαδικασία αυτή περιορίζει συνεχώς την πρόσβαση των Παλαιστινίων στη γη τους, συμπιέζοντας τον πληθυσμό σε ολοένα μικρότερο τμήμα στο νότιο άκρο της Γάζας. Επισήμως, ο ισραηλινός στρατός χαρακτηρίζει τις εντολές εκκένωσης ως μέτρα προστασίας των αμάχων. Ωστόσο, για τους 2,1 εκατομμύρια κατοίκους της περιοχής, οι εντολές αυτές μεταφράζονται σε ένα φαύλο κύκλο εκτοπισμού, αποστέρησης και επιβίωσης σε ερείπια, υπογραμμίζει το δημοσίευμα, το οποίο βασίζεται στην εξέταση εκατοντάδων σχετικών οδηγιών, συμπεριλαμβανομένων περίπου 30 που εκδόθηκαν μετά την κατάρρευση της εκεχειρίας με τη Χαμάς, τον Μάρτιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία των FT, περισσότερο από το 80% της Λωρίδας της Γάζας —η οποία ήδη πριν από τον πόλεμο ήταν μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές στον κόσμο— έχει καλυφθεί από στρατιωτικές ζώνες ή τελεί υπό εντολές εκκένωσης. Η πολιτική αυτή, όπως εκτιμάται, περιορίζει δραστικά τον ζωτικό χώρο των Παλαιστινίων και δημιουργεί de facto νέα εδαφικά δεδομένα.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου έχει αφήσει να εννοηθεί πως επιδιώκει τη συγκέντρωση του παλαιστινιακού πληθυσμού σε μια απομονωμένη λωρίδα γης στα σύνορα με την Αίγυπτο, μια περιοχή άνυδρη, χωρίς υποδομές, νοσοκομεία ή στοιχειώδεις συνθήκες διαβίωσης. Διεθνείς οργανισμοί και αναλυτές έχουν προειδοποιήσει ότι η μετακίνηση των αμάχων υπό τέτοιες συνθήκες ενδέχεται να συνιστά μορφή εθνοκάθαρσης. Οι φόβοι περί οριστικής εκδίωξης ενισχύονται και από δηλώσεις Ισραηλινών αξιωματούχων. Ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμότριτς, δήλωσε σε συνέδριο ότι «η Γάζα θα καταστραφεί» και ότι οι κάτοικοί της «θα συγκεντρωθούν στο νότο», επισημαίνοντας την πρόθεση για μακροπρόθεσμη αναδιάταξη πληθυσμού. Ήδη, το βόρειο τμήμα της Γάζας έχει σχεδόν ισοπεδωθεί, ενώ στρατιωτικές επιχειρήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και στη νότια περιοχή του διαδρόμου Μοράγκ —μια περιοχή που πήρε το όνομά της από πρώην ισραηλινό οικισμό, ο οποίος εγκαταλείφθηκε το 2005, όταν το Ισραήλ αποσύρθηκε από τη Γάζα.

Σήμερα, η Ράφα, η βασική πόλη κοντά στα σύνορα με την Αίγυπτο, έχει μετατραπεί σε ερείπιο. Η έλλειψη νερού, ηλεκτρικού ρεύματος και βασικών υποδομών καθιστά αδύνατη τη στοιχειώδη ανθρώπινη διαβίωση. Η Χαν Γιουνίς, μια ακόμα σημαντική πόλη, εκκενώθηκε πλήρως, αφήνοντας ελάχιστες επιλογές στους εκτοπισμένους.

Δορυφορικές εικόνες υποδηλώνουν ότι το Ισραήλ κατασκευάζει στρατιωτικές εγκαταστάσεις νοτίως του διαδρόμου Μοράγκ. Οικισμοί έχουν εκκαθαριστεί, ενώ έχουν εγκατασταθεί χωμάτινα αναχώματα και σταθμευμένα οχήματα. Χάρτης των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων αποκαλύπτει τρία νέα σημεία διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας στην περιοχή, σε ένα σχέδιο που σύμφωνα με επικριτές, εξαναγκάζει τους αμάχους να εγκαταλείψουν τη βόρεια Γάζα.

Ο ΟΗΕ έχει εκφράσει έντονες ανησυχίες ότι αυτή η μεθοδολογία λειτουργεί ως μηχανισμός μετακίνησης πληθυσμών υπό πίεση, καθώς οι κάτοικοι, αναζητώντας τροφή και στέγη, υποχρεώνονται να διασχίσουν επικίνδυνες περιοχές για να φτάσουν στον νότο. Η εικόνα που αποτυπώνεται είναι τραγική: ένας ασφυκτικός συνωστισμός σε περιοχές χωρίς αποχέτευση, καθαρό νερό ή επαρκείς δομές. Με βάση πρόχειρους υπολογισμούς, ο διαθέσιμος χώρος για κάθε Παλαιστίνιο ενδέχεται να είναι μικρότερος από το εμβαδό ενός καναπέ σαλονιού. Αν αφαιρεθούν οι μη κατοικήσιμες εκτάσεις —όπως έλη, δρόμοι, σκουπιδότοποι ή κατεστραμμένα κτίρια— το περιθώριο επιβίωσης περιορίζεται δραματικά. Για ορισμένους Ισραηλινούς πολιτικούς, η στρατηγική αυτή δεν αποτελεί απλώς στρατιωτική τακτική, αλλά προωθεί έναν ιδεολογικό στόχο. Ο Σμότριτς έχει υποστηρίξει ανοιχτά ότι ο ακραίος συνωστισμός θα οδηγήσει τους Παλαιστινίους «να χάσουν κάθε ελπίδα» και να εγκαταλείψουν οικειοθελώς τη Γάζα. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «θα είναι εντελώς απελπισμένοι».