Πόσες φορές έχετε συμφωνήσει σε κάτι που δεν θέλατε πραγματικά, απλώς και μόνο για να αποφύγετε την πίεση, την ενοχή ή την πιθανότητα σύγκρουσης; Σύμφωνα με τη Γαλλίδα κλινική ψυχολόγο Μαϊτέ Τρανζέρ, το να λέμε «ναι» ενώ θέλουμε να πούμε «όχι» δεν είναι απλώς συχνό, αλλά και βαθιά ριζωμένο σε φόβους που σχετίζονται με την αποδοχή και την απόρριψη. Η Τρανζέρ προτείνει ένα πρακτικό και θεραπευτικό πλαίσιο τριών βημάτων για να μάθουμε να προστατεύουμε τα προσωπικά μας όρια, χωρίς να προσβάλλουμε τους άλλους ή να χάνουμε τον σεβασμό προς τον εαυτό μας.
Βήμα 1: Εντοπίστε πότε και με ποιους υποχωρείτε
Πρώτο βήμα είναι η παρατήρηση. Πότε λέτε «ναι» ενώ θέλατε να αρνηθείτε; Ποιοι είναι οι άνθρωποι που σας πιέζουν; Είναι άτομα από την εργασία, την οικογένεια ή τον κοινωνικό σας κύκλο; Η αυτοπαρατήρηση αποτελεί, σύμφωνα με την ψυχολόγο, τον καθρέφτη που βοηθά στην κατανόηση των αντιδράσεών μας και την εκκίνηση της αλλαγής.
Βήμα 2: Το «όχι» δεν είναι αγένεια, είναι αυτοσεβασμός
Πολλοί φοβούνται ότι αν αρνηθούν, θα φανεί εγωιστικό ή ότι θα απορριφθούν. Όμως, όπως εξηγεί η Τρανζέρ, «το να λέτε όχι είναι ένδειξη ότι τιμάτε τις δικές σας ανάγκες». Κλειδί είναι ο τρόπος: η ήρεμη, σταθερή στάση σώματος και το σταθερό βλέμμα δείχνουν σιγουριά, ακόμη κι αν νιώθετε αβεβαιότητα εσωτερικά.
Βήμα 3: Η φράση που «δουλεύει πάντα»
Για όσους δυσκολεύονται να πουν ξεκάθαρα «όχι», η Τρανζέρ προτείνει μία φράση-γέφυρα: «Καταλαβαίνω, αλλά προτιμώ να μην προχωρήσω έτσι». Με αυτόν τον τρόπο, εκφράζετε την άρνησή σας με σεβασμό, χωρίς να υψώνετε τοίχους. Το να γίνει κανείς πιο διεκδικητικός απαιτεί χρόνο και εξάσκηση. Ξεκινήστε από μικρές καθημερινές καταστάσεις – ακόμα και από το να ζητήσετε αλλαγή πιάτου στο εστιατόριο. Η εδραίωση προσωπικών ορίων είναι μια πράξη αυτοεκτίμησης και ωριμότητας – όχι αντιπαράθεσης. Και το δικαίωμα να τα θέσετε, σας ανήκει.
