Σύνοδος ΝΑΤΟ στη Χάγη: Στο επίκεντρο το νέο σχέδιο για τις αμυντικές δαπάνες
Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη διεξάγεται σε μια περίοδο κρίσιμης γεωπολιτικής ρευστότητας, καθώς οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή παραμένουν ενεργές και ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται χωρίς ορατό τέλος. Οι ηγέτες των 32 κρατών-μελών της Συμμαχίας καλούνται να διαμορφώσουν ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο που να ανταποκρίνεται στις αυξημένες προκλήσεις ασφάλειας, υπό το βάρος των πιέσεων του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για ριζική αύξηση των αμυντικών δαπανών. Κεντρική θέση στη φετινή Σύνοδο κατέχει η πρόταση για την αύξηση των αμυντικών δαπανών των κρατών-μελών στο 5% του ΑΕΠ μέχρι το 2035. Ο στόχος αυτός, που έχει τεθεί με έμφαση από τον Λευκό Οίκο, συνοδεύεται από προειδοποιήσεις για μελλοντική αποδυνάμωση της αμερικανικής στρατιωτικής συνεισφοράς, εφόσον οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν ανταποκριθούν. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, με την πρώτη του συμμετοχή ως επικεφαλής της Συμμαχίας, επιχειρεί να διασφαλίσει την πολιτική συνοχή του οργανισμού, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για κοινή ευρωπαϊκή και διατλαντική ευθύνη. “Η στρατιωτική υπεροχή του ΝΑΤΟ αμφισβητείται σήμερα από μια Ρωσία που επανεξοπλίζεται ταχύτατα, με την υποστήριξη κινεζικής τεχνογνωσίας και εξοπλισμού από το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα. Πρέπει να επενδύσουμε από κοινού στην καινοτομία και την άμυνα”, τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο Τραμπ «έβγαλε στη φόρα» το μήνυμα του Ρούτε – «Είναι κάτι που κανείς άλλος δεν είχε τολμήσει να κάνει»
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κάλεσε τη Συμμαχία να επισπεύσει τις δεσμεύσεις της, εκφράζοντας ανησυχία ότι η Ρωσία θα μπορούσε να επιδιώξει επίθεση σε χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ εντός της επόμενης πενταετίας. Παρόμοια ανησυχία εξέφρασε και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επισημαίνοντας πως έως το 2030, η Ευρώπη πρέπει να διαθέτει επαρκείς αμυντικές ικανότητες για να αποτρέψει κάθε εξωτερική απειλή. Το σχέδιο του 5% τελεί υπό διαπραγμάτευση, με αρκετά κράτη-μέλη να εκφράζουν επιφυλάξεις ως προς την υλοποίησή του. Η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο εμφανίζονται πρόθυμες να εξετάσουν το χρονοδιάγραμμα, χωρίς ωστόσο να έχουν δεσμευθεί πλήρως. Αντιθέτως, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής υποστηρίζουν σθεναρά την πρόταση. Η Ισπανία έχει ήδη εξασφαλίσει εξαίρεση, επικαλούμενη οικονομικές δυσκολίες, ενώ η Σλοβακία δήλωσε ότι διατηρεί το δικαίωμα επιλογής τρόπου επίτευξης του στόχου.
Η Ελλάδα, μέσω της επικείμενης παρέμβασης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αναμένεται να επιβεβαιώσει την προσήλωσή της στο ΝΑΤΟ, επισημαίνοντας ότι η χώρα τηρεί τις δεσμεύσεις της για δαπάνες που φθάνουν το 3% του ΑΕΠ, παρά τις δημοσιονομικές προκλήσεις της προηγούμενης δεκαετίας. Θα τονίσει, επίσης, τη σημασία της Συμμαχίας για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και τον ρόλο της Ελλάδας στο περιφερειακό σύστημα ασφαλείας. Στην παρέμβασή του θα αναφερθεί στο νέο 12ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα ύψους 25 δισ. ευρώ. Παράλληλα, ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρουσία του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Χάγη. Δεν αποκλείεται η πραγματοποίηση σύντομης κατ’ ιδίαν συνάντησης με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, σε μια προσπάθεια συνέχισης του ελληνοτουρκικού διαλόγου, ενόψει και της αναμενόμενης συνεδρίασης του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Αθήνας-Άγκυρας. Σημειώνεται τέλος πως, σύμφωνα με τουρκικά μέσα, έχει προγραμματιστεί και διμερής συνάντηση Ερντογάν – Τραμπ εντός της Συνόδου, γεγονός που προκαλεί ενδιαφέρον για τις μελλοντικές ισορροπίες στη ΝΑΤΟϊκή στρατηγική.
