Ρούτε για Τραμπ: «Δεν τον αποκάλεσα μπαμπά!»

Έντονες αντιδράσεις και διπλωματική αμηχανία προκάλεσε ο νέος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, όταν φάνηκε να αποκαλεί τον Ντόναλντ Τραμπ «μπαμπά» κατά τη διάρκεια δημόσιας τοποθέτησής του, με αφορμή τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου για την εκεχειρία Ιράν–Ισραήλ. Το σχόλιο του Ολλανδού πρώην πρωθυπουργού, αν και αρχικά ειπώθηκε με φαινομενικά χιουμοριστική διάθεση, προκάλεσε αίσθηση τόσο εντός των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων όσο και στον ευρύτερο δημόσιο διάλογο περί της αμεροληψίας και της θεσμικής ισορροπίας της Συμμαχίας. Το περιστατικό εκτυλίχθηκε όταν ο Τραμπ, απαντώντας σε ερώτηση για τη συμφωνία κατάπαυσης πυρός στη Μέση Ανατολή, ξέσπασε on camera, λέγοντας: «Έχουμε δύο χώρες που πολεμούν τόσο καιρό και τόσο σκληρά που δεν ξέρουν τι στο διάολο κάνουν», χρησιμοποιώντας τη λέξη “f—“. Λίγα λεπτά αργότερα, ο Μαρκ Ρούτε, προσπαθώντας προφανώς να ελαφρύνει το κλίμα, είπε: «Ο μπαμπάς πρέπει να χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα». Η αναφορά αυτή εκλήφθηκε από πολλούς ως έμμεση ταύτιση του Τραμπ με μια πατρική φιγούρα εντός του ΝΑΤΟ, υπονοώντας μια ανισόρροπη σχέση εξουσίας ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τις υπόλοιπες χώρες-μέλη.

Οι αντιδράσεις δεν άργησαν να εκδηλωθούν. Πολιτικοί αναλυτές, διπλωμάτες και επικριτές του Ρούτε έσπευσαν να επισημάνουν τον κίνδυνο εκτροπής της Συμμαχίας από τις θεσμικές της αρχές και τον κώδικα ισότητας μεταξύ των εταίρων. Ορισμένοι μίλησαν για «προσωποπαγή διπλωματία» και «ενδοτικό κλίμα απέναντι στον Τραμπ», που ίσως αντανακλά βαθύτερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις.

Αντιμέτωπος με το κύμα κριτικής, ο Ρούτε προχώρησε άμεσα σε διευκρινίσεις. Σε συνέντευξη Τύπου, δήλωσε: «Δεν αποκάλεσα τον Τραμπ μπαμπά. Αυτό που είπα είναι ότι μερικές φορές, στην Ευρώπη, ακούω χώρες να μου λένε Μαρκ, θα μείνουν οι ΗΠΑ μαζί μας;. Και απαντώ ότι αυτό μου θυμίζει ένα μικρό παιδί που ρωτάει τον πατέρα του αν θα μείνει με την οικογένεια. Μόνο σε αυτό το πλαίσιο χρησιμοποίησα τη λέξη ‘μπαμπάς’». Παρ’ όλα αυτά, η αρχική διατύπωση είχε ήδη προκαλέσει αίσθηση, ειδικά καθώς έγινε στο πλαίσιο συζητήσεων για έναν εξαιρετικά ευαίσθητο γεωπολιτικά φάκελο: τη διαχείριση της σύγκρουσης Ιράν–Ισραήλ.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, πάντως, δεν φάνηκε να ενοχλείται. Αντιθέτως, σχολίασε με χαμόγελο το περιστατικό, λέγοντας: «Νομίζω ότι με συμπαθεί. Αν δεν με συμπαθεί, θα σας το πω και θα επιστρέψω να τον χτυπήσω δυνατά. Αλλά το είπε με πολλή στοργή». Η φράση ειπώθηκε ενώπιον δημοσιογράφων, με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, να μη συγκρατεί τα γέλια του. Η δημοσιογράφος που έθεσε την ερώτηση στον πρόεδρο των ΗΠΑ ανέφερε: «Ο Γενικός Γραμματέας και φίλος σας σάς αποκάλεσε μπαμπάκα». Και ενώ το ερώτημα αφορούσε το κατά πόσον ο Τραμπ θεωρεί τους Συμμάχους του ως παιδιά, εκείνος επέλεξε να απαντήσει με χιούμορ.

Παρά τις δηλώσεις κατευνασμού, η τοποθέτηση του Ρούτε ενισχύει τα ερωτήματα για τον νέο ρόλο των ΗΠΑ στο εσωτερικό της Συμμαχίας. Η στάση του απέναντι στον Τραμπ, σε συνδυασμό με τη γενικότερη αλλαγή ύφους της Ουάσιγκτον απέναντι στους συμμάχους της, δημιουργεί μια εικόνα ανατροπής της πολυμερούς αρχής που παραδοσιακά χαρακτήριζε το ΝΑΤΟ. Ειδικά σε μια περίοδο όπου η Ευρώπη προσπαθεί να ανακτήσει στρατηγική αυτονομία και οι ισορροπίες ανάμεσα στα κράτη-μέλη είναι ευαίσθητες, τέτοιου τύπου φραστικά ατοπήματα, ακόμη και αν γίνονται σε χιουμοριστικό τόνο, αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα.

Το Ιράν χαρακτήρισε «επαίσχυντα» τα συγχαρητήρια που απηύθυνε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ στον Ντόναλντ Τραμπ, μετά τα αμερικανικά πλήγματα που διεξήχθησαν αυτό το Σαββατοκύριακο σε καίριας σημασίας πυρηνικές εγκαταστάσεις της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Είναι «επαίσχυντο, ποταπό και ανεύθυνο για τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ να χαιρετίζει ως “πραγματικά εκπληκτική” μια εγκληματική επιθετική ενέργεια εναντίον ενός κυρίαρχου κράτους», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν Εσμαΐλ Μπαγαΐ. Κάθε άνθρωπος που «στηρίζει ένα έγκλημα θεωρείται συνεργός», συμπλήρωσε ο ίδιος σε ένα μήνυμα στο Χ.

Ο Μαρκ Ρούτε, με 14 χρόνια στο τιμόνι της ολλανδικής κυβέρνησης και φήμη για τον πραγματισμό του, είχε επιλεγεί ως συμβιβαστική μορφή για τη διαδοχή του Γενς Στόλτενμπεργκ. Όμως η πρώτη του κρίση ως Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ αποδεικνύει ότι η νέα του θέση απαιτεί όχι μόνο πολιτική ευφυΐα αλλά και γλωσσική ακρίβεια – ιδίως όταν η διεθνής ασφάλεια ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί.

Βίντεο: Ο Ρούμπιο ξεκαρδίζεται στα γέλια όταν δημοσιογράφος ρωτάει τον Τραμπ αν είναι ο μπαμπάς των Συμμάχων του ΝΑΤΟ