Αποδομώντας τα σενάρια ρήξης
Σε μια περίοδο που η λέξη «θεσμοί» στην Ελλάδα χρησιμοποιείται με όλο και λιγότερη εμπιστοσύνη, η σκιά της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας πέφτει βαριά πάνω από το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων. Στο επίκεντρο, η ατσαλάκωτη μορφή της Λάουρα Κοβέσι: η Ρουμάνα εισαγγελέας που έγινε ο εφιάλτης της διαφθοράς, πρώτα στη χώρα της και τώρα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πολλά δημοσιεύματα τη θέλουν σε ευθεία τροχιά σύγκρουσης με την ελληνική κυβέρνηση. Πίσω από αυτά διακρίνει κανείς την αγωνία ορισμένων να μετατρέψουν μια θεσμική έρευνα σε πολιτικό θέατρο. Η πραγματικότητα όμως είναι πιο σύνθετη – και πιο ενοχλητική για όσους ποντάρουν στην κοντή πολιτική μνήμη.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία δεν κινείται από το Twitter, αλλά από δικογραφίες. Και ο διευθύνων του ελληνικού Γραφείου των Ευρωπαίων Εισαγγελέων, Λάμπρος Σοφουλάκης, το υπενθυμίζει με ευγένεια αλλά και σαφήνεια, στην πρόσφατη επιστολή του προς τον υπουργό Δικαιοσύνης, Γιώργο Φλωρίδη: «Παρακαλώ να δεχτείτε τόσο εμού προσωπικώς όσον και των λοιπών ευρωπαίων εντεταλμένων εισαγγελέων, των δικαστικών γραμματέων – συνεργατών μας, αλλά και των ειδικών επιστημόνων του γραφείου μας, τις, επί τη αφυπηρετήσει μας, θερμότερες ευχαριστίες για την επί διετία αγαστή συνεργασία μας, καθώς και τις εγκάρδιες ευχές όλων μας, για υγεία, δημιουργία και επιτυχία στο επ’ αγαθώ της Δικαιοσύνης, δύσκολο έργο σας. Προσδοκούμε στη συνέχιση της ειλικρινούς μας συνεργασίας.»
Μια τέτοια διατύπωση δεν φέρει ούτε καταγγελία, ούτε υποψία σύγκρουσης, ούτε σκιά επιθετικότητας. Φέρει, αντιθέτως, θεσμική ωριμότητα και επιβεβαίωση μιας συνεργασίας που εξελίσσεται σε ένα από τα πιο κρίσιμα ελεγκτικά μέτωπα των τελευταίων ετών. Η υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ είναι πρωτίστως ζήτημα δημόσιου χρήματος και λογοδοσίας. Οι έρευνες δεν έχουν εθνικό πρόσημο – έχουν νομικό. Και οι εισαγγελείς, Ευρωπαίοι ή Έλληνες, δεν είναι πολιτικοί αντίπαλοι ή σύμμαχοι, αλλά εργαλεία της Δημοκρατίας. Όσο κι αν κάποιοι προσπαθούν να χρωματίσουν τη διαδικασία, δεν μπορούν να αλλοιώσουν το κέντρο βάρους της: υπήρξε σύστημα παράνομης εκτροπής κοινοτικών πόρων; Αν ναι, θα λογοδοτήσει όποιος εμπλέκεται. Η Κοβέσι δεν στοχεύει κυβερνήσεις. Στοχεύει στη διαφάνεια. Κι αυτό είναι που ενοχλεί – όχι τις κυβερνήσεις, αλλά τις διακομματικές σιωπές που χτίστηκαν χρόνια τώρα γύρω από ευρωπαϊκά κονδύλια, εικονικούς βοσκοτόπους, προσχηματικούς ελέγχους και ρουσφετολογικές λίστες. Και σε όσους φαντασιώνονται μια «σύγκρουση» με τις Βρυξέλλες, ας αναλογιστούν το εξής: ποτέ άλλοτε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία δεν είχε τόση θεσμική πρόσβαση και επιχειρησιακή υποστήριξη από ελληνική κυβέρνηση. Αν υπάρχει πράγματι κάτι νέο που φέρνει αυτή η υπόθεση, είναι πως αυτή τη φορά, ο θόρυβος δεν θα καλύψει την έρευνα.
