Σε νέα φάση γεωπολιτικής έντασης εισέρχεται η Ανατολική Μεσόγειος, καθώς η Αίγυπτος, ανήσυχη για την πιθανή επικύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου από το κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης, στρέφεται στις Ηνωμένες Πολιτείες για να αποτρέψει τις εξελίξεις. Το Κάιρο βλέπει την ενεργοποίηση της συμφωνίας του 2019 μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης ως μια επικίνδυνη εξέλιξη που απειλεί να ανατρέψει τις εύθραυστες ισορροπίες στην περιοχή, την ώρα που η ίδια η Αίγυπτος παλεύει με τις συνέπειες των πολέμων στη Γάζα και το Σουδάν. Σύμφωνα με το Middle East Eye, ο Αιγύπτιος Υπουργός Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντελάτι ήρθε σε επαφή με τον Μασάντ Μπούλος, ανώτερο Αμερικανό σύμβουλο για την Αφρική, ζητώντας του να παρέμβει προτού επικυρωθεί η επίμαχη συμφωνία από το κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης – ένα κοινοβούλιο που ελέγχεται de facto από τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ.
Ο 81χρονος στρατάρχης Χαφτάρ, με διπλή υπηκοότητα Λιβύης και ΗΠΑ, είναι ο ισχυρότερος άνδρας στην ανατολική Λιβύη από το 2011 και έχει κατά καιρούς υποστηριχθεί από χώρες όπως τα ΗΑΕ, η Αίγυπτος, η Γαλλία, η Ρωσία και οι ίδιες οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, οι τελευταίες του κινήσεις δείχνουν μια νέα προσέγγιση στην Τουρκία – κυρίως μέσω της πρόθεσής του να επιτρέψει την επικύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο προβλέπει οριοθέτηση ΑΟΖ υπέρ της Άγκυρας σε θαλάσσιες ζώνες που η Ελλάδα και η Αίγυπτος θεωρούν ότι καταπατούν τα δικά τους κυριαρχικά δικαιώματα. Η αρχική αντίθεση του κοινοβουλίου του Τομπρούκ στη συμφωνία του 2019 έχει υποχωρήσει τους τελευταίους μήνες, παρά τις έντονες διπλωματικές πιέσεις από Αθήνα και Κάιρο. Η αιφνιδιαστική στροφή Χαφτάρ, ο οποίος ήταν επί χρόνια αντίπαλος της κυβέρνησης της Τρίπολης – της μοναδικής διεθνώς αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ – ανατρέπει την παγιωμένη εικόνα της λιβυκής διχοτόμησης και επαναπροσδιορίζει το παιχνίδι επιρροής στην περιοχή.
Η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και, σύμφωνα με περιφερειακές πηγές που επικαλείται το MEE, ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης αναμένεται να μεταβεί άμεσα σε Βεγγάζη και Τρίπολη για διαβουλεύσεις σχετικά με τις θαλάσσιες οριοθετήσεις. Η Ελλάδα είχε αντιδράσει ήδη από το 2020 με την υπογραφή της δικής της συμφωνίας ΑΟΖ με την Αίγυπτο, ως απάντηση στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο θεωρεί άκυρο και παράνομο. Ωστόσο, η μεταστροφή της ανατολικής Λιβύης και το φλερτ του Χαφτάρ με την Τουρκία δημιουργεί νέα δεδομένα, καθώς αναδύεται ο κίνδυνος να αναγνωριστεί η τουρκική αξίωση για ΑΟΖ ακόμη και από εκείνη την πλευρά της Λιβύης που θεωρούνταν παραδοσιακά κοντά στο Κάιρο και την Αθήνα.
Η ένταση αυξάνεται κι άλλο μετά τη συμφωνία που υπέγραψε τον Ιούνιο η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Τρίπολης με την τουρκική TPAO για την εκμετάλλευση τεσσάρων θαλάσσιων οικοπέδων. Σύμφωνα με Αιγύπτιο αξιωματούχο, ορισμένα από αυτά ενδέχεται να παραβιάζουν την αιγυπτιακή ΑΟΖ, γεγονός που έχει θορυβήσει το Κάιρο. Η πίεση προς την Ουάσινγκτον για να αναχαιτίσει τον Χαφτάρ αναδεικνύει τη στρατηγική νευρικότητα του Καΐρου, το οποίο φοβάται περαιτέρω τουρκοποίηση της λιβυκής πολιτικής, τη στιγμή που η ίδια η Αίγυπτος βρίσκεται γεωπολιτικά αποδυναμωμένη από δύο κρίσεις στα σύνορά της: τη Γάζα και το Σουδάν.