Την πρόθεση της γερμανικής κυβέρνησης να προχωρήσει σε απευθείας συμφωνία με το καθεστώς των Ταλιμπάν για την επαναπροώθηση υπό απέλαση Αφγανών υπηκόων αποκάλυψε ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας, Αλεξάντερ Ντόμπριντ, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων, εντός και εκτός Γερμανίας. «Η ιδέα μου είναι να κάνουμε απευθείας συμφωνίες με το Αφγανιστάν για να καταστούν δυνατές οι επαναπροωθήσεις», δήλωσε ο Ντόμπριντ σε συνέντευξή του, αφήνοντας να εννοηθεί ότι εξετάζεται αντίστοιχο σενάριο και για τη Συρία, άλλη μια χώρα όπου κυβερνά καθεστώς που δεν αναγνωρίζεται επίσημα από τη Δύση. Παρότι το Βερολίνο δεν αναγνωρίζει επισήμως το καθεστώς των Ταλιμπάν ούτε διατηρεί διπλωματικές σχέσεις με την Καμπούλ, η γερμανική κυβέρνηση φέρεται διατεθειμένη να παρακάμψει το πολιτικό κενό για λόγους «ασφάλειας και κοινωνικής συνοχής», ειδικά ενόψει των πρόωρων ομοσπονδιακών εκλογών του Φεβρουαρίου 2026. Το μεταναστευτικό άλλωστε έχει αναδειχθεί σε κορυφαίο ζήτημα πολιτικής αντιπαράθεσης, με την ακροδεξιά να ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις προτάσσοντας την απέλαση «επικίνδυνων αλλοδαπών» ως εθνική προτεραιότητα.
Τραμπ για μετανάστες: «Θα τους μάθουμε να τρέχουν μακριά από αλιγάτορες, δεν πρέπει να πηγαίνεις ευθεία, αλλά να κάνεις ζιγκ-ζαγκ»
Η Γερμανία είχε σταματήσει τις απελάσεις προς το Αφγανιστάν το 2021, μετά την επάνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία, υπό την πίεση ανθρωπιστικών οργανώσεων και του ΟΗΕ. Ωστόσο, τον Αύγουστο του 2024 ξεκίνησαν και πάλι επαναπροωθήσεις, αν και μέσω περιφερειακών εταίρων και χωρίς απευθείας επαφή με το καθεστώς της Καμπούλ. Η νέα πρόθεση της κυβέρνησης να συνάψει απευθείας συμφωνία με το καθεστώς των Ταλιμπάν προκαλεί πλέον σοβαρές αντιδράσεις. Ο ΟΗΕ εξέφρασε έντονες επιφυλάξεις, δηλώνοντας ότι «δεν είναι σκόπιμο να επιστρέφονται άνθρωποι στο Αφγανιστάν», επικαλούμενος συνεχιζόμενες και εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αφγανοί που είχαν απελαθεί από τη Γερμανία στο παρελθόν, περιγράφουν σκηνές ταπείνωσης, φυλάκισης και βασανισμών κατά την επιστροφή τους στο Αφγανιστάν, ενώ οργανώσεις όπως η Amnesty International κάνουν λόγο για «κρατική αδιαφορία απέναντι στον κίνδυνο ζωής που διατρέχουν αυτοί οι άνθρωποι». Το ενδεχόμενο συμφωνίας Βερολίνου–Καμπούλ εγείρει και ερωτήματα πολιτικής νομιμοποίησης, καθώς θα συνιστούσε έμμεση αναγνώριση των Ταλιμπάν, την ώρα που ούτε η Ε.Ε. ούτε ο ΟΗΕ τους έχουν αναγνωρίσει επισήμως. Η συζήτηση στη Γερμανία μετατρέπεται ταχύτατα σε πεδίο πολιτικής και ιδεολογικής σύγκρουσης. Κόμματα της αντιπολίτευσης κατηγορούν τον Ντόμπριντ και την κυβέρνηση ότι «θυσιάζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια για να κερδίσουν μερικούς ψήφους φόβου», ενώ οργανώσεις υπέρ των δικαιωμάτων των προσφύγων προειδοποιούν ότι οι απελάσεις σε καθεστώτα όπως των Ταλιμπάν συνιστούν «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου». Το Βερολίνο δεν έχει απαντήσει ακόμη στις εντεινόμενες διεθνείς πιέσεις, ενώ η κοινή γνώμη παραμένει διχασμένη. Με την ασφάλεια να κυριαρχεί στην προεκλογική ατζέντα και τις ακροδεξιές δυνάμεις να πιέζουν για αυστηροποίηση των μέτρων μετανάστευσης, το ζήτημα απειλεί να λάβει διαστάσεις κρίσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο κέντρο της Ευρώπης.
