Η Μεγάλη Πέμπτη είναι η τέταρτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, και σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία είναι αφιερωμένη στην ανάμνηση τεσσάρων γεγονότων. Τα γεγονότα αυτά περιγράφονται στα Ευαγγέλια και συνέβησαν σύμφωνα με τις ευαγγελικές αναφορές λίγο πριν τη Σταύρωση: Ο Μυστικός Δείπνος, δηλαδή το ιερό δείπνο του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά. Ο Ιερός Νιπτήρας, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων από τον Ιησού Χριστό, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Λουκά και του Ιωάννη.
Η Υπερφυής Προσευχή, δηλαδή η προσευχή του Ιησού προς τον Πατέρα του μετά τον Μυστικό Δείπνο και λίγο πριν τη σύλληψή του, όπως περιγράφεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη και η προδοσία του Ιούδα η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη του Ιησού, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη. Τα Δώδεκα Ευαγγέλια περιγράφουν την πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά. Τον Μυστικό Δείπνο, το δάκρυ και την ανθρώπινη αδυναμία στους κήπους της Γεσθημανής, την προδοσία του από τον Ιούδα, την σύλληψη, την δίκη, τα βασανιστήρια, την Σταύρωση.
Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας
Ακολουθεί η σύσταση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Ο Χριστός κόβει ένα άρτο σε κομμάτια και τα προσφέρει στους μαθητές: «Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου». Υψώνοντας ένα κύπελλο, τους δίνει και κρασί: «Πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο γαρ εστί το αίμα μου». Ακολουθεί η αξιοθαύμαστη προσευχή στη Γεσθημανή και η εκούσια πορεία του Κυρίου προς το Πάθος. Βλέπουμε ότι ο Χριστός διαλέγει ως τελευταίο καταφύγιο απομόνωσης και στοχασμού έναν κήπο. Είναι φανερός ο συσχετισμός με τη φύση. Από τον Κήπο της Εδέμ στον Κήπο της Γεσθημανής.
Η σύλληψη του Ιησού στον κήπο της Γεθσημανής γίνεται αμέσως μετά το φιλί του Ιούδα, το οποίο χαρακτηρίζεται έως και σήμερα πράξη προδοσίας. Ο Ιούδας ο Ισκαριώτης είναι το πιο αμφιλεγόμενο πρόσωπο της Καινής Διαθήκης. Ο άνθρωπος που πρόδωσε τον Ιησού Χριστό για 30 αργύρια και ύστερα, κυνηγημένος από τύψεις, αυτοκτόνησε. Κατά τη σύλληψη του Ιησού και ενώ οι στρατιώτες του δένουν τα χέρια, αναφέρεται η μνημειώδης φράση «μάχαιραν έδωκας, μάχαιραν θα λάβεις». Τη φράση αυτή τη λέει ο Ιησούς στον Πέτρο, όταν εκείνος βγάζει ένα μαχαίρι και κόβει το αφτί ενός δούλου που συνόδευε τους στρατιώτες. Στην εκκλησία το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης τελείται η “ακολουθία των Αγίων και Αχράντων Παθών”, μέσω της οποίας οι πιστοί θυμούνται τα Πάθη του Σωτήρα Ιησού. Διαβάζονται τα Δώδεκα Εωθινά Ευαγγέλια, δηλαδή αποσπάσματα από τα τέσσερα ευαγγέλια με θέμα το Άγιο Πάθος του Χριστού.
Τι τελείται σήμερα
Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται ο εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής μαζί με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Το βράδυ τελείται ο όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής, στον οποίο αναπαριστάται το Θείο Δράμα της Σταύρωσης και διαβάζονται τα 12 ευαγγέλια που περιγράφουν τα γεγονότα από τη σύλληψη έως και την ταφή του Χριστού. Ανάμεσα στο 5ο και το 6ο Ευαγγέλιο ψάλλεται το αντίφωνο “Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…” και ο Εσταυρωμένος λιτανεύεται από τους ιερείς.
“Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας. Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο των αγγέλων βασιλεύς. Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται, ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις. Ράπισμα κατεδέξατο, ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ. Ήλοις προσηλώθη, ο νυμφίος της Εκκλησίας. Λόγχη εκεντήθη, ο υιός της Παρθένου. Προσκυνούμεν σου τα Πάθη, Χριστέ. Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου Ανάστασιν”.
