Την έναρξη της συνεργασίας της Αθήνας με την διεθνή “Συμμαχία Ανθεκτικότητας έναντι της Ακραίας Ζέστης” (Extreme Heat Resilience Alliance – EHRA), αλλά και τον ορισμό της πρώτης Επικεφαλής Αντιμετώπισης Αστικής Υπερθέρμανσης (Chief Heat Officer) στον Δήμο Αθηναίων ανακοίνωσε σε σημερινή συνέντευξη τύπου του Ατλαντικού Συμβουλίου (Atlantic Council) ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, έχοντας την υποστήριξη των Δημάρχων του Παρισιού, της Σεβίλλης, της Γλασκώβης, του Ρότερνταμ, αλλά και κορυφαίων επιστημόνων.
Ολοένα και περισσότερες πόλεις ανά τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωπες με κύματα παρατεταμένου καύσωνα και αναζητούν τρόπους να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Οι υψηλές θερμοκρασίες και οι ακραίες μεταβολές του καιρού είναι φαινόμενα πιο δυσβάσταχτα στις αστικές περιοχές, και εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τις ευάλωτες ομάδες. Το 2020 ήταν το θερμότερο έτος στην ιστορία της Ευρώπης, με θερμοκρασίες ρεκόρ, από τη Γερμανία, την Πολωνία, τη Γαλλία και την Ισπανία μέχρι τις πιο βόρειες περιοχές, όπως η Φινλανδία και η Νορβηγία. Καμία ήπειρος δεν έχει μείνει ανεπηρέαστη και οι έρευνες συντείνουν στο συμπέρασμα ότι οι αποπνικτικές συνθήκες θα συνεχίσουν να αυξάνονται σε ένταση και διάρκεια.
Υψηλές θερμοκρασίες στην Αθήνα
Η Αθήνα, βιώνει τα τελευταία χρόνια τέτοια φαινόμενα. Μια σειρά παραγόντων, όπως ο άναρχος αστικός σχεδιασμός, η πυκνή δόμηση και το ακανόνιστο οδικό δίκτυο, που περιορίζουν τη ροή του αέρα, οι μη διαπερατές σκούρες επιφάνειες που απορροφούν και διατηρούν τη θερμότητα, το περιορισμένο πράσινο και η ανθρωπογενής παραγωγή θερμότητας, έχουν συμβάλει σε υψηλότερες θερμοκρασίες εντός του αστικού ιστού. Η Δημοτική Αρχή έχει προχωρήσει σε μια σειρά από πρωτοβουλίες, υλοποιώντας φιλικά προς το περιβάλλον έργα και διασφαλίζοντας ότι σχεδιάζονται και υλοποιούνται με όρους θερμικής ανθεκτικότητας.
Τα έργα που ήδη έχουν δρομολογηθεί περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την ενεργειακή θωράκιση των σχολείων, των δημοτικών κτιρίων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της Αθήνας, τον πολλαπλασιασμό της δεντροφύτευσης στο κέντρο και τις 129 γειτονιές της πρωτεύουσας, τη δημιουργία περισσότερων ανοικτών χώρων πρασίνου, όπως είναι τα πάρκα τσέπης, την αναβάθμιση των υφιστάμενων αστικών μας πνευμόνων (Εθνικός Κήπος, Λυκαβηττός, Λόφος Στρέφη, Φιλοπάππου, Ακαδημία Πλάτωνος), αλλά και την αποκατάσταση των σιντριβανιών της πόλης που μειώνουν αισθητά την θερμοκρασία. Παράλληλα, με τη εκτεταμένη χρήση σύγχρονων ειδικών ψυχρών υλικών στα μεγάλα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη η θερμική πίεση μειώνεται και η πόλη θωρακίζεται περιβαλλοντικά.
Συμμετοχή σε περιβαλλοντικά «φόρα»
Την ίδια στιγμή, ο Δήμος Αθηναίων συμμετέχει στα μεγάλα περιβαλλοντικά «φόρα» σε όλο τον κόσμο και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση η Αθήνα γίνεται ιδρυτικό μέλος της διεθνούς πρωτοβουλίας City Champions for Heat Action της Extreme Heat Resilience Alliance, του Ατλαντικού Συμβουλίου και θεσμοθετεί την πρώτη Chief Heat Officer στον Δήμο Αθηναίων, ορίζοντας την κ. Ελένη Μυριβήλη στη θέση αυτή. Η κ. Μυριβήλη θα συντονιστεί με την διυπηρεσιακή ομάδα εργασίας του Δήμου Αθηναίων για την προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, με στόχο την προστασία των ευάλωτων ανθρώπων από την αύξηση της θερμοκρασίας και γενικά την θωράκιση της πόλης απέναντι στην ζέστη. Θα οργανώσει επίσης μια «ομάδα κρούσης» από εταίρους πέραν του Δήμου ώστε γρήγορα και συστηματικά να προετοιμαστεί και να ανταποκριθεί η πόλη στις νέες ανάγκες που δημιουργούνται.
Πανευρωπαϊκή συνεργασία
Η σχετική ανακοίνωση για την προώθηση δράσεων ενάντια στην αστική υπερθέρμανση με στόχο την προστασία των αστικών κοινοτήτων στηρίζεται και επιδοκιμάζεται από τους πρωτοστάτες Ευρωπαίους δημάρχους σε θέματα Κλιματικής Αλλαγής: του Παρισιού, της Γλασκώβης, του Ρότερνταμ και της Σεβίλλης. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο οι συγκεκριμένες πόλεις μαζί μια σειρά άλλων διεθνών πόλεων θα επικεντρωθούν σε δράσεις προστασίας πληθυσμών και μετριασμού των υψηλών αστικών θερμοκρασιών που είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, με την υποστήριξη του Adrienne Arsht-Rockefeller Foundation Resilience Center.
Η Anne Hidalgo, Δήμαρχος του Παρισιού, τάχθηκε υπέρ αυτής της πρωτοβουλίας του Δημάρχου Κώστα Μπακογιάννη λέγοντας “Η ακραία ζέστη γίνεται η νέα κατάσταση πραγμάτων στα αστικά περιβάλλοντα και λαμβάνει χώρα με δραματική συχνότητα. Καταστροφικοί καύσωνες αίρουν κάθε αμφιβολία ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις ζωές όλων μας. Δυστυχώς αυτή μας η τρωτότητα γίνεται όλο και πιο ορατή λόγω της αυξανόμενης έντασης των καταστροφών. Είναι επείγουσα η ανάγκη να ενισχύσουμε τις δράσεις που λαμβάνουμε ως πόλεις για να αντιμετωπίσουμε την ακραία ζέστη και να αποτρέψουμε τον “σιωπηρό δολοφόνο” από το να προκαλέσει περισσότερους θανάτους. Γι’ αυτό, υποστηρίζω την πρωτοβουλία City Champions for Heat Action του Adrienne Arsht- Rockefeller Foundation Resilience Center και τις δράσεις του Δημάρχου Αθηναίων στην Ευρώπη για την αντιμετώπιση του, απειλητικού για τη ζωή, ζητήματος της ακραίας ζέστης στην ήπειρό μας”.
Στρατηγική ανθεκτικότητας
Ήδη από το 2017 η Αθήνα παρουσίασε την Στρατηγική Ανθεκτικότητας της για το 2030 μαζί με Σχέδιο Δράσεων για την Κλιματική Αλλαγή, που φέτος, το 2021, επικαιροποιείται. Όλα αυτά τα Σχέδια Δράσης αναγνωρίζουν την ζέστη και την ξηρασία ως σημαντικούς κινδύνους για την πόλη μας και προβλέπουν δράσεις που παρέχουν προστασία στις πληθυσμιακές εκείνες ομάδες της πόλης που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο μέσω διαφόρων μεθόδων, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των χώρων πρασίνου και των επιλογών σκίασης, της εκτεταμένης χρήσης ψυχρών υλικών και της προώθησης “δροσερών διαδρομών” σε τμήματα της πόλης, όπου το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας είναι περισσότερο έντονο.
Το πρόγραμμα αυτό ήδη υλοποιείται και συμπληρώνεται από νέες πρωτοβουλίες του Δήμου Αθηναίων. Ένα καινοτόμο εργαλείο για την αντιμετώπιση της τρωτότητας εξαιτίας της ακραίας ζέστης είναι η εφαρμογή για smartphone Extrema Global, η οποία παρέχει προσωποποιημένες πληροφορίες στους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης σχετικά με τις απειλές υγείας τις σχετιζόμενες με τη ζέστη, και φέτος και με την ποιότητα του αέρα. Χρησιμοποιεί μετεωρολογικά δεδομένα πραγματικού χρόνου για συγκεκριμένο γεωγραφικό στίγμα, καθώς και οδηγίες για τα πλησιέστερα σημεία δροσισμού. Η εφαρμογή, που αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα, έχει υιοθετηθεί από το Παρίσι, το Ρότερνταμ, το Μιλάνο, τη Μαγιόρκα και τώρα ξεκινά συνεργασία και με το Λονδίνο, ενώ η χρήση της επεκτείνεται σε πόλεις σε όλο τον κόσμο.
Διεθνής υποστήριξη
“Ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης αντιλαμβανόμενος τη σοβαρότητα της κατάστασης κατάφερε να κινητοποιήσει διεθνή υποστήριξη για την αντιμετώπισή της” είπε η κ. Ελένη Μυριβήλη. “Αποτελεί τιμή για εμένα να υπηρετήσω ως η πρώτη Chief Heat Officer της Ευρώπης και προσβλέπω στην διάχυση της πληροφορίας σχετικά με τους σοβαρούς κινδύνους που εγκυμονεί η ακραία ζέστη, καθώς και στην κινητοποίηση των υπευθύνων προκειμένου να αναλάβουν άμεσες δράσεις ενημέρωσης, προστασίας και «πρασινίσματος» της πόλης μας. Συζητάμε για την Κλιματική Αλλαγή και την υπερθέρμανση εδώ και δεκαετίες, αλλά δεν έχουμε συζητήσει σχεδόν καθόλου για τη ακραία ζέστη”.
