Σύσκεψη για την οπαδική βία: Τι αποφασίζει η κυβέρνηση

Σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τη βία στον αθλητισμό θα πραγματοποιηθεί σήμερα Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου στο Μέγαρο Μαξίμου, με τη συμμετοχή του υφυπουργού Αθλητισμού Λευτέρη Αυγενάκη και των συναρμόδιων υπουργών Προστασίας του Πολίτη, Τάκη Θεοδωρικάκου και Δικαιοσύνης, Κώστα Τσιάρα. Η δολοφονία του 19χρονου φιλάθλου του Άρη, Αλκιβιάδη Καμπανού, στη Θεσσαλονίκη έχει κινητοποιήσει τις Αρχές και την κυβέρνηση τις τελευταίες ημέρες. Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση καλεί  τους εμπλεκομένους – αθλητικές ομάδες, παράγοντες και οργανωμένους οπαδούς- να καταθέσουν τις προτάσεις τους για την εξυγίανση του χώρου, αλλά και να παραμείνουν σε διαρκή επαφή, ώστε να απομακρύνουν τα κακοποιά στοιχεία από τα γήπεδα και τους αθλητικούς χώρους.

Οι συσκέψεις τις επόμενες ημέρες θα είναι συνεχείς. Απόφαση της κυβέρνησης είναι να μην υπάρξει καμία ανοχή σε οργανωμένες συμμορίες, οι οποίες λειτουργούν κάτω από τη «σημαία» διαφόρων ομάδων. Ήδη, μετά τις έρευνες σε συνδέσμους οπαδών στη Θεσσαλονίκη την Πέμπτη, την Παρασκευή ακολούθησαν έρευνες σε συνδέσμους οπαδών αθλητικών σωματείων στην Αθήνα, στο Περιστέρι, στους Αγίους Αναργύρους και στο Ίλιον.

Σύμφωνα, δε, με κυβερνητικές πηγές, το «οπλοστάσιο» από το οποίο αντλεί τις οδηγίες του ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ο οποίος απέστειλε σχετική εγκύκλιο προς τους εισαγγελείς όλης της χώρας, αναφορικά με τα εγκλήματα με αθλητικό υπόβαθρο, περιλαμβάνει τον αναθεωρημένο Ποινικό Κώδικα και τους δύο νόμους για την καταπολέμηση της οπαδικής βίας που έχουν ψηφιστεί την τελευταία διετία.

Αυστηροποίηση ποινών για αδικήματα με στοιχεία βίας

Με το νόμο 4855/2021, που αφορούσε στην τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αυστηροποιήθηκαν οι προβλεπόμενες ποινές για αδικήματα με στοιχεία βίας.

Ανθρωποκτονία (άρθρο 299 ΠΚ)

Μοναδική πλέον ποινή για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από πρόθεση είναι η ισόβια κάθειρξη. Με τον Ποινικό Κώδικα του Ιουλίου του 2019 τιμωρείτο διαζευκτικά με την ποινή είτε της ισόβιας είτε της πρόσκαιρης κάθειρξης τουλάχιστον δέκα ετών (δηλαδή από 10 έως 15 έτη).

Θανατηφόρα ληστεία (άρθρο 380 ΠΚ)

Το αδίκημα της ληστείας που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο προσώπου ή την βαριά σωματική του βλάβη ή αν η πράξη εκτελέστηκε με ιδιαίτερη σκληρότητα εναντίον προσώπου τιμωρείται από 12-11-2021 με αποκλειστικά με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, ως μόνης προβλεπόμενης ποινής. Προηγουμένως τιμωρείτο διαζευκτικά είτε με ισόβια είτε με πρόσκαιρη κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών (δηλαδή από 10 έως 15 έτη).

Επικίνδυνη σωματική βλάβη (άρθρο 309 ΠΚ)

Αυστηροποιήθηκε η τιμώρηση της επικίνδυνης σωματικής βλάβης με προβλεπόμενη ποινή τη φυλάκιση έως τρία έτη. Μετά την τροποποίηση του Ιούλιου του 2019 μέχρι και τον Νοέμβριο του 2021 τιμωρείτο διαζευκτικά με ποινή φυλάκισης έως τρία έτη ή επιβολή μόνον χρηματικής ποινής.

Βαριά σωματική βλάβη (άρθρο 310 ΠΚ)

Αναδιαμορφώθηκε το αδίκημα της βαριάς σωματικής βλάβης σε δύο κατευθύνσεις. Πρώτον, αυστηροποιήθηκε η ποινή τόσο στην περίπτωση κατά την οποία ο δράστης επέφερε την βαριά σωματική βλάβη στο θύμα, όσο και στην περίπτωση κατά την οποία ο δράστης επεδίωκε την πρόκληση της βαριάς σωματικής βλάβης. Υπήρξε δηλαδή μία διαβάθμιση του δόλου του δράστη σε αντιστοιχία με την επιβαλλόμενη σε αυτόν ποινή.

Εγκλήματα κατά της σωματικής ακεραιότητας υπαλλήλου (άρθρο 315Α ΠΚ)

Με το άρθρο 68 του ν. 4855/2021 προστέθηκε νέα ποινική διάταξη στο κεφάλαιο του Ποινικού Κώδικα για τα εγκλήματα κατά της σωματικής ακεραιότητας, η οποία προβλέπει πλέον ρητά ότι η τέλεση κάθε μορφής σωματικής βλάβης σε βάρος υπαλλήλου κατά την εκτέλεση της εργασίας ή στο πλαίσιο της εργασίας του συνιστά επιβαρυντική περίσταση. Προσμετράται δηλαδή επιβαρυντικά στην ποινή που τελικά θα επιβληθεί στον δράστη μίας τέτοιας αξιόποινης πράξης.

Υπό όρον απόλυση

Αυστηροποιήθηκαν οι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις για την απόλυση υπό όρο των καταδικασθέντων για τα εγκλήματα μεταξύ άλλων της ανθρωποκτονίας, της θανατηφόρας ληστείας και της εκβίασης. Έτσι σε περίπτωση επιβολής πρόσκαιρης κάθειρξης για τα αδικήματα αυτά, δίνεται η δυνατότητα για απόλυση υπό όρο μόνο αν έχουν εκτιθεί με ευεργετικό υπολογισμό τα 4/5 της ποινής αντί των 3/5 που ίσχυε μέχρι το Νοέμβριο του 2021.

Απαιτείται πραγματική παραμονή σε σωφρονιστικό κατάστημα, ίση με τα 3/5 της ποινής έναντι των 2/5 που ίσχυε μέχρι την τελευταία αλλαγή του Π.Κ. Στην περίπτωση της ισόβιας κάθειρξης για τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας και της θανατηφόρας ληστείας το κατώτατο όριο πραγματικής έκτισης αυξάνεται στα 18 έτη. Μέχρι την αλλαγή αυτή το κατώτατο όριο πραγματικής έκτισης ήταν τα 16 έτη.

Νομοθετικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας

Με τον ν. 4639/2019, το Νοέμβριο του 2019:

• Δόθηκε η δυνατότητα στην Αστυνομία να διενεργεί δειγματοληπτικούς ελέγχους στους κατόχους εισιτηρίων κατά την έλευσή τους προς τις αθλητικές εγκαταστάσεις

• Θεσπίστηκε η δυνατότητα συλλογής, επεξεργασίας και αξιοποίησης, στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας, του υλικού και των δεδομένων που καταγράφονται με οποιοδήποτε τεχνικό μέσο το οποίο χειρίζεται στέλεχος της Αστυνομίας

• Επεκτάθηκαν τα τοπικά και χρονικά όρια εφαρμογής των ποινικών διατάξεων για πράξεις αθλητικής βίας που έχουν αμιγώς οπαδικά κίνητρα και τελούνται σε χρόνο και τόπο μη συνδεόμενους με κάποια αθλητική εκδήλωση (π.χ. «ραντεβού» οπαδών, επιθέσεις σε συνδέσμους κ.λπ.).

Με το ν. 4809/2021, τον Ιούνιο του 2021:

• Επανήλθε το «ιδιώνυμο», δηλαδή η απαγόρευση αναστολής και μετατροπής των στερητικών της ελευθερίας ποινών που επιβάλλονται από τα ποινικά δικαστήρια για εγκλήματα που αφορούν σε εκδηλώσεις αθλητικής βίας. Όταν, πριν από 15 χρόνια, εφαρμόσθηκε το «ιδιώνυμο» στον αθλητισμό, τα κρούσματα βίας στο επαγγελματικό πρωτάθλημα μειώθηκαν κατά 80%, ενώ είχαν αυξηθεί σημαντικά οι πωλήσεις των εισιτηρίων

• Ρυθμίστηκαν οι οργανωμένες μετακινήσεις των οπαδών. Οι ομάδες έχουν την εποπτεία και τον έλεγχο των μετακινήσεων των Λεσχών Φιλάθλων τους, ώστε να υπάρχει ασφάλεια και σαφές σύστημα απόδοσης ευθυνών σε περίπτωση επεισοδίων.