Αν έχετε πιάσει τον εαυτό σας να πηγαινοέρχεται στην κουζίνα, να ανοιγοκλείνει το ψυγείο και ένα συνεχές συναίσθημα πείνας και λιγούρας, τότε δεν είστε μόνοι! Είναι πολύ συχνό φαινόμενο και οι λόγοι πίσω από την αυξημένη σας όρεξη μπορεί να είναι απλοί αλλά μπορεί και κάτι πιο περίπλοκο. Σε κάθε περίπτωση, μην ανησυχείτε, είτε πρόκειται για φυσιολογικές αντιδράσεις του οργανισμού μας σε διάφορες καταστάσεις είτε απλά «σφάλματα» που κάνουμε άθελα μας και καταλήγουμε να πεινάμε πιο γρήγορα. Παρακάτω θα αναδείξουμε τους πιθανούς λόγους που μπορεί να μας οδηγούν στην κουζίνα!
Ο κιρκάδιος ρυθμός
Ο εσωτερικός μηχανισμός του μεταβολισμού καθώς και πολλών άλλων ζωτικών λειτουργιών στο σώμα μας ρυθμίζει την όρεξη μας εκκρίνοντας και προωθώντας την παραγωγή σχετικών ορμονών. Έτσι έχει βρεθεί ότι περίπου στις 8 το πρωί αλλά και στις 8 το βράδυ ο κιρκάδιος ρυθμός παρουσιάζει κορύφωση ανεξαρτήτως του προγράμματος ύπνου και των ενδιάμεσων γευμάτων. Πιο συγκεκριμένα, η κορύφωση στις 8 το βράδυ ίσως συμβάλλει στην προετοιμασία του οργανισμού για την ολονύκτια νηστεία κατά την διάρκεια του ύπνου, για αυτό κιόλας αποζητά ενέργεια μέσω μεγαλύτερων γευμάτων που θα τροφοδοτεί τις λειτουργίες του οργανισμού σε όλη τη διάρκεια.
Διαταραγμένη λειτουργία γκρελίνης
Η γκρελίνη είναι μία ορεξιογόνος ουσία που ρυθμίζει το αίσθημα της πείνας, την αυξάνει όπως επίσης μειώνει και την λιποδιάλυση. Μία τέτοια διαταραχή παρατηρείται, σπάνια μεν αλλά εμφανίζεται δε, στο σύνδρομο Prader-Willi, στην καχεξία και στην ανορεξία.
H καμπύλη σακχάρου
Μετά από ένα γεύμα πλούσιο σε κατεργασμένους υδατάνθρακες (ζάχαρη, φρουκτόζη κλπ), η γραμμή του σακχάρου κάνει μία απότομη κορύφωση στα 60’ περίπου μετά το γεύμα και έπειτα από αυτήν την στιγμή παρατηρείται μία επίσης απότομη πτώση στην γραμμή αυτή. Η ελάττωση του σακχάρου προκαλεί υπογλυκαιμία και ως αποτέλεσμα είναι το αίσθημα της πείνας. Για αυτό συμβουλεύουμε τα τρόφιμα που αυξάνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα (όπως φρούτα, τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη, αναψυκτικά) ή να μειώνονται (στην περίπτωση των αναψυκτικών και των ζαχαρωδών) ή ο σωστός συνδυασμός τους με τροφές που εξομαλύνουν την καμπύλη (στην περίπτωση των φρούτων με λίπος ή πρωτεϊνη).
Οπότε κάποιοι προτιμότεροι συνδυασμοί θα ήταν:
Φρούτο με ξηρούς καρπούς ή άλειμμα καρπού
Υδατάνθρακας (πατάτα, ζυμαρικό, ρύζι) με πρωτεϊνη (κοτόπουλο, τόνος, κόκκινο κρέας, αυγά, όσπρια)
Φυσικός χυμός με ξηρούς καρπούς
Φέτα ψωμί με βούτυρο/βούτυρο καρπού και μέλι ή μαρμελάδα αντί μόνο μελιού/ μαρμελάδας
Τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη
Σε παρόμοιο μοτίβο με το παραπάνω, τα τρόφιμα που προκαλούν φόρτωση του αίματος με περισσότερη γλυκόζη προκαλούν πιο γρήγορη και απότομη πτώση της καμπύλης σακχάρου και οδηγεί σε μεγαλύτερο και επιτακτικότερο αίσθημα πείνας. Τέτοια τρόφιμα είναι: η πατάτα, το ρύζι γιάσμιν, τα δημητριακά πρωινού, το καρπούζι ενώ κάποιες τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη είναι: τα μήλα, τα πίτουρα δημητριακών, οι ξηροί καρποί, ο χυμός μήλου ή πορτοκαλιού, τα ζυμαρικά.
Νηστεία-αφαγία
Οι πολλές ώρες χωρίς πρόσληψη τροφής, η ονομαζόμενη νηστεία, προκαλεί αύξηση στις τιμές της γκρελίνης και του νευροπεπτιδίου Υ, της βασικής ουσίας που αυξάνει το αίσθημα της πείνας. Είναι σημαντικό να τροφοδοτούμε τον οργανισμό μας ανά τακτά χρονικά διαστήματα (3-4 ώρες) με μικρά γεύματα ώστε να διατηρούμε τα επίπεδα των ουσιών αυτών αλλά και της γλυκόζης μας σε φυσιολογικά επίπεδα.
Διαταραχές του θυρεοειδή αδένα
Σε περιπτώσεις που ο θυρεοειδής αδένας έχει επηρεαστεί και πιο συγκεκριμένα παράγει περισσότερη θυροξίνη από ό,τι χρειάζεται, προκύπτει το ζήτημα του υπερθυρεοειδισμού όπου πολύ κοινό σύμπτωμα είναι το έντονο συναίσθημα πείνας λόγω της υπερβολικής παραγωγής σχετικών ορμονών.
Άγχος, στρες και PMS
Πολλοί είναι οι άνθρωποι που ως τρόπο διαφυγής επιλέγουν το φαγητό για να κατευνάσουν την άστατη ψυχολογική τους κατάσταση. Το στρες, η στεναχώρια, η λύπη προκαλεί αναταραχή στις ορμόνες που σχετίζονται με την πρόσληψη της τροφής όπως επίσης και τα σκαμπανεβάσματα των ορμονών κατά το Προεμμηνορυσιακό Σύνδρομο στις γυναίκες που σε συγκεκριμένες φάσεις του κύκλου τους τείνουν να καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού και πιο συχνά από ό,τι άλλες φορές, ενώ δεν ξεχνάμε ότι προτιμούν συγκεκριμένα τρόφιμα (γλυκό, αλμυρό, με σοκολάτα ή πολύ λίπος).
