Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Η φτώχεια οδηγεί στην επανάσταση, η επανάσταση στη φτώχεια.
Βίκτωρ Ουγκώ
“Δεν είναι απολύτως ορθός ο ισχυρισμός οτι ολα πρέπει να υποχωρούν μπροστά στην προστασία της ανθρώπινης ζωής. Το κράτος πρέπει να εγγυηθεί την καλύτερη δυνατή υγειονομική περίθαλψη σε ολους… αλλά οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να πεθαίνουν εξ αιτίας του κορονοϊού”. Αυτά είπε πριν δυόμιση χρόνια ο άκρως κυνικός πρόεδρος του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, για τα μέτρα που, αρον αρον, τελείως αψυχολόγητα και κάτω απ’ την πίεση πανικού έσπευσαν να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν οι κυβερνήσεις των κρατων της Ευρώπης για την προστασία μας από την πανδημία. “Τα θεμελιώδη δικαιώματα”, συνέχισε, πρέπει να περιορίζονται αμοιβαία. Αν υπάρχει μια απόλυτη αξία στο Σύνταγμά μας αυτή είναι η αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Αλλά αυτό δεν αποκλείει οτι θα πρέπει κάποτε… να πεθάνουμε”.
Ψυχρές αλήθειες
Αυτές οι ψυχρές αλήθειες, που μάλλον αποδείχτηκαν προφητικές ως προς την αναποτελεσματικότητά τους, επανήλθαν στο προσκήνιο, γιατί ο Σόιμπλε αυτές τις μέρες ‘ξανακτύπησε’ σε μια του ακόμη προσπάθεια να αφυπνίσει την Ευρώπη από την μακαριότητα του κομφορμισμού και της ευδαιμονίας της και να προετοιμαστεί ενδεχομένως για τα χειρότερα. Να…πατήσει δηλαδή το κουμπί ο Πούτιν! Ή αν το απευκταίο δεν συμβεί, τουλάχιστον ο κίνδυνος να ξεπαγιάσουμε, να μείνουμε χωρίς ρεύμα ή ακόμα και να πεινάσουμε, διαγράφεται στον ορίζοντα.
Κάποιος στωικός οικολόγος θα έτριβε τα χέρια του: Αρκετά μ’ αυτήν την ευημερία και την σπατάλη, λίγη αυτοσυγκράτηση, ετσι για αποτοξίνωση, μήπως και σωθεί ο πλανήτης! Βέβαια περίπου αυτά είπε και ο Σόιμπλε με την ‘ιδιότητα’ του υπέρμαχου της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Υπόθεση όλων
Πολλοί Γερμανοί θα παγώσουν αυτόν αυτόν τον χειμώνα, του επεσήμανε κάποιος δημοσιογράφος. “Τότε, απλά, ας φορέσουν κι’ ενα πουλόβερ, ίσως κι’ ενα δεύτερο πουλόβερ”, τον αποστόμωσε, τελείως ωμά, ο κατά κύριο λόγο αντιπαθητικός Σόιμπλε. Πρέπει να αναγνωρίζουμε οτι πολλά δεν είναι αυτονόητα, ουτε καν το ηλεκτρικό ρεύμα το οποίο μπορεί κάποιες φορές να διακοπεί… Γι’ αυτό θα πρέπει να έχουμε πάντα στο σπίτι μερικά… κεριά, σπίρτα και φακό! Δεν πρέπει να πιστεύουν οι πολίτες οτι το κράτος μπορεί να τους παρέχει ολο και περισσότερα. Αυτός ο πόλεμος ειναι και δική μας υπόθεση. Πρέπει να αντισταθούμε στον εκβιασμό του Πούτιν πως θα ξεπαγιάσουμε, ακομα και για πυρηνική απειλή. Πρέπει ο άνθρωπος να βιώνει την κάθε κατάσταση στην ακραία της μορφή ώστε να μην αιφνιδιάζεται.
Θα μπορούσε η κάθε μια από αυτές τις επισημάνσεις του Γερμανού πολιτικού να ειναι ενα ξεχωριστό κεφάλαιο που να διδάσκεται στα σχολεία και να μαθαίνουν οι αυριανοί πολίτες πως το κράτος δεν μπορεί να τους εξασφαλίζει επ’ αόριστον τα κεκτημένα και πως τα πάντα μπορεί να ανατραπούν την κάθε στιγμή. Γι’ αυτό πρέπει, αν είναι δυνατόν, ο άνθρωπος να βιώνει δυσάρεστες καταστάσεις στην ακραία τους μορφή πριν αυτές να επέλθουν με βίαιο τρόπο. Μπορούμε να ζήσουμε ενα μήνα χωρίς θέρμανση, χωρίς ρεύμα, με ελάχιστα τρόφιμα. Θα δυσκολευτούμε σίγουρα αλλά θα επιβιώσουμε.
Πετύχαμε;
Αν εξαιρέσουμε τα εμβόλια, τις μάσκες και κάποια αλλα μέτρα προφύλαξης απ’ τον κορονοϊό, σε ατομικό επίπεδο, ωφέλησαν σε κάτι, άξιζαν ολα τα υπόλοιπα μέτρα τα οποία ανέτρεψαν με καταστροφικό τρόπο την προσωπική, κοινωνική κι επαγγελματική μας ζωή; Πετύχαμε να μειώσουμε τους θανάτους και την εξάπλωση της επιδημίας; Έχουμε κάποια στοιχεία που εκ των υστέρων τουλάχιστον να αποδεικνύουν την ορθότητα της λήψης εκείνων των μέτρων;
Η δραματική διαπίστωση του καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα πως ‘αποτύχαμε παταγωδώς’ επιβεβαιώνει έμμεσα το λάθος της επιβολής των αχρηστων και καταστροφικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας και δεν έχει σημασία σε ποιους αποδίδει την ευθύνη της ‘παταγώδους αποτυχίας’ ο καθηγητής. Σημασία εχει πως μάλλον ο ψυχρός Γερμανός εκτιμητής καταστάσεων Σόιμπλε ειχε δίκιο. Κι’ αν τότε προσπεράσαμε με αλαζονεία τις υποδείξεις του, σήμερα αξίζει να ακούσουμε με προσοχή τις απόψεις αυτού του πολιτικού που απαλλαγμένος απ’ το κόμπλεξ της δημαγωγίας μίλησε με σκληρή γλώσσα στον γερμανικό λαό μέσα απ’ το τηλεοπτικό κανάλι της BILD. Και ειπε αλήθειες, που αν και μας εξοργίζουν, θα μας βοηθήσουν, οχι μόνο να αντισταθούμε στους εκβιασμούς του Πούτιν σε αυτήν την συγκυρία, αλλά η υιοθέτησή τους θα διαμορφώσει πιο υπεύθυνους πολίτες απέναντι στο κράτος αλλά και τους ίδιους, ικανούς να αντιμετωπίσουν μόνοι τους απρόβλεπτες καταστάσεις στην προσωπική τους ζωή.
Λιτότης…
Ο Σόιμπλε κατηγόρησε τους Γερμανούς οτι ειναι κακομαθημένοι κάτι που φυσικά συμβαίνει και σε εμάς, αλλά και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Κι’ αυτο, γιατί οι πολίτες παραδομένοι στην ραστώνη της ευδαιμονίας τους τα περιμένουν όλα απ’ το κράτος και δεν εχουν προνοήσει οι ίδιοι να αντιμετωπίσουν απρόβλεπτες καταστάσεις ή φαινόμενα… Να βιώσουμε οπως λέει ο Σοιμπλε κάποιες καταστάσεις στην ακραία της μορφή, ετσι, χωρίς κανείς να μας το επιβάλλει, να δοκιμάσουμε τις αντοχές μας.
Να δούμε πώς μπορούμε να επιβιώσουμε για κάποιο χρονικό διάστημα χωρις τις ανέσεις που κατακτήσαμε και κυρίως χωρίς να βυθιζόμαστε στην κατάθλιψη. Μια τέτοια εμπειρία θα μας κάνει πιο ανθεκτικούς για την φυσική μας επιβίωση, πιο ορθολογιστές ως προς την διαχείριση της ενέργειας, τον περιορισμό της σπατάλης, αρα και των οικονομικών μας. Ίσως ανακαλύψουμε και εκτιμήσουμε τα πολλαπλά οφέλη της λιτότητας αλλά και το όφελος που θα προκύψει οταν αναγκαστούμε να αποβάλλουμε το κάθε περιττό απ’ την ζωή μας.
Φυσικά και η κυβέρνηση υποχρεούται να βοηθήσει ευπαθείς κοινωνικές ομάδες επιδοτώντας την θέρμανση, ομως οι υπόλοιποι ας βάλλουν και… δεύτερο πουλόβερ, ας μην πάνε διακοπές. Ας βιώσουμε για λίγο αυτό που κάποιοι βιώνουν και εξακολουθούν να βιώνουν σε ολη τους την ζωή: την στέρηση. Ας ζήσουμε εστω για λίγο σαν ασκητές… Θα ειναι πρωτόγνωρη και χρήσιμη εμπειρία που θα συζητάμε… ηρωικά, όταν αυτή η μπόρα περάσει.
