Πώς θα καταλάβω ότι μου λέει ψέματα: «Δίνοντας μεγάλη προσοχή όχι μόνο στο τι λένε οι άνθρωποι αλλά και στο πώς το λένε, μπορείτε να καταλάβετε τι πραγματικά συμβαίνει μέσα στο κεφάλι τους»
Πώς καταλαβαίνετε αν έχετε να κάνετε με έναν ψεύτη ή με κάποιον που λέει την αλήθεια; Ενας ειδικός που στο παρελθόν έχει εκπαιδεύσει το FBI και τη CIA πώς να καταλαβαίνει αν κάποιος λέει ψέματα, αποκαλύπτει. «Δίνοντας μεγάλη προσοχή όχι μόνο στο τι λένε οι άνθρωποι αλλά και στο πώς το λένε, μπορείτε να καταλάβετε τι πραγματικά συμβαίνει μέσα στο κεφάλι τους», δήλωσε ο Ντέιβιντ Λίμπερμαν, PhD, συγγραφέας του νέου βιβλίου «Mindreader: The New Science of Deciphering What People Really Think, What They Really Want, and Who They Really Are». Δεν λέει ψέματα. Ο δρ Λίμπερμαν είναι ένας έμπειρος ψυχοθεραπευτής που χρησιμοποιεί επιστημονικά τεκμηριωμένες τεχνικές για να διαβάζει τα λόγια και τις πράξεις των ανθρώπων. Τα τελευταία 25 χρόνια, έχει εκπαιδεύσει το FBI, τη CIA και άλλες υπηρεσίες ασφαλείας ώστε να γίνουν ανθρώπινοι ανιχνευτές ψεύδους. Σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο “Write About Now Podcast”, ο Dr. Λίμπερμαν μοιράστηκε μερικά σημάδια που φανερώνουν προσπάθεια εξαπάτησης και χειραγώγησης.
Πώς να ξεχωρίσετε αν κάποιος σας λέει ψέματα, 7 κόλπα
Ακολουθούν επτά πράγματα που πρέπει να προσέξετε.
1.Οι ψεύτες μιλούν πάρα πολύ
Ακούστε την άμεση απάντηση κάποιου αφού τον ρωτήσετε αν έχει κάνει κάτι.
«Ως γενική κατευθυντήρια γραμμή, μια ειλικρινής απάντηση είναι σύντομη και άμεση», δήλωσε ο Dr. Lieberman. Οι ψεύτες, από την άλλη πλευρά, συχνά επιδίδονται σε έναν μακρύ μονόλογο με πολλά «πονήματα» και «ηθικολογίες».
Οι ψεύτες προσδιορίζουν τις απαντήσεις τους με κάθε είδους δικαιολογίες, όπως: «Δεν είμαι τέτοιος άνθρωπος» ή «Όπως σας είπα και προηγουμένως». Βασικά, λένε εκατό πράγματα εκτός από μια άμεση απάντηση στην ερώτησή σας.
2. Οι ψεύτες προσπαθούν να σας πουλήσουν την αλήθεια
Όταν κάποιος σας λέει την αλήθεια, δεν ενδιαφέρεται να σας πείσει για οτιδήποτε. Θέλει μόνο να σας πει την αλήθεια.
«Ένας ψεύτης ενδιαφέρεται να σας πουλήσει κάτι», δήλωσε ο Δρ Λίμπερμαν. «Πρέπει να τους πιστέψετε, πράγμα που σημαίνει ότι συνήθως υπερβάλλουν πολύ πέρα από το σημείο που θα σταματούσε ένας ειλικρινής άνθρωπος. Υπάρχει η τάση να υπερεξηγούν».
3. Οι ψεύτες ανακουφίζονται όταν η συζήτηση τελειώνει
Το να λέτε ψέματα απαιτεί πολύ περισσότερη ενέργεια από το να λέτε την αλήθεια – μπορεί να είναι εξαντλητικό. Για το λόγο αυτό, οι ψεύτες συχνά ανακουφίζονται μόλις σταματήσουν να υφαίνουν τον ιστό της απάτης τους.
Ο Δρ Λίμπερμαν υποστηρίζει ότι αυτή η αίσθηση ανακούφισης πρέπει να σημάνει συναγερμό στους συνομιλητές τους ως δείγμα ότι λέει ψέματα. «Βάλτε τον εαυτό σας στη νοοτροπία ενός τίμιου ατόμου που κατηγορήθηκε άδικα για κάτι. Όταν τελειώνει αυτή η συζήτηση, σκέφτεστε: “Περιμένετε ένα λεπτό. Μόλις με κατηγόρησες για κάτι”. Είστε αναστατωμένοι και ενοχλημένοι, ίσως αγανακτισμένοι – αλλά δεν είστε ανακουφισμένοι».
4. Οι ψεύτες χαμογελούν με το στόμα τους, όχι με το πρόσωπό τους
«Όταν κάποιος προσποιείται ένα συναίσθημα, αυτό δεν περιλαμβάνει ολόκληρο το πρόσωπο», δήλωσε ο Δρ Λίμπερμαν. «Το χαμόγελο δεν περιλαμβάνει το πάνω μέρος του προσώπου, αλλά μόνο το κάτω μέρος του προσώπου».
Οι ψεύτες χαμογελούν με το στόμα κλειστό, τα χείλη σφιγμένα και χωρίς καμία κίνηση στο μέτωπο. Ένα γνήσιο χαμόγελο φωτίζει ολόκληρο το πρόσωπο.
5. Οι ψεύτες προσποιούνται ότι είναι ήρεμοι
«Όταν κάποιος προσποιείται ότι είναι αθώος για κάτι, προσπαθεί να παρουσιάσει την εικόνα κάποιου που είναι ήρεμος και έχει αυτοπεποίθηση», δήλωσε ο Dr. Lieberman. Έχουν την τάση να κάνουν πολύ αμήχανα πράγματα, όπως να μαζεύουν φανταστικά χνούδια από το παντελόνι τους ή να τεντώνονται και να χασμουριούνται. Γιατί; Επειδή η κοινή λογική τους λέει ότι ένα αθώο άτομο συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο και ότι οι ένοχοι συμπεριφέρονται νευρικά. Αυτό βέβαια δεν αληθεύει. «Ένα άτομο που κατηγορείται άδικα για κάτι δεν πρόκειται να είναι ήρεμο και σίγουρα θα είναι αναστατωμένο», δήλωσε ο Dr. Lieberman. «Ένα άτομο που θέλει να σας πείσει ότι δεν είναι νευρικό θα φαίνεται πολύ λιγότερο νευρικό από το άτομο που πραγματικά δεν είναι νευρικό, επειδή, και πάλι, οι ψεύτες συχνά υπερβάλλουν για ένα συναίσθημα που δεν έχουν στην πραγματικότητα».
6. Οι ιστορίες των ψευτών είναι πολύ τέλειες
Όταν ένα άτομο λέει την αλήθεια, ειδικά για κάτι που είναι δραματικό, η ιστορία πιθανόν να μην έχει μια λογική ροή. Ο Dr. Lieberman υποστηρίζει ότι συχνά ξεκινούν με το πιο δραματικό μέρος και στη συνέχεια συμπληρώνουν κατά κάποιο τρόπο τα κενά καθώς προχωρούν. «Ένα άτομο που επινοεί μια ιστορία, αφού φτάσει στο κύριο γεγονός, θα τελειώσει. Δεν πρόκειται να συνεχίσει, επειδή, στο μυαλό του, αυτό είναι που πρέπει να σας πουλήσει», υποστηρίζει ο Dr. Lieberman. «Αλλά μια ειλικρινής εξιστόρηση του τι συνέβη θα περιλαμβάνει και μια συναισθηματική επακόλουθη κατάσταση, το πώς ένιωσε το άτομο». Ένας ψεύτης θα συμπληρώσει επίσης μια ιστορία με πολλές περιττές λεπτομέρειες. Επειδή δεν έχουν πραγματικές λεπτομέρειες, υπερκαλύπτουν και «βάζουν πολλές λεπτομέρειες που είναι άσχετες».
7. Οι ψεύτες χρησιμοποιούν απρόσωπες αντωνυμίες
Ο Dr. Lieberman εκπαιδεύει τις αστυνομικές αρχές να δίνουν προσοχή στις προσωπικές αντωνυμίες που χρησιμοποιούν οι ύποπτοι. «Οι αντωνυμίες μπορούν να αποκαλύψουν αν κάποιος προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί ή να διαχωρίσει εντελώς τον εαυτό του από τα λόγια του», αναφέρει στο βιβλίο του «Mindreader». Ακριβώς όπως ένας ψεύτης μπορεί να κοιτάξει μακριά σας ή να έχει πρόβλημα να σας κοιτάξει στα μάτια, έτσι θα αποστασιοποιηθεί από τα ίδια του τα λόγια και θα αποφύγει προσωπικές αντωνυμίες (πχ. εγώ θα, δικό μου, κλπ.)
Αντ’ αυτού, ο ψεύτης συχνά μιλάει περισσότερο στο δεύτερο πρόσωπο χρησιμοποιώντας πολύ το «εσύ» ή το «εκείνον». Η υποσυνείδητη ένδειξη εδώ είναι ότι είναι πολύ ένοχοι για το ψέμα ώστε να αναφέρονται απευθείας στον εαυτό τους.
Δεν είναι μονόπρακτα… Ο Δρ Λίμπερμαν βέβαια τονίζει ότι κάθε μία από αυτές τις ενδείξεις, από μόνη της, μπορεί να μην αποδεικνύει ότι κάποιος λέει ψέματα. Οι τεχνικές δεν είναι “one-trick ponies”, είπε. «Αλλά αν έχετε επτά, οκτώ, εννέα δείκτες σε μία μόνο πρόταση, τότε μπορείτε να καταλάβετε πολύ καθαρά αν κάποιος είναι ειλικρινής ή όχι».
