Εσείς γνωρίζετε κάποιον τοξικό άνθρωπο; Γνωρίζετε και δεν το… αναγνωρίζετε! Ακόμα και αν δε γνωρίζετε κάποιον τώρα, σίγουρα θα έχετε συναντήσει κάποιο τέτοιο άτομο στη ζωή σας. Βασικά, περισσότερα του ενός ατόμου σίγουρα. Η διαχείριση και συναναστροφή με ένα τέτοιο άτομο μπορεί να είναι δύσκολη και τουλάχιστον εξαντλητική, αφού θα σας κάνει να αμφισβητήσετε ό,τι ξέρετε για τον εαυτό σας και θα σας ωθήσει στα άκρα. Από το φίλο που δε χάνει ευκαιρία να τονίσει όσα δεν κάνετε σωστά και να τροφοδοτήσει τις ανασφάλειες σας, μέχρι τον συνάδελφο στη δουλειά, που με τα καυστικά του σχόλια σας ανεβάζει την πίεση κάθε μέρα όλη μέρα, αποσυντονίζοντάς σας από το εκάστοτε έργο που πρέπει να φέρετε εις πέρας, οι τοξικοί άνθρωποι λειτουργούν όπως τα παράσιτα: βρίσκουν τον ξενιστή που θα τα «φιλοξενήσει» και στην καλύτερη περίπτωση του ρουφάνε το αίμα. Στη χειρότερη, προκαλούν ασθένειες και λοιμώξεις. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, κάνουν τη ζωή του ξενιστή δύσκολη. Και το ερώτημα που τίθεται είναι, πώς αναγνωρίζουμε τους τοξικούς ανθρώπους ώστε να αποφύγουμε να προσκολληθούν επάνω μας; Οι τοξικοί άνθρωποι έχουν οκτώ κοινά χαρακτηριστικά μοτίβα συμπεριφοράς, τα οποία τους κάνουν να ξεχωρίζουν από χιλιόμετρα, κάνοντας το ξεσκαρτάρισμα ελαφρώς πιο εύκολο. Αυτά είναι:
1. Είναι χειριστικοί
Το modus operandi τους είναι να κάνουν τους άλλους ανθρώπους να κάνουν ό,τι θέλουν εκείνοι. Για τους τοξικούς ανθρώπους δεν υπάρχει κάτι άλλο πέρα από τον εαυτό τους. Όλοι οι υπόλοιποι βρίσκονται εκεί για να τους υπηρετούν. Έτσι, χρησιμοποιούν τους άλλους ανθρώπους για να πετύχουν ό,τι στόχο έχουν θέσει κάθε φορά. Ξεχάστε τι μπορεί να θέλετε εσείς. Αυτή η σχέση δεν βασίζεται στην ελευθερία απόψεων ή έκφρασης – αντίθετα, απέχει πολύ από αυτό.
2. Είναι επικριτικοί
Έχετε ματιά και αυτιά ανοιχτά για οποιουδήποτε είδους αρνητική κριτική, για εσάς, για ό,τι κάνετε, για ό,τι δεν κάνετε. Η κριτική ποτέ δεν αφορά στους ίδιους, αφού είναι de facto ότι τα κάνουν όλα τέλεια, ενώ δεν θα διστάσουν να πουν ψέματα και να πλάσουν ιστορίες που δεν ισχύουν εάν κάτι τέτοιο τους εξυπηρετεί. Έχουν πολύ άσχημο λεξιλόγιο και αρέσκονται στο να σε “τσακλιζουν” ψυχολογικά, χρησιμοποιώντας μυστικά που έχεις μοιραστεί, κυρίως όμως πράγματα που ήθελες να ξεχάσεις.
3. Δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη των συναισθημάτων τους
Οι τοξικοί άνθρωποι γενικώς δεν διακρίνονται από αυτό που ονομάζουμε υπευθυνότητα, οπότε όπως είναι εύλογο, δεν αναλαμβάνουν και την ευθύνη των συναισθημάτων τους. Αντιθέτως, προτιμούν να τα κάνουν προβολή σε όποιον βρίσκεται κοντά τους. Εάν δε προσπαθήσετε να τους δείξετε τι κάνουν, το πιθανότερο είναι ότι θα υπερασπιστούν με σθένος την οπτική τους, αποποιούμενοι οποιασδήποτε ευθύνης, σε οτιδήποτε και εάν κάνουν. Και ναι, σωστά μαντέψατε, ο υπαίτιος και «κακός» της υπόθεσης είστε πάλι εσείς.
4. Δεν ξέρουν να απολογούνται
Αρχικά, δεν βλέπουν το λόγο γιατί να απολογηθούν, αφού πάντα φταίει κάποιος άλλος για τις καταστάσεις που χρήζουν απολογίας. Σε πολλές περιστάσεις, αν και προσπαθούν να καθοδηγήσουν τις καταστάσεις για να εξυπηρετήσουν δικούς τους σκοπούς, επιχειρούν να κερδίσουν πόντους συμπάθειας και προσοχής επικαλούμενοι το status «θύματος».
5. Είναι αλλοπρόσαλλοι
Το να συναναστρέφεσαι με έναν Τοξικό άνθρωπο είναι πάντα κάποιου είδους περιπέτεια, αφού, κάθε μέρα είναι και μια νέα μέρα! Είναι δύσκολο να ξέρετε με ποιόν άνθρωπο συναντιέστε κάθε φορά αφού ο Τοξικός άνθρωπος δεν είναι σχεδόν ποτέ ο ίδιος άνθρωπος δύο μέρες στη σειρά. Έτσι, αλλάζει συμπεριφορά και οπτική αναλόγως με το τι θέλει κάθε φορά να πετύχει ή τι θέλει να κάνει να συμβεί. Στο τέλος της ημέρας, εάν η σχέση σας με έναν άλλο άνθρωπο σας κάνει να νιώθετε άσχημα για το ποιος είστε, τότε είναι ώρα να καθίσετε και να σκεφτείτε σοβαρά τη σχέση σας.
6. Σας κάνουν να αποδεικνύετε τους εαυτούς σας σε εκείνους
Οι τοξικοί άνθρωποι, μέσω του χειρισμού, σας κάνουν να επιλέγετε εκείνους κάθε φορά, ή να επιλέγετε κάτι που θέλουν οι ίδιοι από κάτι που θέλετε εσείς. Συχνά αυτό καταλήγει να είναι ένα δυναμικό συμπεριφοράς «διαίρει και βασίλευε» όπου η μόνη επιλογή είναι εκείνοι, ακόμα και στο σημείο του να αναγκαστείτε να κόψετε άλλες σχέσεις για να τους ικανοποιήσετε.
7. Σας αναγκάζουν να υπερασπίζεστε τον εαυτό σας
Επειδή οι ίδιοι δυσκολεύονται να παραμείνουν συγκεντρωμένοι σε συγκεκριμένα θέματα, πιθανόν επειδή δεν τους ενδιαφέρει η συζήτηση εφόσον δεν είναι το επίκεντρο ή επειδή προσπαθούν να βρουν μια προσφιλή κατάληξη του διαλόγου-μονολόγου. Να θυμάστε πάντα ότι είναι άψογοι χειριστές. Θα εστιάσουν στο πώς συζητάτε (ύφος, λέξεις κλπ), όχι στο τι συζητάτε, μεταθέτοντας το βάρος από το πραγματικά ουσιώδες στο ευτελές. Η τέχνη τους επικεντρώνεται στο να εστιάζουν σε προβλήματα περισσότερο παρά σε λύσεις.
8. Δεν είναι δοτικοί, υποστηρικτικοί και δεν ενδιαφέρονται για ό,τι έχει σημασία για εσάς
Βασικά, το ακριβώς αντίθετο, αφού οτιδήποτε καλό συμβαίνει σε εσάς τραβά την προσοχή από εκείνους, και αυτό είναι το μόνο που δεν θέλουν. Έτσι, θα κοιτάξουν να μειώσουν τη χαρά σας μεταθέτοντας το θέμα –πού αλλού;- στους ίδιους. Να θυμάστε, οι Τοξικοί άνθρωποι θέλουν να ασχολείστε μόνο με τους ίδιους και τα προβλήματά τους. Θέλουν να τους λυπάστε, και να τους βοηθάτε να επιλύουν τις κρίσεις που τους μαστίζουν.
Ωστόσο, τα προβλήματά τους δεν λύνονται ποτέ εντελώς, αφού μόλις ξεμπερδέψετε με ένα, εμφανίζονται ως δια μαγείας και άλλα, αφού οι Τοξικοί άνθρωποι θέλουν να έχουν τη συνεχή συμπάθεια και συμπαράστασή σας. Τώρα εάν αυτό σημαίνει ότι θα πάνε λίγο πίσω οι δικές σας υποθέσεις, ας είναι. Εξάλλου, δεν είναι και τόσο σημαντικές, έτσι δεν είναι;
Και τελικά, τι μένει;
Είναι λογικό βέβαια κάτι τέτοιο να μην είναι εύκολο σε σχέσεις κοντινές, οικογενειακές ή εν πάση περιπτώσει σχέσεις που είναι σημαντικές, είναι ωστόσο απαραίτητο. Διότι στο τέλος της ημέρας, εάν η σχέση σας με έναν άλλο άνθρωπο σας κάνει να νιώθετε άσχημα για το ποιος είστε, τότε είναι ώρα να καθίσετε και να σκεφτείτε σοβαρά τη σχέση σας. Ζυγίστε τα συν και τα πλην, και εξετάστε σοβαρά εάν αυτή η σχέση σας προσφέρει κάτι ουσιαστικό. Εάν η απάντηση κλίνει προς αρνητικό πρόσημο, τότε είναι καιρός για αλλαγή. Σε πρώτη φάση, περιορίστε το χρόνο συναναστροφής σας με ανθρώπους που είναι τοξικοί για εσάς, πριν τους βγάλετε τελείως από τη ζωή σας. Μην ξεχάσετε όμως να τους βγάλετε, και όταν το κάνετε, μην κοιτάξετε πίσω. Ας είναι στόχος για το νέο έτος, πιστέψτε με πως θα αλλάξει η ζωή σας.
