Έρευνα, η οποία πραγματοποιήσαν η εταιρεία ερευνών Rass σε συνεργασία με την Netrino δείχνει ότι η αποδοχή ή όχι του κυβερνητικού έργου έχει επίδραση στις καταναλωτικές συνήθειες. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι 4 στους 10 πολίτες (41,7%) που ερωτήθηκαν απαντούν ότι για τις ανατιμήσεις ευθύνεται η κυβέρνηση. Η έρευνα χωρίζει την αγορά σε επίπεδα που σχετίζονται με τις αγοραστικές συνήθειες, το καλάθι του νοικοκυριού, ενώ εξετάζει και την εξέλιξη της αγοράς από τη στιγμή εφαρμογής του καλαθιού του νοικοκυριού και ύστερα κατά τους Μήνες Δεκέμβριο, Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο. Παρουσιάστηκε στο πρόσφατο συνέδριο Food Retail Summit της Boussias.
Με βάση την πλατφόρμα παρακολούθησης της Eurostat από 1η Ιανουαρίου του 2005 έως και τον Μάρτιο του 2023, προκύπτει ότι το επίπεδο τιμών στην Ελλάδα μεταβάλλεται με ανάλογο ρυθμό με αυτόν του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ταυτόχρονα το επίπεδο των τιμών γίνεται συχνά αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να υφίστανται άμεσες συνέπειες για την αγορά. Σημειώνεται ότι τα στοιχεία της συγκεκριμένης έρευνας συγκεντρώθηκαν έως και τις 31 Μαρτίου του 2023 σε δείγμα 1.000 ερωτηθέντων.
Διεθνές περιβάλλον και κυβέρνηση οι κύριοι υπαίτιοι των ανατιμήσεων
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο οι καταναλωτές θεωρούν ότι οι ανατιμήσεις κατά κύριο λόγο οφείλονται στη διεθνή συγκυρία. Σημαντικό είναι ωστόσο και το ποσοστό εκείνων που απαντούν ότι οι ανατιμήσεις αποτελούν ευθύνη της κυβέρνησης.
Ειδικότερα αναφέρουν ότι οι ανατιμήσεις:
-Οφείλονται στη διεθνή συγκυρία: 53,7%
-Είναι ευθύνη της κυβέρνησης: 41,7%
Το 76,2% άλλαξε καταναλωτικές συνήθειες λόγω της ακρίβειας
Σε ερώτημα για το εάν κάποιοι έχουν μεταβάλει τις καταναλωτικές τους συνήθειες, το 76,2% απάντησε ότι έχει περιορίσει τη θέρμανση, την αγορά τροφίμων, ρούχων, την έξοδο για καφέ. Επίσης, το 23,1% απάντησε ότι δεν έχει περιορίσει τις δαπάνες του.
Εκτός των άλλων προκύπτει ότι οι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας έχουν περιορίσει σημαντικά λιγότερο τις καταναλωτικές τους συνήθειες σε σύγκριση με τους ψηφοφόρους άλλων κομμάτων, προκειμένου να αντιμετωπίζουν την ακρίβεια. Περισσότερο όμως έχουν περιορίσει τις δαπάνες τους οι νεότερες ηλικίες 35 έως και 44 ετών, γεγονός ωστόσο που οφείλεται και στην μειωμένη αγοραστική τους δύναμη – λόγω των μικρότερων εισοδημάτων που διαθέτουν – σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες ηλικίες.
Όσοι άλλαξαν συνήθειες λόγω της ακρίβειας: το 76,2%
-Με βάση την ψήφο του 2019
ΝΔ: 57,6%
ΣΥΡΙΖΑ: 87,9%
ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ: 85,6%
Άλλα κόμματα: 88,1%
-Ηλικία
17-34: 87,7%
35-44: 90,2%
45-54: 80,6%
55-64: 77,6%
Άνω των 65: 62,2%
-Οικονομική κατάσταση
Πολύ καλή: 48,6%
Καλή: 59,2%
Μέτρια: 80,7%
Κακή: 97%
Διευκρινίζεται πως σε ό,τι αφορά εκείνους που έχουν πολύ καλή οικονομική κατάσταση όπως αποτυπώνονται προηγουμένως, πρόκειται για πολίτες που τα βγάζουν πέρα και περισσεύουν χρήματα για αποταμίευση. Επίσης υπάρχουν εκείνοι που τα βγάζουν πέρα με κάποιες δυσκολίες, εκείνοι που απαντούν “μέτρια” και πρόκειται για πολίτες που τα καταφέρνουν με δυσκολία αλλά και εκείνοι που έχουν “κακή” οικονομική κατάσταση, όπου τα χρήματά τους δεν φτάνουν ούτε για τα απαραίτητα. Από τις προαναφερόμενες οικονομικές διαστρωματώσεις, το 95% όσων διατηρούν “κακή” οικονομική κατάσταση έχουν περιορίσει τις αγορές τους.
Η αποτελεσματικότητα του “καλαθιού”
Σε ό,τι αφορά το καλάθι του νοικοκυριού, το 20,8% απαντά ότι έχει αποδώσει ή ότι μάλλον έχει αποδώσει. Ένα ποσοστό 4,9% του συνόλου των ερωτηθέντων απάντησε ότι “μάλλον δεν έχει αποδώσει” και ένα 64,8% που αναφέρει ότι “δεν έχει αποδώσει”. Επίσης, ένα ποσοστό 8,3% όσων ερωτήθηκαν, δεν γνώριζε για το μέτρο.
Επισημαίνεται ότι στην Ελλάδα η μέτρηση της αγοραστικής δύναμης των ψηφοφόρων άρχισε να καταγράφεται από την περίοδο των μνημονίων και ύστερα, με τη Γαλλία να είναι πρωτοπόρος σε αυτόν τον τομέα. Ο λόγος για τον οποίο γίνονται αυτού του είδους οι μετρήσεις, είναι διότι ο καθένας από εμάς εκτός από καταναλωτής, είναι ταυτόχρονα και πολίτης. Επομένως σε αρκετές των περιπτώσεων εξετάζεται εκτός από την καταναλωτική και η πολιτική – εκλογική του συμπεριφορά.
Σχετικά με την αποτελεσματικότητα του “καλαθιού του νοικοκυριού” τα δεδομένα της έρευνας έχουν ως εξής:
Όσοι απαντούν ότι έχει αποδώσει το “καλάθι”: 20,8%
Με βάση την οικονομική κατάσταση
Πολύ καλή: 23,2%
Καλή: 27%
Μέτρια: 20,8%
Κακή: 8,1%
Με βάση την ιδεολογική τοποθέτηση
Δεξιά: 29,8%
Κεντροδεξιά: 42,3%
Κέντρο: 19,7%
Κεντροαριστερά: 9,2%
Αριστερά: 3,9%
Με βάση την ηλικία
17-34: 11,8%
35-44: 16,2%
45-54: 21,9%
55-64: 24,7%
Άνω των 65: 31,9%
Με βάση το επίπεδο σπουδών
Τριτοβάθμια: 21,2%
Δευτεροβάθμια: 20,1%
Πρωτοβάθμια: 26,4%
