Σουδάν Έλληνες: Η μία μετά την άλλη οι χώρες σπεύδουν να απομακρύνουν τους πολίτες τους
Η μία μετά την άλλη οι χώρες σπεύδουν να απομακρύνουν τους πολίτες τους από το Σουδάν, καθώς οι αντίπαλες στρατιωτικές φατρίες μάχονται στην πρωτεύουσα Χαρτούμ για δέκατη ημέρα. Εκατομμύρια κάτοικοι παραμένουν παγιδευμένοι μέσα στα σπίτια τους, ενώ εξαντλούνται το νερό και τα τρόφιμα. Το πρωί της Δευτέρας απεγκλωβίστηκαν ακόμη 10 Έλληνες. Η έκρηξη των μαχών στις 15 Απριλίου μεταξύ του στρατού και της παραστρατιωτικής ομάδας Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) προκάλεσε ανθρωπιστική κρίση, σκότωσε τουλάχιστον 420 ανθρώπους και άφησε πίσω του απανθρακωμένα τανκς, κατεστραμμένα κτήρια και καταστήματα που λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν.
Καθώς οι άνθρωποι προσπάθησαν να ξεφύγουν από το χάος το Σαββατοκύριακο, ξένες κυβερνήσεις άρχισαν να προσγειώνουν αεροσκάφη και να οργανώνουν νηοπομπές στο Χαρτούμ για να αποσύρουν τους υπηκόους τους. Ένας αυξανόμενος κατάλογος χωρών έχει απομακρύνει διπλωμάτες και πολίτες από την πρωτεύουσα του Σουδάν καθώς συνεχίζονται οι σκληρές μάχες. Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσαν την Κυριακή ότι οι διπλωμάτες του εγκατέλειψαν τη χώρα. Και οι δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις είπαν ότι θα βοηθήσουν στη διευκόλυνση της απομάκρυνσης διπλωματών και υπηκόων από πολλές χώρες. Στο Twitter, ο στρατηγός Μοχάμεντ Χάμνταν Νταγκάλο, γνωστός και ως «Χεμεντί» (RSF), ισχυρίστηκε ότι οι δυνάμεις του ήταν έτοιμες «να παράσχουν τις απαραίτητες εγκαταστάσεις για να βοηθήσουν τους πολίτες και τις ξένες κοινότητες να περάσουν σε ασφαλή μέρη».
Σε εξέλιξη η προσπάθεια απομάκρυνσης Ελλήνων
«Απεγκλωβίστηκαν επιπλέον 10 Έλληνες και μέλη των οικογενειών τους από το Σουδάν, οι οποίοι βρίσκονται ήδη στο Τζιμπουτί, αυτή τη φορά με τη βοήθεια της Ιταλίας. Όλοι είναι καλά στην υγεία τους», έγραψε το πρωί της Δευτέρας ο Νίκος Δένδιας στο Twitter. Οι εν λόγω, βρίσκονται ήδη στο Τζιμπουτί. Η ομάδα των 10 αποτελείται από Έλληνες και μέλη των οικογενειών τους. Όλοι είναι καλά στην υγεία τους. Tις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα (24/4) προσγειώθηκε στο Τζιμπουτί και το γαλλικό αεροπλάνο το οποίο μετέφερε και τους δυο Έλληνες τραυματίες, όπως είχε γνωστοποιηθεί σε χθεσινή ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών.
Ενημερώθηκε ο πρωθυπουργός
Για τις εξελίξεις αυτές ενημερώθηκε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Στο Τζιμπουτί βρίσκεται η Πρέσβης της Ελλάδας στην Αιθιοπία και η Επίτιμη Πρόξενος της χώρας μας στο Τζιμπουτί για την υποδοχή των συγκεκριμένων Ελλήνων πολιτών και την παροχή οποιασδήποτε βοήθειας. Απο την αφρικανική χώρα χθες αποχώρησαν 8 Ελληνες, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται δύο τραυματίες με γαλλικό αεροσκάφος, ενώ χθες στην Αίγυπτο έφθασαν δύο μεταγωγικά αεροσκάφη C-130 και C-27J της Ελληνικής Πολεμικής με σκοπό να μεταφέρουν τους Ελληνες που θα απεγκλωβίσουν στο Τζιμπουτί. Οι πολίτες που σχετίζονται με τον ελληνικό πληθυσμό, όπως είναι οι διπλωμάτες με τις οικογένειές τους, ανέρχονται στους 100.
Κατά τη διάρκεια του σημερινού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, θα εκφράσει τις ευχαριστίες του προς τον Ιταλό ομόλογό του, Aντόνιο Ταγιάνι για την ουσιαστική βοήθεια της Ιταλίας στον απεγκλωβισμό των ανωτέρω Ελλήνων από το Σουδάν. Η διαδικασία και ο συντονισμός με εταίρους στην ΕΕ και συμμάχους για τον απεγκλωβισμό και των υπολοίπων Ελλήνων και των μελών των οικογενειών τους βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία πραγματοποίησαν επίσης πτήσεις εκκένωσης
Οι αμερικανικές αρχές δήλωσαν ότι μετέφεραν λιγότερους από 100 ανθρώπους με τρία ελικόπτερα Chinook το πρωί της Κυριακής σε μια «γρήγορη και καθαρή» επιχείρηση. Η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Χαρτούμ είναι πλέον κλειστή και ένα tweet στην επίσημη ροή της αναφέρει ότι δεν είναι αρκετά ασφαλές για την κυβέρνηση να απομακρύνει ιδιώτες Αμερικανούς πολίτες.
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου κατάφερε να μεταφέρει με αεροπλάνο Βρετανούς διπλωμάτες και τις οικογένειές τους έξω από τη χώρα σε μια «σύνθετη και γρήγορη» επιχείρηση. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ έγραψε στο Twitter την Κυριακή ότι μέλη των ενόπλων δυνάμεων της χώρας του ολοκλήρωσαν μια «σύνθετη και ταχεία εκκένωση Βρετανών διπλωματών και των οικογενειών τους από το Σουδάν».
Απεγνωσμένες εκκλήσεις
Ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό δήλωσε ότι η κυβέρνησή του εκκένωσε το διπλωματικό της προσωπικό. Άλλες χώρες απομάκρυναν επιτυχώς τους ανθρώπους το Σάββατο. Περισσότεροι από 150 άνθρωποι, κυρίως πολίτες χωρών του Κόλπου, καθώς και της Αιγύπτου, του Πακιστάν και του Καναδά, μεταφέρθηκαν δια θαλάσσης στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας. Υπήρξαν απεγνωσμένες εκκλήσεις για βοήθεια από πολλούς ξένους φοιτητές – από την Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή – που είναι επίσης εγκλωβισμένοι στο Χαρτούμ, μια πόλη περίπου έξι εκατομμυρίων κατοίκων. Εν τω μεταξύ, υπάρχουν αναφορές ότι η σύνδεση στο Διαδίκτυο έχει σχεδόν καταρρεύσει πλήρως στο Σουδάν, γεγονός που θα μπορούσε να εμποδίσει σοβαρά τον συντονισμό της βοήθειας για όσους έχουν παγιδευτεί στο Χαρτούμ και σε άλλες πόλεις.
Η μάχη για την εξουσία έχει οδηγήσει σε σφοδρούς βομβαρδισμούς στην πρωτεύουσα, με εκατοντάδες νεκρούς και χιλιάδες άλλους τραυματίες. Οι σχεδόν συνεχείς πυροβολισμοί και βομβαρδισμοί στο Χαρτούμ και αλλού έχουν διακόψει την ηλεκτρική ενέργεια και την ασφαλή πρόσβαση σε τρόφιμα και νερό για μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Αρκετές εκεχειρίες που φαινομενικά είχαν συμφωνηθεί και από τις δύο πλευρές αγνοήθηκαν, συμπεριλαμβανομένης μιας τριήμερης παύσης για τον εορτασμό της μουσουλμανικής εορτής του Εΐντ Αλ Φιτρ που ξεκίνησε την Παρασκευή. Η κατάπαυση του πυρός υποτίθεται ότι θα επέτρεπε σε χιλιάδες κατοίκους του Χαρτούμ που παγιδεύτηκαν από τις μάχες να επισκεφτούν την οικογένειά τους κατά τη διάρκεια της γιορτής.
Ο ΟΗΕ αγωνίζεται επίσης να απομακρύνει το προσωπικό του, προειδοποιώντας ότι η εκκένωση μέσω ξηράς μπορεί να είναι η μόνη επιλογή. Ένας υπάλληλος του ΟΗΕ είπε ότι αρκετοί εργαζόμενοι του ΟΗΕ έχουν ήδη φύγει, ταξιδεύοντας από το Χαρτούμ στο Πορτ Σουδάν ή από τη νοτιοδυτική περιοχή του Νταρφούρ στο γειτονικό Τσαντ.
Ανθρωπιστική κρίση
Την Κυριακή, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι μια ομάδα αντιμετώπισης καταστροφών θα σταλεί στην περιοχή για να «συντονίσει την ανθρωπιστική απάντηση για όσους έχουν ανάγκη τόσο εντός όσο και εκτός του Σουδάν». Η Σαμάνθα Πάουερ από την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) είπε ότι η ομάδα θα δουλέψει αρχικά από την Κένυα και θα δώσει προτεραιότητα στην παροχή «σωτήριας ανθρωπιστικής βοήθειας σε όσους τη χρειάζονται περισσότερο». Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι οι μάχες έχουν σκοτώσει περισσότερους από 400 ανθρώπους και έχουν τραυματίσει χιλιάδες. Ωστόσο, ο αριθμός των νεκρών πιστεύεται ότι είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς οι άνθρωποι αγωνίζονται να λάβουν υγειονομική περίθαλψη, καθώς τα περισσότερα νοσοκομεία της πόλης αναγκάστηκαν να κλείσουν λόγω των μαχών.
Μαζί με το Χαρτούμ, η δυτική περιοχή του Νταρφούρ, όπου πρωτοεμφανίστηκαν οι δυνάμεις του RSF, έχει επίσης επηρεαστεί άσχημα από τις μάχες. Ο ΟΗΕ έχει προειδοποιήσει ότι έως και 20.000 άνθρωποι – κυρίως γυναίκες και παιδιά – έχουν εγκαταλείψει το Σουδάν για να αναζητήσουν ασφάλεια στο Τσαντ, πέρα από τα σύνορα από το Νταρφούρ.
Την Κυριακή, οι υπηρεσίες Διαδικτύου και τηλεφώνου φάνηκε να έχουν καταρρεύσει σε μεγάλο μέρος της χώρας. Τα φάρμακα, τα καύσιμα και τα τρόφιμα ήταν σπάνια σε μεγάλο μέρος του Χαρτούμ, ενώ ένας συνδυασμός μαχών και λεηλασιών έκανε επικίνδυνη την έξοδο από το σπίτι για την αναζήτηση βασικών προμηθειών.
Ταραχές στις φυλακές
Στις μάχες της Κυριακής, ένας ανώτερος στρατιωτικός αξιωματούχος είπε ότι ο στρατός και η αστυνομία απέκρουσαν επίθεση των RSF στη φυλακή Koper, όπου παραμένει φυλακισμένος ο αυταρχικός πρώην ηγέτης Oμάρ αλ Μπασίρ, μετά την πτώση του από την εξουσία το 2019. Ο αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, επειδή δεν είχε εξουσιοδότηση να μιλήσει στα μέσα ενημέρωσης, είπε ότι αρκετοί κρατούμενοι εκμεταλλεύτηκαν το χάος για να φύγουν, αλλά ο αλ Μπασίρ και άλλοι κρατούμενοι υψηλού προφίλ εξακολουθούσαν να κρατούνται σε μια περιοχή «πολύ ασφαλή». Ο αξιωματούχος είπε ότι «μερικοί κρατούμενοι» σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν.
Μάρτυρες στο Χαρτούμ ανέφεραν ότι χιλιάδες κρατούμενοι είτε έφυγαν είτε απελευθερώθηκαν από τις τρεις κύριες φυλακές της πόλης και σημειώθηκαν εκτεταμένες λεηλασίες ιδιωτικών κατοικιών, γραφείων και κρατικών εγκαταστάσεων.
Ο ιδιοκτήτης ενός από τα λίγα καταστήματα που είναι ακόμα ανοιχτά στο Oμπτουρμάν περιέγραψε κλέφτες με μοτοσικλέτες που άρπαζαν τσάντες από γυναίκες πελάτισσες «Χθες, κάποιοι μπήκαν και πήραν πράγματα από το κατάστημα… Το πρόβλημα είναι ότι έρχονται σε ομάδες και δεν μπορούμε να προστατεύσουμε την περιουσία μας. Απλώς προσευχόμαστε να έρθουν καλύτερες μέρες», είπε. Yπάρχουν αναφορές για άμαχους στο Χαρτούμ και αλλού εγκλωβισμένους σε σπίτια, σχολεία και νοσοκομεία που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες. Σε πολλές περιοχές του Χαρτούμ, άτυπες επιτροπές γειτονιάς έχουν συγκληθεί για να εξασφαλίσουν τη διανομή ζωτικών προμηθειών στους απόρους.
Οργή…
Στους κατεστραμμένους δρόμους του Χαρτούμ επικρατούσε οργή. «Εκκένωσαν τον λαό τους… οι Αμερικανοί δεν νοιάζονται για το Σουδάν… Η ασφάλεια του λαού τους είναι προτεραιότητα γι’ αυτούς, δεν πρέπει να επικεντρωθούμε σε αυτό, πρέπει να σκεφτούμε τρόπους να σταματήσουμε τον πόλεμο», ο 61χρονος επιχειρηματίας Μάντζι Εμπάιντ. Ο Αλάα Μουσταφά, ένας 33χρονος βοηθός εργαστηρίου νοσοκομείου στο Omdurman, είπε ότι η εκκένωση από τις δυτικές χώρες έδειξε ότι τουλάχιστον οι πολιτικοί στο Λονδίνο ή την Ουάσιγκτον «νοιάζονταν για τους πολίτες τους. Τι γίνεται με εμάς που είμαστε ακόμα εδώ; Υπάρχουν τόσες πολλές ανθρωπιστικές περιπτώσεις και άνθρωποι που χρειάζονται επείγουσα περίθαλψη».
Μια γυναίκα που ετοιμαζόταν να εκκενώσει το Χαρτούμ για την πόλη Κόστι, την πρωτεύουσα της πολιτείας του Λευκού Νείλου 300 χιλιόμετρα νότια, είπε ότι φοβάται για το τι θα μπορούσαν να κάνουν οι αντιμαχόμενες δυνάμεις στην πόλη όταν οι ξένοι είχαν φύγει. «Οι δυτικοί έχουν φύγει… Δεν είναι εντάξει για εμάς… Δεν ξέρουμε τι θα κάνουν αύριο», είπε η γυναίκα, η οποία ζήτησε ανωνυμία υπό τον φόβο των αντιποίνων.
Μια μεγάλη πρόκληση είναι οι μάχες για το αεροδρόμιο του Χαρτούμ, το οποίο έχει υποστεί σημαντικές ζημιές από τότε που ξέσπασε η σύγκρουση το περασμένο Σαββατοκύριακο. Η βία έχει φέρει αντιμέτωπες στρατιωτικές μονάδες πιστές στον στρατιωτικό ηγέτη του Σουδάν, στρατηγό Αμπτέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν, εναντίον των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), με επικεφαλής τον «Χεμεντί». Ο αγώνας τους για την εξουσία έχει εγείρει φόβους για χάος και ανθρωπιστική καταστροφή στη χώρα των 45 εκατομμυρίων κατοίκων, την τρίτη μεγαλύτερη στην Αφρική.
