Αντιμέτωπη με νέο, άγριο κύμα καύσωνα είναι η χώρα, με την ΕΜΥ να έχει εκδώσει έκτακτο δελτίο στο οποίο επισημαίνει ότι οι άνεμοι θα υποχωρήσουν και πως ο υδράργυρος θα πάρει την ανηφόρα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο έκτακτο δελτίο της ΕΜΥ, σήμερα στην Ήπειρο και τη Μακεδονία η θερμοκρασία θα φθάσει τους 38 με 40 βαθμούς και κατά τόπους στο εσωτερικό της Κεντρικής Μακεδονίας τους 41 με 42 βαθμούς Κελσίου. Στη Θεσσαλία, στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο τους 40 με 42 και κατά τόπους στη Δυτική Στερεά και τη Δυτική Πελοπόννησο τους 43 βαθμούς Κελσίου. Στα νησιά του Ιονίου η θερμοκρασία θα κινηθεί γύρω στους 40 βαθμούς Κελσίου. Στη Θράκη, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα η θερμοκρασία θα βρίσκεται στους 37 με 39 βαθμούς Κελσίου.
Καύσωνας: Τι πρέπει να προσέξουμε
Ενδεικτικό της σφοδρότητας του επερχόμενου καύσωνα είναι το γεγονός ότι το υπουργείο Υγείας εξέδωσε αναλυτικές οδηγίες, καλώντας τους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Σε χθεσινή εγκύκλιο της αναπληρώτριας υπουργού, Ειρήνης Αγαπηδάκη, σημειώνεται πως ο καύσωνας αποτελεί εποχικό φαινόμενο που παρατηρείται κατά τους θερινούς μήνες και γίνεται πιο έντονο στις πόλεις. Οι δημόσιες υπηρεσίες της χώρας θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών από την εμφάνιση υψηλών θερμοκρασιών και καύσωνα. Επισημαίνεται ότι και οι δήμοι πρέπει να συμμετάσχουν στη συνολική προσπάθεια, μεριμνώντας εγκαίρως για την οργάνωση και διάθεση δροσερών και κλιματιζόμενων χώρων για το κοινό και γενικότερα να συνεργαστούν με τις Υπηρεσίες των Περιφερειακών Ενοτήτων για την ενημέρωση του κοινού και για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο, εφόσον κριθεί αναγκαίο, εκτάκτων μεταβολών στα ωράρια λειτουργίας των διαφόρων υπηρεσιών δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, με έμφαση στον περιορισμό της μετακίνησης μεγάλου αριθμού ατόμων κατά τις θερμότερες ώρες.
Καύσωνας: Παθολογικές καταστάσεις
Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ανέλθει σε όρια μη ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό σε συνέργεια με άλλους παράγοντες (υγρασία, άπνοια), δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού βαρύτητας, που μπορούν να οδηγήσουν σε βαριά νόσηση έως και στο θάνατο. Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι: δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, έμετοι και ταχυπαλμία. Το σύνδρομο της θερμοπληξίας εκδηλώνεται με ξαφνική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος ( >40.5 ο C ), κόκκινο, ζεστό και ξηρό δέρμα (η εφίδρωση έχει σταματήσει), ξηρή πρησμένη γλώσσα, ταχυπαλμία, ταχύπνοια, έντονη δίψα, πονοκέφαλος, ναυτία, έμετο, ζάλη, σύγχυση, αδυναμία προσανατολισμού και καθαρής ομιλίας, επιθετική ή παράξενη συμπεριφορά, σπασμούς, απώλεια συνείδησης ή κώμα.
Η θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή, πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά ως πρώτες βοήθειες μέχρι τη διακομιδή τους σε αυτά θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα ελάττωσης της θερμοκρασίας του σώματος: Μεταφορά του θερμόπληκτου άμεσα σε μέρος δροσερό, ευάερο, σκιερό, κατά προτίμηση κλιματιζόμενο, πλήρης έκδυση από τα ρούχα, τοποθέτηση παγοκύστεων ή κρύων επιθεμάτων στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή, εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό ή ντους ή ψεκασμό με κρύο νερό, παροχή μικρών γουλιών δροσερών υγρών (νερού ή αραιωμένου χυμού φρούτων, 1 μέρος χυμού σε 4 μέρη νερού), αν μπορεί να καταπιεί.
Ποιος κινδυνεύει από τις υψηλές θερμοκρασίες
Ηλικιωμένοι.
Μωρά και μικρά παιδιά.
Έγκυες και θηλάζουσες.
‘Ατομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
‘Ατομα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα σε ζεστό περιβάλλον.
‘Ατομα με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμό ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.λπ.).
‘Ατομα με οξεία νόσο, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή / και έμετο).
‘Ατομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως π.χ. διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρμακα, ορμονούχα (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων). Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους για την ενδεχόμενη τροποποίηση της δοσολογίας.
Καύσωνας: Γενικές οδηγίες προφύλαξης
Παραμονή σε χώρους που κλιματίζονται.
Ντύσιμο ελαφρύ και άνετο με ανοιχτόχρωμα ρούχα από πορώδες υλικό, ώστε να διευκολύνεται ο αερισμός του σώματος και η εξάτμιση του ιδρώτα.
Χρήση καπέλου από υλικό που να επιτρέπει τον αερισμό του κεφαλιού.
Χρήση μαύρων ή σκουρόχρωμων γυαλιών ηλίου με φακούς που προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία.
Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, ιδίως για τα βρέφη και τους ηλικιωμένους.
Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας.
Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών με μέσα συγκοινωνίας που δε διαθέτουν κλιματισμό.
Τα μέσα μαζικής μεταφοράς πρέπει να φροντίζουν για την καλή λειτουργία του κλιματισμού τους λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές οδηγίες για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού.
Πολλά χλιαρά ντους κατά τη διάρκεια της ημέρας και τοποθέτηση δροσερών επιθεμάτων στο κεφάλι και στο λαιμό.
Μικρά σε ποσότητα και ελαφριά γεύματα φτωχά σε λιπαρά, με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών.
Λήψη άφθονων υγρών (νερού και χυμών φρούτων), ιδιαίτερα από τα βρέφη και τους ηλικιωμένους και αποφυγή του αλκοόλ. Αν η εφίδρωση είναι μεγάλη, συστήνεται η πρόσθετη λήψη μικρών δόσεων αλατιού.
‘Ατομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα θα πρέπει να συμβουλευτούν τον θεράποντα ιατρό τους, από τον οποίο θα λάβουν επιπρόσθετες οδηγίες ανάλογα με την κατάστασή τους, καθώς και οδηγίες για την πιθανή αλλαγή της δοσολογίας της φαρμακευτικής τους αγωγής.
Οι ηλικιωμένοι να μην εγκαταλείπονται μόνοι τους, αλλά να εξασφαλίζεται κάποιο άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα.
Οι χώροι εργασίας πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή απλούς ανεμιστήρες, κατά προτίμηση οροφής, και σε κάθε περίπτωση φυσικό αερισμό των χώρων. Το ίδιο ισχύει και για τα ιδρύματα που περιθάλπουν νεογνά, βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες.
Ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει να δίδεται όταν οι υψηλές θερμοκρασίες συνδυάζονται και με φαινόμενα αυξημένων επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Συγκεκριμένα:
Για την περίπτωση υπέρβασης των ορίων του όζοντος στον ατμοσφαιρικό αέρα, το υπουργείο Υγείας έχει εκδώσει σχετικές οδηγίες για την ενημέρωση του κοινού με μέτρα προφύλαξης ειδικά των ευπαθών πληθυσμιακών ομάδων, οι οποίες έχουν ως εξής: «Ατομα με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις και γενικότερα άτομα ευαίσθητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνιστάται να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγουν την κυκλοφορία στο εξωτερικό περιβάλλον. Επίσης, συνιστάται στα παραπάνω άτομα καθώς και στα παιδιά να αποφεύγουν την έντονη σωματική άσκηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό της αναπνευστικής οδού και να οδηγήσει σε αναπνευστικά προβλήματα».
«Καμπανάκι» του meteo για 45άρια στη Μεσόγειο
Σε ανάλυσή του για τον τις συνθήκες καύσωνας που πλήττουν την ευρύτερη περιοχή μας, το meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών επισημαίνει ότι δύο διαδοχικά πολύ θερμά διαστήματα προβλέπονται μεταξύ 20 και 28 Ιουλίου 2023, με τη θερμοκρασία σε ύψος περίπου 1.500 μ πάνω από τη μέση στάθμη της θάλασσας να κυμαίνεται έως και 14°C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα, δηλαδή τη μέση κλιματική τιμή της περιόδου 1991-2020. Χαρακτηριστικό αυτή της θερμής περιόδου είναι η εκτεταμένη έκταση που καλύπτουν οι θερμές αέριες μάζες, κατακλύζοντας όλη τη Λεκάνη της Μεσογείου, φτάνοντας μέχρι την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Η θερμοκρασία πιθανόν θα ξεπεράσει τοπικά τους 45°C τις επόμενες ημέρες, τιμή που ήδη σημειώθηκε την Τρίτη 18 και την Τετάρτη 19/7 στη Σικελία.
Στο παρακάτω βίντεο παρουσιάζονται χάρτες απόκλισης θερμοκρασίας σε ύψος περίπου 1.500 μ πάνω από τη μέση στάθμη της θάλασσας, ύψος στο οποίο μελετάμε την κίνηση των αερίων μαζών:
