Τελικά γιατί ο Vincent van Gogh έκοψε το αυτί του;
Στο «Self-Portrait with Bandaged Ear», ο Vincent van Gogh συνέλαβε τον εαυτό του στην πιο αδύναμη κατάσταση, παρέχοντας στην ιστορία έναν οπτικό οδηγό για την τρέλα των καλλιτεχνών που γοητεύει τα πλήθη. Πέρα από την αυτοκτονία του, το περιστατικό που κόβει το αυτί του έχει αποδειχτεί ένα σημείο γοητείας και τραγωδίας, μυθοποιημένο σε σημείο που η τέχνη του να γίνεται αδιαχώριστη από τα βάσανά του. Αλλά τα γεγονότα γύρω από αυτό έχουν γίνει θολά, τόσο από το χρόνο όσο και από την ποπ κουλτούρα.
Τελικά όμως γιατί ο Vincent van Gogh έκοψε το αυτί του; Το ίδιο το πορτρέτο έγινε μια εβδομάδα μετά από την παραμονή του στο νοσοκομείο. Καλυμμένος με έναν λευκό επίδεσμο που τυλίγεται γύρω από το σαγόνι του, είναι μια ματιά στη βία που προκαλεί στον εαυτό του. Όπως επιβεβαιώθηκε το 2016 με επιστολές από τον άνδρα που περιέθαλψε την πληγή του, τον Dr. Felix Ray, ο Vincent van Gogh δεν έκοψε μόνο το σαρκώδες μέρος του λοβού του αυτιού του, όπως ξέρει ο περισσότερος κόσμος.
Ο Vincent van Gogh οδηγούνταν συνεχώς στο χείλος του γκρεμού
Ο αστικός μύθος της πράξης του ζωγράφου είναι μια φρικτή ιδέα από μόνη της, αλλά κατά κάποιο τρόπο είναι πιο «εύγευστη» και λιγότερο αιματηρή από την πραγματικότητα. Σε μια στιγμή απόγνωσης, πήρε μια λεπίδα ξυραφιού και έκοψε ολόκληρο το αυτί από το κεφάλι του, στην κυριολεξία. Το μέγεθος της βίας που άσκησε στον εαυτό του ήταν σαφής ένδειξη της ψυχικής του ασθένειας και ένας τρομακτικός προάγγελος της τελικής αυτοκτονίας του. Ο Vincent van Gogh οδηγούνταν συνεχώς στο χείλος του γκρεμού λόγω της αποξένωσης και των καταστροφικών καταθλιπτικών περιόδων του και ήταν γνωστό ότι βυθιζόταν άγρια στο ποτό κατά καιρούς. Λέγεται συχνά ότι έτρωγε κίτρινη μπογιά για να φτιάξει το κέφι του (άλλος ένας ακραίος αστικός μύθος) και έπινε υπερβολικά αψέντι και κρασί για να μουδιάσει τον πόνο του.
Η ιδέα ότι ο αυτοτραυματισμός του μπορεί να έχει κάποιο είδος ρομαντικής λογικής αψηφά όλα όσα γνωρίζουμε για την πραγματική διάγνωση του Vincent van Gogh, η οποία εκείνη την εποχή ήταν «οξεία μανία με γενικευμένο παραλήρημα», κάτι που έμοιαζε με μανιοκατάθλιψη ή διπολική διαταραχή στη σύγχρονη ορολογία. Η αντικειμενική αλήθεια, αν και συζητείται διαρκώς, φαίνεται να είναι ότι μετά από λογομαχία με τον συνάδελφό και συγκάτοικο καλλιτέχνη Paul Gaugin, άρχισε να έχει παραισθήσεις, χωρίς αργότερα να θυμάται τίποτα για το τι είχε συμβεί.
Φρίκη
Ο Gaugin έμενε στο ίδιο σπίτι με τον Vincent van Gogh κι ο δεύτερος ήταν τόσο ικανοποιημένος με την καλλιτεχνική τους συνέργεια που απογοητεύτηκε οικτρά όταν ο Gaugin εξέφρασε ότι ήθελε να φύγει από το κοινό τους σπίτι. Ο Vincent van Gogh φανταζόταν μανιακά ένα μέλλον όπου ζούσαν και ζωγράφιζαν μαζί, έτσι ο φίλος του διάλεξε την χειρότερη στιγμή για να φύγει. Και δεν έφτανε μόνο το ότι έκοψε το αυτί του, η φρικτή ιστορία συνεχίζεται. Ακόμα ζαλισμένος και αιμόφυρτος, τύλιξε το αυτί του σε εφημερίδα και το παρουσίασε σε μια γυναίκα σε έναν κοντινό οίκο ανοχής, δίνοντάς της εντολή να το φυλάει προσεκτικά. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάρρωσής του στο νοσοκομείο, ζητούσε συνεχώς τον Gaugin και ήδη σχεδίαζε πώς θα μπορούσαν να φτιάξουν ξανά τη φιλία τους και να επιστρέψουν στη ζωγραφική.
Αυτός ο μανιακός κύκλος απόρριψης από τον φίλο του Gaugin, καθώς και οι φρενήρεις συμπεριφορές του, εξηγούν την πράξη τελικά. Αλλά ο βαθύτερος λόγος είναι μια λεπτομέρεια που έγινε ασήμαντη στο τέλος, μετουσιωμένη σε έναν μύθο που κυριαρχεί εδώ και καιρό στην ιστορία του ζωγράφου, εδραιώνοντάς τον ως τον αρχετυπικό βασανισμένο καλλιτέχνη και τελικά ως άλλο ένα κλισέ.
