Όταν η ελληνική κρίση βρισκόταν ακόμα στα σπάργανά της, το 2011, ο συνταξιούχος τότε πρώην πρόεδρος της Κομισιόν Ζακ Ντελόρ δεν έκρυβε τον θυμό του για τη διαχείριση της κρίσιμης κατάστασης από την ίδια την ΕΕ. Ο άνθρωπος που είχε θέσει πολλά από τα θεμέλια για την εισαγωγή του ευρώ –ένα τεράστιο βήμα, αλλά όχι και τόσο μελετημένο όπως αποδείχτηκε- είχε δώσει μια συνέντευξη τον Αύγουστο στη γαλλική Le Monde, προκαλώντας αίσθηση. Πολλοί οικονομολόγοι, πολιτικοί και σχολιαστές επαναλάμβαναν εκείνη τη περίοδο, αλλά και μέχρι το 2015, ότι η Ελλάδα μπορούσε να εκτοπιστεί από την Ευρωζώνη, ξεχνώντας όμως ότι δεν προβλεπόταν από τις συνθήκες.
Ο Ντελόρ στη συνέντευξή του σημείωνε ακριβώς αυτό, ότι δηλαδή οι ευρωπαϊκές συνθήκες έπρεπε να τροποποιηθούν ώστε να επιτραπεί ακόμα και η… έξοδος των χωρών από το ενιαίο νόμισμα. Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε πει χαρακτηριστικά ότι το ευρώ πέφτει στο χείλος της αβύσσου και ότι το σφάλμα έγκειται στους διχασμένους Ευρωπαίους ηγέτες και την έλλειψη συντονισμού εντός του νομισματικού μπλοκ. Τότε είχε μάλιστα χαιρετίσει τα σχέδια των τότε ηγετών της Γαλλίας και Γερμανίας, προέδρου Νικολά Σαρκοζί και της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ για τροποποίηση της ευρωπαϊκής συνθήκης, αλλά είπε ότι πρέπει να τηρήσουν πιο σκληρή στάση απέναντι στις χώρες που απέτυχαν να ανταποκριθούν στις οικονομικές συνθήκες του μπλοκ.
«Η νέα συνθήκη θα πρέπει να καταστήσει δυνατή την εκδίωξη μιας χώρας από την Ευρωζώνη εάν η πλειοψηφία του 75% είναι υπέρ», δήλωσε ο Ντελόρ στη Le Monde. «Έχοντας ένα ενιαίο νόμισμα σημαίνει ότι πρέπει να πληροίτε αυστηρότερες απαιτήσεις». Είχε προσθέσει πως εάν η Ευρωζώνη είχε δημιουργήσει μια μονάδα οικονομικού συντονισμού πριν από χρόνια, τα προβλήματα με την Ελλάδα που τότε απειλούσαν να καταστρέψουν το νόμισμα θα μπορούσαν, σε μεγάλο βαθμό, να είχαν αποφευχθεί.
Δεν επικεντρωνόταν μόνο στην Ελλάδα
«Το συμβούλιο του Ευρώ θα έκανε ερωτήσεις για την κατάσταση στην Ελλάδα όταν υπήρχε ακόμη χρόνος για δράση, και για την ανησυχητική αύξηση του ιδιωτικού χρέους στην Ισπανία, την Ιρλανδία και την Ιταλία. Θα μπορούσαν να είχαν αντιδράσει», είπε. Τη στιγμή που οι χώρες της Ευρωζώνης έψαχναν λύσεις -τελικά ήταν αυτές της λιτότητας- το σενάριο της χρεωκοπίας απειλούσε να εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες και να πλήξει τις τράπεζες που είναι εκτεθειμένες στο δημόσιο χρέος.
Οι ηγέτες της Ευρωζώνης τότε υποτίθεται προσπαθούσαν να συμφωνήσουν σε έναν τρόπο ενίσχυσης των κεφαλαίων των τραπεζών για να αντιμετωπίσουν την ελληνική χρεοκοπία και να αξιοποιήσουν το ταμείο διάσωσης του μπλοκ για να αποτρέψουν την επέκταση του κινδύνου σε άλλες χώρες. Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s προειδοποιούσε τη περίοδο της συνέντευξης Ντελόρ ότι θα μπορούσε να θέσει σε αρνητικό έλεγχο τη βαθμολογία χρέους της Γαλλίας Aaa, εάν η βραδύτερη ανάπτυξη και το κόστος της διάσωσης για τις τράπεζες και άλλες χώρες επιβαρύνουν υπερβολικά τον προϋπολογισμό της.
Ο Ντελόρ εξέφρασε την αγανάκτησή του που οι ηγέτες άργησαν τόσο πολύ να δράσουν αποφασιστικά για την κρίση χρέους, τονίζοντας ότι οι συζητήσεις για ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας ήταν ορθές.
”Ένα κοινό νόμισμα είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό σύμβολο”
Λίγο αργότερα σε συνέντευξη στη Deutsche Welle θα διευκρίνιζε πως ήταν απολύτως απαραίτητη η δυνατότητα ενός Grexit ή οποιουδήποτε exit -είτε οικειοθελώς είτε υπό την πίεση του μπλοκ. «Τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ μοιράζονται μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και 17 χώρες μοιράζονται ακόμη και το ευρώ. Ένα κοινό νόμισμα είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό σύμβολο, είναι μια αντανάκλαση της κυριαρχίας μιας χώρας. Οι λαοί ανησυχούν πολύ για το νόμισμά τους. Για το λόγο αυτό, κάθε μέλος της Ευρωζώνης ή η ίδια η Ευρωζώνη έχει πολύ μεγαλύτερη ευθύνη από εκείνα τα μέλη που αποτελούν μόνο ένα μέρος της ΕΕ των 27» ξεκαθάριζε. Γι΄ αυτόν τον λόγο ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν, έλεγε ότι ήταν σκάνδαλο που οι Φινλανδοί και οι Σλοβάκοι είχαν ζητήσει τότε εγγυήσεις για την «αλληλεγγύη» τους στην κρίση της Ευρωζώνης. Βέβαια, αυτά έπρεπε μάλλον να τα είχαν υπολογίσει από το 1992 στο Μάαστριχτ…
