Ολλανδή ευθανασία: Διαμάχη για την έγκριση σε 29χρονη

Μια 29χρονη Ολλανδή, της οποίας το αίτημα για υποβοηθούμενο θάνατο λόγω αφόρητης ψυχικής οδύνης έγινε δεκτό, αναμένεται να θέσει τέλος στη ζωή της τις επόμενες εβδομάδες. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Gaurdian, η Zoraya ter Beek έλαβε την περασμένη εβδομάδα την τελική έγκριση για την υποβοηθούμενη θανάτωση μετά από διαδικασία τριάμισι ετών, βάσει νόμου που ψηφίστηκε στην Ολλανδία το 2002. Η περίπτωσή της προκάλεσε διαμάχη, καθώς η υποβοηθούμενη θανάτωση για άτομα με ψυχιατρικές ασθένειες στην Ολλανδία παραμένει ασυνήθιστη, αν και ο αριθμός τους αυξάνεται. Το 2010 υπήρχαν δύο περιπτώσεις που αφορούσαν ψυχιατρικά πάθη, το 2023 υπήρχαν 138: το 1,5% των 9.068 θανάτων από ευθανασία.

Ένα άρθρο για την περίπτωσή της, που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο, αναδείχθηκε από διεθνή μέσα ενημέρωσης, προκαλώντας κατακραυγή αλλά και τεράστια αγωνία στην Ter Beek. Σύμφωνα με το άρθρο, ήταν κατανοητό ότι περιπτώσεις όπως η δική της και το ευρύτερο ζήτημα του κατά πόσον η υποβοηθούμενη θανάτωση πρέπει να είναι νόμιμη, ήταν αμφιλεγόμενες. «Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι όταν είσαι ψυχικά άρρωστος, δεν μπορείς να σκεφτείς καθαρά, πράγμα που είναι προσβλητικό», δήλωσε η Zoraya ter Beek στον Guardian. «Καταλαβαίνω τους φόβους που έχουν ορισμένα άτομα με αναπηρία σχετικά με την υποβοηθούμενη θανάτωση και τις ανησυχίες για το αν οι άνθρωποι πιέζονται να πεθάνουν. Αλλά στην Ολλανδία έχουμε αυτόν τον νόμο για περισσότερα από 20 χρόνια. Υπάρχουν πραγματικά αυστηροί κανόνες και είναι πραγματικά ασφαλές». Σύμφωνα με την ολλανδική νομοθεσία, για να δικαιούται κάποιος υποβοηθούμενο θάνατο πρέπει να βιώνει αφόρητο πόνο, χωρίς προοπτική βελτίωσης, ενώ πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένος και ικανός να λάβει μια τέτοια απόφαση.

Το μαρτύριο της 29χρονης Zoraya

Οι δυσκολίες της Ter Beek ξεκίνησαν από την παιδική της ηλικία. Έχει χρόνια κατάθλιψη, άγχος και απροσδιόριστη διαταραχή προσωπικότητας. Έχει επίσης διαγνωστεί με αυτισμό. Όταν γνώρισε τον σύντροφό της, πίστευε ότι το ασφαλές περιβάλλον που της προσέφερε θα τη θεράπευε, αλλά συνέχισε να αυτοτραυματίζεται και να νιώθει αυτοκτονική. Ξεκίνησε εντατικές θεραπείες, που περιλάμβαναν ομιλητικές θεραπείες, φαρμακευτική αγωγή και περισσότερες από 30 συνεδρίες ηλεκτροσπασμοθεραπείας (ECT). «Στη θεραπεία έμαθα πολλά για τον εαυτό μου και τους μηχανισμούς αντιμετώπισης, αλλά αυτό δεν διόρθωσε τα κύρια ζητήματα. Στην αρχή της θεραπείας υπάρχει αισιοδοξία. Πίστευα ότι θα γινόμουν καλύτερα. Αλλά, όσο περισσότερο διαρκεί η θεραπεία, αρχίζεις να χάνεις την ελπίδα», ανέφερε στον Guardian.

Dutch woman, 29, granted permission for euthanasia on mental health grounds despite being physically healthy dismisses criticism of her decision as ‘insulting’ and says she will die in the next few weeks https://t.co/j7vSzK9kux pic.twitter.com/mSYBDYX23n

— Daily Mail Online (@MailOnline) May 16, 2024

Μετά από 10 χρόνια «δεν είχε μείνει τίποτα» όσον αφορά τη θεραπεία, «ήξερα ότι δεν θα μπορούσα να αντεπεξέλθω στον τρόπο που ζω τώρα». Είχε σκεφτεί να αυτοκτονήσει, αλλά ο βίαιος θάνατος από αυτοκτονία μιας συμμαθήτριάς της και οι επιπτώσεις του στην οικογένεια του κοριτσιού την απέτρεψαν. «Τελείωσα την ECT τον Αύγουστο του 2020 και μετά από μια περίοδο αποδοχής ότι δεν υπήρχε άλλη θεραπεία, έκανα αίτηση για υποβοηθούμενο θάνατο τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Πρόκειται για μια μακρά και περίπλοκη διαδικασία. Δεν είναι ότι ζητάς υποβοηθούμενο θάνατο μια Δευτέρα και είσαι νεκρός την Παρασκευή. Βρισκόμουν σε λίστα αναμονής για αξιολόγηση για μεγάλο χρονικό διάστημα, επειδή υπάρχουν τόσο λίγοι γιατροί πρόθυμοι να ασχοληθούν με τον υποβοηθούμενο θάνατο για ανθρώπους με ψυχικά προβλήματα.

Στη συνέχεια, πρέπει να αξιολογηθείς από μια ομάδα, να έχεις μια δεύτερη γνώμη σχετικά με την επιλεξιμότητά σου και η απόφασή τους πρέπει να επανεξεταστεί από έναν άλλον, ανεξάρτητο γιατρό. Στα τριάμισι χρόνια που διήρκεσε αυτό, δεν δίστασα ποτέ για την απόφασή μου. Ένιωσα ενοχές – έχω σύντροφο, οικογένεια, φίλους και δεν είμαι τυφλή στον πόνο τους. Και ένιωσα φόβο. Αλλά είμαι απολύτως αποφασισμένη να το κάνω. Κάθε γιατρός σε κάθε στάδιο λέει: “Είστε σίγουρη; Μπορείτε να σταματήσετε σε οποιοδήποτε σημείο”. Ο σύντροφός μου ήταν στο δωμάτιο στις περισσότερες συζητήσεις προκειμένου να με υποστηρίξει, αλλά αρκετές φορές του ζητήθηκε να φύγει ώστε οι γιατροί να είναι σίγουροι ότι μιλάω ελεύθερα».

Βροχή τα μηνύματα, όταν μαθεύτηκε η ιστορία της

Όταν τον Απρίλιο δημοσιεύθηκε το άρθρο για την περίπτωσή της -το οποίο, σύμφωνα με την Ter Beek, είχε πολλές ανακρίβειες και παραποιήσεις- δέχτηκε βροχή από διαδικτυακά μηνύματα. Τα περισσότερα σχόλια προέρχονταν από χώρες εκτός Ολλανδίας, πολλά από τις ΗΠΑ. Η ίδια διέγραψε γρήγορα όλους τους λογαριασμούς της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Οι άνθρωποι έλεγαν: “Μην το κάνεις, η ζωή σου είναι πολύτιμη”. Το ξέρω αυτό. Άλλοι έλεγαν ότι είχαν θεραπεία, όπως μια ειδική δίαιτα ή φάρμακα. Κάποιοι μου είπαν να βρω τον Ιησού ή τον Αλλάχ ή μου είπαν ότι θα καώ στην κόλαση. Ήταν μια απόλυτη καταιγίδα από σκ..ά. Δεν μπορούσα να αντέξω όλη την αρνητικότητα». Αφού συναντήθηκε με την ιατρική της ομάδα, η Ter Beek εκτιμά ότι ο θάνατός της θα επέλθει μέσα στις επόμενες εβδομάδες. «Νιώθω ανακούφιση. Ήταν ένας τόσο μακρύς αγώνας».

Την καθορισμένη ημέρα, η ιατρική ομάδα θα έρθει στο σπίτι τής Ter Beek. «Θα ξεκινήσουν δίνοντάς μου ένα ηρεμιστικό και δεν θα μου δώσουν τα φάρμακα που σταματούν την καρδιά μου μέχρι να πέσω σε κώμα. Για μένα, θα είναι σαν να αποκοιμιέμαι. Ο σύντροφός μου θα είναι εκεί, αλλά του έχω πει ότι δεν πειράζει αν χρειαστεί να φύγει από το δωμάτιο πριν από τη στιγμή του θανάτου», είπε. «Τώρα έχει έρθει το σημείο, είμαστε έτοιμοι γι’ αυτό και βρίσκουμε μια κάποια γαλήνη. Αισθάνομαι ενοχές, αλλά, μερικές φορές, όταν αγαπάς κάποιον, πρέπει να τον αφήσεις να φύγει».

Zoraya ter Beek is one of a growing number of people across the West choosing to end their lives rather than live in pain. Pain that in many cases can be treated.

In 2022, euthanasia comprised 5% of deaths in the Netherlands. Read @rupasubramanya’s investigation:… pic.twitter.com/YHh2Sk6DbN

— The Free Press (@TheFP) April 2, 2024