«Όχι» σε μια μικρή και φοβική ΝΔ, είπε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας την πρώτη μετά τις ευρωκλογές και μετά τον ανασχηματισμό. Κάνοντας αυτοκριτική και δίνοντας το σήμα επανεκκίνησης, ξεκαθάρισε ότι οι εκλογές θα γίνουν το 2027, ενώ ζήτησε η αυτοκριτική να μην οδηγήσει σε αδιέξοδη εσωστρέφεια. O πρωθυπουργός απέκλεισε «δεξιά στροφή», αν και έκανε αυτοκριτική για μια σειρά ζητημάτων που οδήγησαν σε ένα ανεπιτυχές για τη ΝΔ αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές. Μια σειρά «γαλάζιων» βουλευτών, πάντως, αρθρώνει κριτική, για το θέμα του γάμου των ομοφύλων, για την επαφή της κυβέρνησης με την κομματική βάση της ΝΔ, αλλά και για την ιδεολογική συγκρότηση, με φόντο την τοποθέτηση του πρωθυπουργού ότι η ΝΔ θα κινηθεί «μόνο μπροστά».
Η κριτική των βουλευτών ήταν σε ήπιους τόνους και σε ενωτικό κλίμα, ωστόσο καταγράφηκε και «επεισόδιο» του κ. Μητσοτάκη με τον βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας Μάριο Σαλμά, ο οποίος έφτασε να αφήσει αιχμές για εξυπηρέτηση συμφερόντων από την κυβέρνηση, με φόντο τις τιμές των καυσίμων. Ο πρωθυπουργός πήρε αμέσως τον λόγο και να απάντησε στον βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας της ΝΔ, ο οποίος ήταν ο πρώτος που είχε ζητήσει τη σύγκληση της Κ.Ο. μετά τις ευρωεκλογές, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «δεν δέχομαι υπόνοιες ότι είμαστε με τους λίγους, δεν πήραμε το 41% επειδή ήμασταν με τους λίγους».
«Ψευτοδίλημμα» τα περί στο Κέντρο ή στα δεξιά
Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι οι πολίτες ζητούν λιγότερα λάθη και περισσότερα αποτελέσματα, ενώ χαρακτήρισε ψευτοδίλημμα τα περί στροφής στο κέντρο ή ως προς τα δεξιά. «Ο δικός μας δρόμος οδηγεί μόνο μπροστά, τόνισε, επισημαίνοντας ότι δεν δέχεται κουβέντα για τον πατριωτικό και τον κοινωνικό χαρακτήρα της ΝΔ. «Στους εμπόρους εθνικού αισθήματος απαντάμε στην πράξη με τον φράκτη, τα Rafale και τις Belharra», είπε. «Οι πολίτες ζητούν λιγότερα λάθη και περισσότερη προσπάθεια. Χειροπιαστά αποτελέσματα αντί για λόγια», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, που αναφέρθηκε σε σειρά θεμάτων που αφορούν στις ευρωεκλογές, τα οποία ωστόσο έλειψαν από τον διάλογο. Ειδική αναφορά έκανε και στην πρόταση για κοινή ευρωπαϊκή πολιτική άμυνας. «Θα επιμείνω και στη νέα σύνθεση της Κομισιόν για τις αθέμιτες πρακτικές των πολυεθνικών και για την από κοινού προστασία του εναέριου χώρου», ανέφερε.
«Δεν αρνηθήκαμε ποτέ τις ρίζες μας»
Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν αλλάζει τους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς. «Έχουμε ένα χρέος να χαράξουμε καθαρό ορίζοντα. Και να μείνουμε μακριά από σύννεφα που θολώνουν το τοπίο, όπως δήθεν ψευτοδιλήμματα περί δήθεν στροφής προς το κέντρο, προς τα δεξιά. Ο δικός μας δρόμος οδηγεί μόνο μπροστά. Και είμαστε μακριά από ξεπερασμένες ταμπέλες που στην εποχή μας μάλλον έχουν εξαντλήσει τη σημασία τους», τόνισε, απορρίπτοντας τα περί επιστροφής στις ρίζες. «Δεν αρνηθήκαμε ποτέ τις «ρίζες» μας – αν, όμως, το δέντρο δεν ψηλώνει και δεν απλώνεται, τότε οι ρίζες ξεραίνονται. Ενώ όταν τα κλαδιά του μεγαλώνουν, τότε δικαιώνουν και εκείνες τον ρόλο τους.», είπε.
«Δεν εγκλωβιζόμαστε σε απλοϊκούς χαρακτηρισμούς. Η παράδοση για εμάς στη ΝΔ αποτελεί στοιχείο. Βαδίζουμε στον χρόνο ανανεώνοντας τη σκέψη μας και το δυναμικό μας. Λέμε όχι σε αυτούς που θέλουν μια μικρή και φοβική ΝΔ». Ασκώντας δε κριτική στην αντιπολίτευση, σημείωσε ότι η διαχείριση των αδιεξόδων ή των αρχηγικών φιλοδοξιών είναι δική τους υπόθεση. «Δικό μας χρέος είναι οι λύσεις στις ανάγκες των πολιτών», είπε.
«Δεν δέχομαι κουβέντα για τον πατριωτικό χαρακτήρα της παράταξής μας»
«Δεν δέχομαι κουβέντα για τον πατριωτικό χαρακτήρα της παράταξής μας», τόνισε, υπενθυμίζοντας τον φράκτη στον Έβρο, τις νέες φρεγάτες, τις ισχυρές συμμαχίες, τα Rafale. Παράλληλα, απευθύνθηκε στη νέα ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας, προειδοποιώντας: «Δεν ξεκινήσατε καλά, παραβιάζοντας και το διεθνές δίκαιο και τις υποχρεώσεις σας που απορρέουν από τις διεθνείς συμφωνίες. Πάψτε να λογαριάζετε χωρίς τον ξενοδόχο», διαμήνυσε, λέγοντας ότι το ίδιο ισχύει και για την Αλβανία, οι κινήσεις της οποίας δεν διευκολύνουν την ενταξιακή διαδικασία. «Τα ευρωπαϊκά όνειρα του κ. Ράμα περνούν από μία ελληνική παροιμία: “όπως έστρωσε θα κοιμηθεί”», είπε.
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις αυξήσεις μισθών και συντάξεων που «μόνο αυτή η κυβέρνηση έχει πετύχει», την μείωση της φορολογίας και την φορολόγηση των υπερκερδών των διυλιστηρίων, για να δοθεί ένα βοήθημα στους πιο αδύναμους συμπολίτες μας. «Είχαμε δεσμευτεί ότι θα ενισχύσουμε τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας. Ποια συμφέροντα υπηρετούμε εμείς; Υπηρετούμε τα συμφέροντα των πολιτών».
Παράλληλα, άφησε αιχμές για την αντιπολίτευση, που υπόσχεται λεφτόδεντρα, όπως είπε. «Έχουμε μία τριετία μπροστά μας», ανέφερε. Σε κάθε περίπτωση, έκανε λόγο για κυβέρνηση με ορίζοντα τετραετίας. «Δεν θα κατεβάσουμε τον πήχη των φιλοδοξιών μας, έστω κι αν σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα γίνεται συχνά αλεξικέραυνο για την αδυναμία της καθημερινής ζωής. Πολλές φορές και άδικα», είπε, επικαλούμενος τους καθαρισμούς των οικοπέδων, που έγινε για πρώτη φορά στην χόρτα. Παρά τα προβλήματα, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «σημαντικό πρόοδο σε σχέση με αυτό που έγινε πέρυσι».
Οι προτεραιότητες της κυβέρνησης
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στις προτεραιότητες της διακυβέρνησής του. «Αναλαμβάνουμε το κόστος. Είμαστε η μόνη υπεύθυνη παράταξη», είπε. Παράλληλα, υπενθυμίζοντας τις επισκέψεις του σε υπουργεία, προανήγγειλε επίσκεψη στο υπουργείο Υγείας. Προτεραιότητες της κυβέρνησης είναι η αποκλιμάκωση των τιμών, ένα πιο λειτουργικό και αποτελεσματικό κράτος, τα αγροτικά προβλήματα, η Υγεία, μια μάχη με παράλληλες δράσεις. Σημασία έδωσε στην πάταξη των χούλιγκαν, στην προστασία των παιδιών από τον μπούλινγκ, την ενδοοικογενειακή βία. «Οι γυναίκες σήμερα αισθάνονται ασφάλεια, να πηγαίνουν στην αστυνομία. Και θα συνεχίσουμε σε αυτήν την προσπάθεια, όπως και σε όλα τα ζητήματα που αφορούν στον εκσυγχρονισμό του κράτους. Στο μέτωπο καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, παρά τις αντιδράσεις», είπε.
Ειδική αναφορά έκανε στο πρόγραμμα Σπίτι μου. «Αγωνιζόμαστε να εξασφαλίσουμε πρόσθετους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης για να το διευρύνουμε, όπως και τα ηλικιακά κριτήρια», ανέφερε, υπενθυμίζοντας σειρά κυβερνητικών πρωτοβουλιών, όπως τα ηλεκτρικά λεωφορεία, το Ψηφιακό Φροντιστήριο. «Στόχος μας είναι να συγκλίνουμε όλο και περισσότερο με το επίπεδο ζωής των περισσότερων χωρών της Ευρώπης. Μια ανάπτυξη που θα παράγει δημόσιο πλούτο, αλλά ένα μέρος της θα επιστρέφει στην κοινωνία. Με αυξήσεις μισθών και συντάξεων, που θα παραμείνουν και μετά την πτώση του πληθωρισμού», είπε.
«Η αυτοκριτική δεν πρέπει να γίνει αφορμή για αδιέξοδη εσωστρέφεια»
«Ενώ η αντιπολίτευση βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στη δική της κρίση, εμείς εστιάζουμε στο να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα των πολιτών. Η αυτοκριτική δεν πρέπει να είναι αφορμή για αδιέξοδη εσωστρέφεια, ούτε για πολιτικές επιδιώξεις», είπε. Η ακρίβεια, σημείωσε, έκανε ζημιά στην κυβέρνηση όπως και σε άλλες κυβερνήσεις, ενώ αναφέρθηκε και σε πρωτοβουλίες που απομάκρυναν τους συντηρητικούς ψηφοφόρους. «Είχαμε ανεπάρκειες και αδυναμίες», παραδέχθηκε. Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για κλίμα ηχηρής αναμονής για να συναντηθεί ξανά η ΝΔ με ψηφοφόρους που ενώ την είχαν στηρίξει, δεν την ψήφισαν στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου.
Παράλληλα, προανήγγειλε εξέταση των ποσοστών ανά περιοχή, αλλά και τις δράσεις βουλευτών, αλλά και προσπάθειες που θα πετύχουν την επανασύνδεση με την κοινωνία. «Η ΚΟ μας αποτελεί το πρώτο όπλο της ΝΔ. Οι βουλευτές μας είναι το κοινοβουλευτικό αποτύπωμα του κοινοβουλευτικού ποσοστού που πήραμε στις εκλογές του Ιουνίου του 2023», είπε, λέγοντας ότι τον τελευταίο χρόνο έχουν ψηφιστεί πάνω από 70 νομοσχέδια, ενώ έχουν γίνει πάνω από 620 ομιλίες. «Κανένα άλλο κόμμα δεν έχει επιδείξει τέτοια κοινοβουλευτική συνέπεια. Και οι υπουργοί είναι υποχρεωμένοι να απαντούν στις ερωτήσεις σας. Έχω δώσει εντολή. Εσείς εκπροσωπείτε την κυβέρνηση στη Βουλή, αλλά εκπροσωπείτε τις εκλογικές σας περιφέρειες», ήταν η παραίνεσή του στους βουλευτές.
«Έχω φροντίσει να κάνω πιο αισθητή την παρουσία των βουλευτών στο κυβερνητικό σχήμα», είπε. «Πρέπει να είστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή για οποιαδήποτε θέση. Η πόρτα μου είναι πάντα ανοιχτή σε εσάς. Θα ακούσουμε και σήμερα παράπονα και επισημάνσεις για κλειστές πόρτες. Εν πολλοίς θα είναι δικαιολογημένα και θέλουμε να τα γνωρίσουμε για να παρεμβαίνουμε», είπε. Θέτοντας το δίπτυχο αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η κυβέρνηση ακούει τη φωνή της κοινωνίας, μέσα από τη γόνιμη διαδικασία αυτοκριτικής με επιχειρήματα, χωρίς προσωπικές ατζέντες.
«Πολλά από αυτά που σήμερα θεωρούμε δεδομένα, το 2019 ήταν προσδοκίες»
«Έχουμε ενδείξεις όχι για υποχώρηση του πληθωρισμού αλλά για αποκλιμάκωση τιμών», είπε. Τα δημόσια έσοδα, όπως είπε, πηγαίνουν καλά και το καλοκαίρι προσφέρεται για ένα άνοιγμα προς τους πολίτες. «Κάθε σταθμός, κάθε εκλογική μάχη είναι μία αφορμή για τον δρόμο που θέλουμε να πάμε. Αλλά είναι και μια ευκαιρία να δούμε από πού ξεκινήσαμε. Πολλά από αυτά που σήμερα που θεωρούμε δεδομένα, ήταν προσδοκίες το 2019. Μια Ελλάδα λυγισμένη, μια Ελλάδα στο περιθώριο της Ευρώπης. Δεν είναι πια αυτή η Ελλάδα του 2024. Είναι μια χώρα που αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς, που η ανεργία θα πέσει σύντομα και κάτω από το 10%. Δεν είμαστε πια το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης. Όλα αυτά δεν ήταν εύκολα, ούτε αυτονόητα. Και θα στεκόμαστε με αυτοπεποίθηση απέναντι σε μια αντιπολίτευση που δεν πρόκειται να αλλάξει. Και κάποιοι από αυτούς που αυτοχαρακτηρίζονται ως προοδευτικοί, που δεν ψήφισαν καμία μεγάλη μεταρρύθμιση.
Στο ίδιο διάστημα, η δική μας παράταξη σφυρηλάτησε τους δεσμούς της με την κοινωνία. Εμπλουτίστηκε με ιδέες και μηνύματα από μια νέα εποχή. Απέκτησε έτσι υποστηρικτές από όλες τις πλευρές του φάσματος. Μπορεί να μην ταυτίζονται όλοι. Βλέπουν σε εμάς τη δύναμη να πάμε μπροστά, ως τη μόνη δύναμη εκσυγχρονισμού της πατρίδας. Γιατί είδαμε εκλογικά ποσοστά πρωτοφανή για τα δεδομένα της ΝΔ. Αυτή την πατριωτική παρακαταθήκη, έχουμε χρέος να της δώσουμε μια νέα προοπτική. Να παραμερίσουμε τις άγονες τριβές, να ενθαρρύνουμε τον γόνιμο διάλογο. Όμως ο διάλογος δεν είναι εσωστρέφεια. Δεν είμαστε καθόλου σε αυτή τη φάση. Βελτίωση της καθημερινότητας είναι ο πρώτος μας στόχος. Όμως οι στόχοι μας παραμένουν πάντα ψηλοί. Εκλογές θα έχουμε και πάλι το 2027. Και αυτή η νίκη θα είναι μια νίκη όλων μας», είπε.
«Δεν μπορείς σε μια ημέρα να αλλάξεις το ΕΣΥ, χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια. Καμία ψήφος δεν είναι δεδομένη. Κανένας πολίτης δεν είναι δεδομένος. Κανένα ποσοστό αυτοδυναμίας δεν έχει σταθερό ιδιοκτήτη. Η εμπιστοσύνη των πολιτών κερδίζεται και χάνεται κάθε μέρα. Έχω μεγάλη πίστη στις δυνατότητες της ΚΟ μας και της παράταξης. Αξιολογούμαστε όλοι, εσείς για το έργο σας, εσείς για τις κυβερνητικές μας επιδόσεις. Πρώτα μας αξιολογούν οι ίδιοι οι πολίτες», σημείωσε. «Η μεγάλη μας δύναμη είναι η ενότητά μας. Η αλήθεια είναι η ασπίδα μας. Και το δόρυ μας είναι η συνολική μας δράση. Τα οράματα του χθες θα γίνουν η αυριανή μας δράση», κατέληξε.
Κριτική από τους βουλευτές
Μετά τον πρωθυπουργό, τον λόγο πήραν βουλευτές της ΝΔ, οι οποίοι άσκησαν κριτική σε ήπιους τόνους, πλην του Μάριου Σαλμά, στον οποίο απάντησε ο πρωθυπουργός. Πάνω από 20 βουλευτές έχουν τοποθετηθεί μέχρι στιγμής. Στάθηκαν στη μεγάλη εικόνα υπερθεματίζοντας σε ιδιαίτερα ενωτικό κλίμα και σημεία της ομιλίας του πρωθυπουργού. «Πάμε μπροστά, δίνουμε προτεραιότητα στην καθημερινότητα και τα προβλήματα των πολιτών» ήταν το μήνυμα σχεδόν όλων των βουλευτών. Εκφράστηκαν επισημάνσεις, τόσο για θέματα τοπικού χαρακτήρα που απασχολούν τις εκλογικές τους περιφέρειες, αλλά και για ζητήματα ευρύτερου κοινωνικού ενδιαφέροντος με έμφαση στην διατύπωση προτάσεων που αφορούν στην καθημερινότητα των πολιτών.
Ο κ. Σαλμάς άσκησε κριτική για το επιτελικό κράτος και ζήτησε πρωτοβουλίες για τους πολλούς και όχι για τους λίγους. Συγκεκριμένα είπε: «Είμαστε με τους λίγους ή τους πολλούς; Πχ πατάξαμε τα υπερκέρδη στα καύσιμα; Επιμείνατε στα ομόφυλα χωρίς να πείτε ποιος σας το ζήτησε. Κάνετε πολιτική με πέντε συνεργάτες σας. Δεν έχω τίποτα με τους υπουργούς, γιατί το επιτελικό κράτος είστε εσείς με πέντε συνεργάτες σας που τους στέλνετε έτοιμα τα νομοσχέδια». «Δεν δέχομαι υπόνοιες ότι αυτή η κυβέρνηση στήριξε τους λίγους. Δεν πήραμε 41 επειδή στηρίξαμε τους λίγους. Στηρίζουμε τους πολλούς», του απάντησε ο κ. Μητσοτάκης.
«Ο πολιτικός στρουθοκαμηλισμός δεν έχει σχέση με την παράταξη μας», είπε ο Νικήτας Κακλαμάνης και πρόσθεσε: «Είναι λάθος να θεωρούμε ότι εάν η ΝΔ γίνει και λίγο ΠΑΣΟΚ και λίγο Ποτάμι ότι αυτό ειναι καλό. Ουδέποτε ανασχημάτισες έναν εξωκοινοβουλευτικό και κοροϊδεύετε τους βουλευτές ότι τους υπολογίζετε . Και οι μόνοι που δείχνουν αλαζονεία είναι οι εξωκοινοβουλευτικοί. Και ο πατέρας σας έκανε διεύρυνση αλλά δεν έκανε ιδεολογική μετάλλαξη του πυρήνα της παράταξης», είπε ο κ. Κακλαμάνης. «Να σου θυμίσω ότι έχω κάνει δεκάδες ομιλίες με αναφορές στη διακήρυξη της ΝΔ. Ο Εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής μιλούσε για τον ρεαλισμό της παράταξης που ενσωματώνει άλλα στελέχη και άλλες κοινωνικές ομάδες. Να μην ξανακούσω ότι δεν έχουμε ιδεολογικό στίγμα», απάντησε με νόημα ο πρωθυπουργός.
Οι κ. Καράογλου, Ανδριανός, Χρυσομάλλης, Βλάσσης, Μηταράκης και Στυλιανίδης
Ο βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης Θεόδωρος Καράογλου είπε ότι είναι ζήτημα ταυτότητας της παράταξης ο γάμος, αναφερόμενος στον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, ενώ υποστήριξε ότι η διεύρυνση δεν πρέπει να οδηγήσει σε ιδεολογικό ευνουχισμό. Από την πλευρά του, ο βουλευτής Αργολίδας Γιάννης Ανδριανός έκανε λόγο για χάσμα μεταξύ κυβέρνησης και βάσης. Μόνο κόμματα με ξεκάθαρο ιδεολογικό χαρακτήρα μπορούν να πείσουν, αλλιώς δείτε τι γίνεται στην Γαλλία, είπε από την πλευρά του ο Γιάννης Οικονόμου. Ξεκάθαρες ιδεολογικές λύσεις ζήτησε ο βουλευτής Μεσσηνίας Μίλτος Χρυσομάλλης, που εξέφρασε προβληματισμό για το σύνθημα «πάμε μπροστά». Κατά την κρίση του, η διεύρυνση δεν μπορεί να γίνει με αλλοίωση της ιδεολογίας.
O βουλευτής Αρκαδίας Κώστας Βλάσσης ανέφερε χαρακτηριστικά: Ο κόσμος μας λέει ότι δεν έχετε πάρει κανένα μήνυμα, δεν πρέπει να υποτιμώνται οι πολιτικοί αντίπαλοι. Πρέπει να τρέξουμε πιο γρήγορα και να έχουμε αποτέλεσμα, αν δεν μπορούν κάποιοι να φύγουν. Κρινόμαστε στην κοινωνία, όχι από τα excel, είπε από την πλευρά του ο Νότης Μηταράκης, ο οποίος ζήτησε να γίνει επιλογή από τη ΝΔ για την προεδρία της Δημοκρατίας. Μόνος στόχος για το 2027 είναι η αυτοδυναμία, ανέφερε, ενώ πρόσθεσε η δεύτερη τετραετία είναι πιο δύκολη, γιατί είναι πιο πολύπλοκα τα ζητήματα και πρέπει να δοθεί έμφαση στην αποτελεσματικότητα. Συνοψίζοντας, είπε ότι η παράταξη είναι ενωμένη υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ο βουλευτής Ροδόπης Ευριπίδης Στυλιανίδης είπε ότι διεύρυνση σημαίνει ότι οι προσχωρούντες αποδέχονται τον αξιακό μας κώδικα και δεν τον μεταλλάσσουν. Συρρικνώθηκε η κοινωνική μας βάση, πρόσθεσε, υποστηρίζοντας ότι «πλέον το κόμμα μας δεν ταυτίζεται με την παράταξη. Αν κατασκευάζουμε ακροδεξιούς, θα μας καταπιεί η ιστορία όπως τον Μακρόν που έκανε το ίδιο, είπε και κατέληξε: Εύχομαι στους νέους συναδέλφους και κυβερνητικούς να μην ξεχνάνε: χαιρέτα τον πεζό όταν καβαλικεύεις».
