Τζον Μάγιαλ μπλουζ: Πέθανε ο Βρετανός θρύλος

Πέθανε τη Δευτέρα, σε ηλικία 90 ετών ο Τζον Μάγιαλ, ο πρωτοπόρος Βρετανός του οποίου η μπλουζ μουσική στα μέσα της δεκαετίας του 1960 έγιναν οι θερμοκοιτίδες για μερικά από τα μεγαλύτερα αστέρια της χρυσής εποχής της ροκ. Ήταν περισσότερο γνωστός όχι τόσο για το δικό του παίξιμο ή τραγούδι, αλλά για την ικανότητά του να στρατολογεί ταλέντα: Ο ένας προικισμένος κιθαρίστας μετά τον άλλο, ξεκινώντας από τον Έρικ Κλάπτον, πέρασαν από τον Τζον Μάγιαλ. Ο θάνατός του επιβεβαιώθηκε σε δήλωση στην επίσημη σελίδα του στο Facebook. Δεν αναφέρεται η αιτία του θανάτου του,  ούτε το πού πέθανε, λέγοντας μόνο ότι πέθανε «στο σπίτι του στην Καλιφόρνια».

Αν και έπαιζε πιάνο, αρμόνιο, κιθάρα και φυσαρμόνικα και τραγούδησε τα κύρια φωνητικά στα δικά του συγκροτήματα, ο Μάγιαλ κέρδισε τη φήμη του ως «νονός της βρετανικής μπλουζ». Στην πιο γόνιμη περίοδο του, μεταξύ 1965 και 1969, μεταξύ των εκκολαπτόμενων αστεριών που πέρασαν από κοντά του ήταν ο Έρικ Κλάπτον, ο οποίος έφυγε για να σχηματίσει το συγκρότημα Cream και τελικά έγινε ένας εξαιρετικά επιτυχημένος σόλο καλλιτέχνης. Ο Πίτερ Γκριν που έφυγε για να ιδρύσει τη Fleetwood Mac. και ο Μικ Τέιλορ, τον οποίο άρπαξαν οι Rolling Stones από το συγκρότημα Mayall.

Μια πιο πλήρης λίστα με τους αποφοίτους της μπάντας του Τζον Μάγιαλ εκείνης της εποχής, γνωστούς ως Bluesbreakers, μοιάζει με «Who’s Who» των κορυφαίων της βρετανικής ποπ. Ο ντράμερ Mick Fleetwood και ο μπασίστας John McVie ήταν επίσης ιδρυτικά μέλη των Fleetwood Mac. Ο μπασίστας Τζακ Μπρους προσχώρησε με τον Κλάπτον στους Cream. Ο μπασίστας Andy Fraser ήταν αρχικό μέλος των Free. Η Aynsley Dunbar συνέχισε να παίζει ντραμς για τους Frank Zappa, Journey και Jefferson Starship. Στο βιβλίο του «Clapton: The Autobiography» (2007), ο Έρικ Κλάπτον περιέγραψε το να παίζεις στους Bluesbreakers υπό την κηδεμονία του Τζον Μάγιαλ ως ένα απαιτητικό αλλά ανταποδοτικό είδος μουσικής ολοκλήρωσης. Αφού άφησε τους Yardbirds και εντάχθηκε στο συγκρότημα Mayall τον Απρίλιο του 1965, «ευγνώμων που κάποιος είδε την αξία μου», έγραψε, μετακόμισε σε «ένα μικρό ντουλάπι στην κορυφή του σπιτιού του Τζον» για να μπορέσει να απορροφήσει καλύτερα όλα τα μαθήματα που ήθελε να του κάνει ο Μάγιαλ.

«Με μακριά σγουρά μαλλιά και γένια, που του έδιναν μια όψη που δεν έμοιαζε με τον Ιησού, είχε τον αέρα ενός αγαπημένου δασκάλου που καταφέρνει ακόμα να είναι κουλ», θυμάται ο Κλάπτον. «Είχε την πιο απίστευτη συλλογή δίσκων που είχα δει ποτέ» και «το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μου, όταν είχα ελεύθερο χρόνο, καθόμουν σε αυτό το δωμάτιο ακούγοντας δίσκους και παίζοντας μαζί τους, εξελίσσοντας την τέχνη μου». Το ένα άλμπουμ που ηχογράφησε ο Κλάπτον με τον Μάγιαλ, “Blues Breakers” (1966), πιστώνεται συχνά ότι ξεκίνησε την έκρηξη των ηλεκτρικών μπλουζ της δεκαετίας του 1960 μεταξύ των νεαρών Αμερικανών και Βρετανών. Με τραγούδια των Robert Johnson, Otis Rush, Freddie King και Ray Charles, καθώς και του ίδιου του Μάγιαλ, το άλμπουμ παρείχε ένα ρεπερτόριο, διασκευές και έναν παχύ ήχο κιθάρας που θα αντιγραφόταν ευρέως από εκατοντάδες συγκροτήματα και στις δύο χώρες. Το 2003, το περιοδικό Rolling Stone κατέταξε το «Blues Breakers» στο Νο. 195 στη λίστα του με τα «500 καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών».

Ο Τζον Μάγιαλ γεννήθηκε στο Μάκλσφιλντ της Αγγλίας, λίγο έξω από το Μάντσεστερ, στις 29 Νοεμβρίου 1933

Ο πατέρας του, Μάρεϊ, που έπαιζε κιθάρα σε τοπικές παμπ και μάζευε δίσκους, και η μητέρα του, Μπέριλ, κέντρισαν το ενδιαφέρον του για τη μουσική. Εκπαιδεύτηκε ως καλλιτέχνης και γραφίστας στο Κολλέγιο Τέχνης του Μάντσεστερ και, αφού υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην Κορέα, εργάστηκε για αρκετά χρόνια σε διαφημιστικές εταιρείες. (Αργότερα θα χρησιμοποιήσει αυτή την εμπειρία σχεδιάζοντας ο ίδιος τα εξώφυλλα πολλών από τα άλμπουμ του). Ο Τζον Μάγιαλ ήταν ήδη 30 ετών, όταν αποφάσισε να γίνει μουσικός πλήρους απασχόλησης και μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου καλλιτέχνες όπως ο Alexis Korner και ο Cyril Davies είχαν ήδη χαράξει μια θέση για τα μπλουζ στον κόσμο της μουσικής. Οικονομικά, η κατάσταση ήταν δύσκολη: Ακόμη και όταν είχε μαζί του μελλοντικούς αστέρες όπως ο Κλάπτον, ο Γκριν και ο Τέιλορ στο συγκρότημα του, οι Bluesbreakers ακολούθησαν μια εξαντλητική ρουτίνα περιοδειών με βαν, παίζοντας σε μικρές σκηνές και κλαμπ – συχνά για κοινό μερικών μόνο δεκάδων ατόμων.

Αλλά αφότου οι κιθαρίστες σε όλο τον κόσμο έκαναν σημείο αναφοράς το άλμπουμ «Blues Breakers» και την εξίσου σημαντική συνέχεια του, το «A Hard Road» (1967), με τον Γκριν, οι ορίζοντες του Μάγιαλ διευρύνθηκαν. Άρχισε να κάνει τακτικές περιοδείες στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη: Το «The Diary of a Band», ένα σετ δύο δίσκων που ηχογραφήθηκε ζωντανά στην Ολλανδία και σε άλλες τοποθεσίες με τον Taylor, κυκλοφόρησε επίσημα και εμφανίστηκε στο Fillmore West στη Γερμανία, ενώ και στην Ιταλία κυκλοφόρησε τελικά σε εκδόσεις bootleg. Το 1969, αφού ηχογράφησε το άλμπουμ «Blues From Laurel Canyon» και έγινε φίλος με τα μέλη του αμερικανικού μπλουζ συγκροτήματος Canned Heat, ο Μάγιαλ μετακόμισε στην περιοχή του Λος Άντζελες, όπου έζησε για το υπόλοιπο της ζωής του. Αυτό οδήγησε σε μια θεμελιώδη αλλαγή στη σύνθεση των συγκροτημάτων του, με τους Βρετανούς μουσικούς να δίνουν τη θέση τους στους Αμερικανούς.

Το πρώτο του «αμερικάνικο» γκρουπ περιελάμβανε τον Χάρβεϊ Μάντελ στην κιθάρα και τον Σουγκάρκαν Χάρις στο ηλεκτρικό βιολί. Σε μεταγενέστερες συνθέσεις συμμετείχαν οι κιθαρίστες Sonny Landreth, Walter Trout και Coco Montoya, οι οποίοι συνέχισαν όλοι σε επιτυχημένες σόλο καριέρες. Ο Μάγιαλ είχε ήδη αρχίσει να απομακρύνεται από αυτό που ο Κλάπτον αποκαλούσε στυλ «μπλουζ σχολικών βιβλίων» πριν έρθει στις Ηνωμένες Πολιτείες, δημιουργώντας το «The Turning Point» το 1969.

Στη δεκαετία του 1970, ωστόσο, θα πήγαινε βαθύτερα, όπως έλεγε ο τίτλος ενός άλμπουμ του 1972, το «Jazz Blues Fusion», δουλεύοντας με μουσικούς της τζαζ όπως ο τρομπετίστας Blue Mitchell και οι σαξοφωνίστες Ernie Watts και Red Holloway. Αλλά ο Τζον Μάγιαλ δεν εγκατέλειψε ποτέ τελείως τα μπλουζ και στη δεκαετία του 1980 ξανασχημάτισε τους Bluesbreakers, με τους οποίους θα συνέχιζε να περιοδεύει και να ηχογραφεί, με συνεχώς εναλλασσόμενα μέλη, μέχρι τον 21ο αιώνα. Κάποιες χρονιές, παλιότερα μέλη ξαναβρέθηκαν στο συγκρότημα – όπως ο Taylor και ο McVie ενώ και ο Κλάπτον έπαιζε περιστασιακά και μαζί του.

Συνολικά, ο Τζον Μάγιαλ κυκλοφόρησε περισσότερα από 70 άλμπουμ, το πιο πρόσφατο από τα οποία ήταν το “The Sun Is Shining Down” (2022). Εξέδωσε επίσης πολλά DVD, συμπεριλαμβανομένου ενός από μια συναυλία για τα 70ά γενέθλιά του το 2003, στην οποία ενώθηκαν πολλοί από τους πιο εξέχοντες πρώην συντρόφους του.

Πατέρας έξι παιδιών

Ο Τζον Μάγιαλ απέκτησε έξι παιδιά, επτά εγγόνια και τέσσερα δισέγγονα. Οι δύο γάμοι του κατέληξαν σε διαζύγιο. Ανακοινώθηκε τον Απρίλιο ότι ο Μάγιαλ, μαζί με τους συναδέλφους του μπλουζ καλλιτέχνες Alexis Korner και Big Mama Thornton, θα λάβουν τα φετινά βραβεία μουσικής επιρροής από το Rock & Roll Hall of Fame. Το 1979, μια πυρκαγιά κατέστρεψε το σπίτι του Μάγιαλ στο Λος Άντζελες – τότε χάθηκε το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής δίσκων που είχε εντυπωσιάσει τόσο τον Έρικ Κλάπτον και άλλους μυημένους στο μπλουζ. Μέχρι εκείνη την εποχή, η συλλογή μετρούσε χιλιάδες δίσκους, συμπεριλαμβανομένων πολλών σπάνιων των 45 και 78 στροφών, blues singles, καθώς και πολλές από τις ζωντανές κασέτες που είχε φτιάξει ο ίδιος ο Μάγιαλ από τα δικά του συγκροτήματα τη δεκαετία του 1960.

Το 2014, ο Τζον Μάγιαλ έδωσε μια συνέντευξη στο Μουσείο Grammy στο Λος Άντζελες, στην οποία αναπολούσε τις προκλήσεις του να είσαι σταυροφόρος των μπλουζ στο Λονδίνο στις αρχές της δεκαετίας του 1960. «Ήταν εξαιρετικά συναρπαστικό», είπε για εκείνες τις στιγμές. «Όλοι νιώθαμε ότι ήμασταν μέρος της ίδιας οικογένειας και ότι πραγματικά συνδεόμασταν με ανθρώπους, μια νέα γενιά ανθρώπων και επίσης περνούσαμε υπέροχα παίζοντας. Απλά έπαιζες συνεχώς. Δεν άξιζε να πάω σπίτι».

Με πληροφορίες από New York Times