Τι διαπιστώνει ανάλυση για την τρίτη επέτειο κατάληψης της εξουσίας του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν
Οι 300 και πλέον καταγεγραμμένες γυναικοκτονίες από τότε που οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία είναι μόνο «η κορυφή του παγόβουνου» όσον αφορά την πραγματική κλίμακα της έμφυλης βίας στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με νέα ανάλυση δεδομένων. Οι ερευνητές ανοικτού κώδικα του προγράμματος Afghan Witness του Κέντρου Πληροφοριακής Ανθεκτικότητας «χτένισαν» τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους ειδησεογραφικούς ιστότοπους για να καταγράψουν 332 καταγεγραμμένες περιπτώσεις γυναικοκτονιών από τότε που οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την Καμπούλ στις 15 Αυγούστου 2021, ενώ είχε προαναγγελθεί η απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων μέχρι τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους. Η ανάλυση, η οποία είναι μία από τις πρώτες προσπάθειες να συλλεχθούν στοιχεία για τα επίπεδα σεξουαλικής και σωματικής βίας κατά των γυναικών στο Αφγανιστάν, διαπίστωσε επίσης ότι 840 γυναίκες και κορίτσια είχαν υποστεί βία λόγω φύλου από την 1η Ιανουαρίου 2022 -όταν το Afghan Witness άρχισε να συγκεντρώνει στοιχεία- έως τις 30 Ιουνίου του τρέχοντος έτους, δηλαδή σχεδόν μία την ημέρα.
Σε περισσότερες από τις μισές γυναικοκτονίες, δράστες ήταν αξιωματούχοι των Ταλιμπάν. Η ανάλυση των εγκλημάτων που φέρονται να διαπράχθηκαν από τους Ταλιμπάν αποκάλυψε 115 περιστατικά σεξουαλικής βίας, συμπεριλαμβανομένων του αναγκαστικού γάμου, της σεξουαλικής δουλείας, της επίθεσης και του βιασμού. Άλλα 73 περιστατικά αφορούσαν μη σεξουαλική βία και βασανιστήρια, ενώ 113 αφορούσαν συλλήψεις γυναικών, πολλές από τις οποίες για περιφρόνηση των κατασταλτικών πολιτικών του καθεστώτος για τις γυναίκες και τα κορίτσια, οι οποίες περιλαμβάνουν την απαγόρευση να ταξιδεύουν σε σημαντικές αποστάσεις χωρίς άνδρα κηδεμόνα.
Το κλείσιμο από τους Ταλιμπάν των περισσότερων ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και ο εκτεταμένος περιορισμός και η δίωξη των δημοσιογράφων -καθώς και η συνεχιζόμενη πολιτική καταστολή και ο διαδικτυακός εκφοβισμός- σημαίνει ότι ο αριθμός των καταγεγραμμένων περιπτώσεων είναι πιθανό να υποτιμά σε τεράστιο βαθμό την πραγματική κλίμακα του θανάτου και της βίας που ασκείται στις γυναίκες του Αφγανιστάν, σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Όσμπορν, διευθυντή του προγράμματος Afghan Witness. «Αυτά που έχουμε συλλέξει είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου» λέει ο Όσμπορν. «Είναι όλο και πιο δύσκολο για τις Αφγανές γυναίκες να μιλήσουν και για εμάς να καταγράψουμε την έμφυλη βία και τον αντίκτυπο της κυριαρχίας των Ταλιμπάν στις γυναίκες και τα κορίτσια» σημειώνει.
Στα τρία χρόνια από τότε που κατέλαβαν την εξουσία από την υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ κυβέρνηση, οι Ταλιμπάν επέβαλαν αυτό που οι οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα αποκαλούν «έμφυλο απαρτχάιντ» στα 14 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια του Αφγανιστάν, αποκλείοντάς τες σχεδόν από κάθε πτυχή της δημόσιας ζωής και αρνούμενοι την πρόσβασή τους στο σύστημα δικαιοσύνης. Οι γυναίκες και τα κορίτσια αποκλείονται από τη φοίτηση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, απαγορεύεται σχεδόν κάθε μορφή αμειβόμενης εργασίας, απαγορεύεται να περπατούν σε δημόσια πάρκα, να πηγαίνουν σε γυμναστήρια ή ινστιτούτα αισθητικής και τους επιβάλλεται να συμμορφώνονται με έναν αυστηρό ενδυματολογικό κώδικα. Οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν επίσης την επαναφορά του δημόσιου μαστιγώματος και του λιθοβολισμού των γυναικών για μοιχεία. Σε έρευνα του ΟΗΕ τον περασμένο Δεκέμβριο διαπιστώθηκε ότι το 76% των Αφγανών γυναικών και κοριτσιών που απάντησαν χαρακτήρισαν την ψυχική τους υγεία μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν ως «κακή» ή «πολύ κακή», αναφέροντας αϋπνία, κατάθλιψη, άγχος, απώλεια όρεξης και πονοκεφάλους ως αποτέλεσμα του τραύματός τους.
Σε απάντηση στις κατασταλτικές πολιτικές των Ταλιμπάν, ορισμένες γυναίκες συνέχισαν να αντιστέκονται, διοργανώνοντας σειρά διαδηλώσεων στους δρόμους της Καμπούλ και άλλων μεγάλων πόλεων. Τον περασμένο μήνα, ο Guardian δημοσίευσε μαρτυρίες από γυναίκες διαδηλώτριες που περιέγραψαν πώς ξυλοκοπήθηκαν, κακοποιήθηκαν ή φυλακίστηκαν επειδή μίλησαν. Ένα βίντεο που είδε ο Guardian δείχνει μια γυναίκα διαδηλώτρια να βιάζεται μέσα σε φυλακή των Ταλιμπάν.
Η ανάλυση δεδομένων ανοικτού κώδικα του Afghan Witness καταγράφει επίσης πώς οι δημόσιες διαμαρτυρίες κατά του καθεστώτος των Ταλιμπάν έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία τρία χρόνια. Η έρευνα δείχνει ότι κατά τους μήνες μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν το 2021, το 88% των διαδηλώσεων πραγματοποιήθηκε σε εξωτερικούς χώρους. Το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 49% το 2022 και συνέχισε να μειώνεται. Τώρα, το 94% των διαδηλώσεων διεξάγονται διαδικτυακά, συχνά με κρυφές τοποθεσίες και ταυτότητες. Οι Ταλιμπάν φαίνεται επίσης να έχουν αυστηροποιήσει την επιβολή ορισμένων περιορισμών κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους. Το Afghan Witness επαλήθευσε πλάνα γυναικών που συνελήφθησαν μαζικά στην Καμπούλ τον Ιανουάριο του 2024, δήθεν επειδή δεν συμμορφώθηκαν με τους κανόνες του χιτζάμπ. Ορισμένες νεαρές γυναίκες που δήλωσαν ότι συνελήφθησαν καταγγέλλουν ότι υπέστησαν βία και σεξουαλική επίθεση κατά τη διάρκεια της κράτησης.