Μια αμερικανική startup με την επωνυμία Heliospect Genomics προσφέρει σε πλούσια ζευγάρια τη δυνατότητα να επιλέξουν τα έμβρυά τους με βάση την προβλεπόμενη νοημοσύνη, χρησιμοποιώντας αμφιλεγόμενη τεχνολογία. Σύμφωνα με μυστικά βίντεο που καταγράφηκαν, η εταιρεία διαφημίζει τις υπηρεσίες της σε τιμές που φτάνουν μέχρι και τα 50.000 δολάρια για τον έλεγχο 100 εμβρύων. Ορισμένοι πελάτες της εταιρείας έχουν ήδη επιλέξει παιδιά με βάση γενετικές προβλέψεις για τη νοημοσύνη. Αυτή η τεχνολογία έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από ειδικούς, οι οποίοι υπογραμμίζουν τα ηθικά διλήμματα που θέτει η γενετική βελτίωση. Κατά την ανάλυση των μυστικών βίντεο, αποκαλύφθηκε ότι η Heliospect προτείνει στους πελάτες της να ταξινομούν έμβρυα με βάση τη νοημοσύνη, το φύλο, το ύψος και τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας ή ψυχικών ασθενειών. Η εταιρεία χρησιμοποιεί δεδομένα από το UK Biobank, μια βάση γενετικού υλικού που διαχειρίζεται το κράτος του Ηνωμένου Βασιλείου, χωρίς να έχει δηλώσει ότι οι υπηρεσίες της θα χρησιμοποιηθούν για την επιλογή εμβρύων με βάση τον δείκτη νοημοσύνης.
Η επιλογή εμβρύων με βάση τη νοημοσύνη δεν επιτρέπεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η νομοθεσία σχετικά με τη γονιμότητα είναι αυστηρά ρυθμιζόμενη. Στις ΗΠΑ, όπου οι κανόνες είναι πιο χαλαροί, η γενετική επιλογή με βάση τον δείκτη νοημοσύνης είναι νόμιμη, αν και η εμπορική χρήση της δεν είναι ακόμη διαθέσιμη. Η Heliospect υποστηρίζει ότι τηρεί τη νομοθεσία σε όλες τις αγορές όπου δραστηριοποιείται.
«Θα επιτρέψει στα ζευγάρια να αποκτούν έμβρυα χωρίς κληρονομικές ασθένειες»
Κορυφαίοι γενετιστές και επιστήμονες της βιοηθικής εξέφρασαν έντονες ανησυχίες για την εξέλιξη αυτής της τεχνολογίας. Ο καθηγητής αναπαραγωγικής γενετικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Ντάγκαν Γουέλς, τόνισε πως η κοινωνία δεν έχει ακόμη εμπλακεί σε μια πλήρη συζήτηση για τις συνέπειες αυτής της τεχνολογίας. Από την πλευρά της, η Κέιτι Χάσον από το Κέντρο για τη Γενετική και την Κοινωνία στην Καλιφόρνια επεσήμανε ότι αυτή η πρακτική ενισχύει την πεποίθηση ότι οι ανισότητες προέρχονται από τη βιολογία και όχι από κοινωνικούς παράγοντες. Η εταιρεία διατείνεται ότι η χρήση της τεχνολογίας της θα επιτρέψει στα ζευγάρια να αποκτούν παιδιά χωρίς κληρονομικές ασθένειες και με αυξημένες γνωστικές ικανότητες, γεγονός που προβάλει ως θετικό ο Δανός CEO της Heliospect, Μάικλ Κρίστενσεν. Η εταιρεία προσφέρει υπηρεσίες ανάλυσης γενετικών δεδομένων των γονέων, χωρίς να εκτελεί η ίδια τις διαδικασίες εξωσωματικής γονιμοποίησης. Σε διαδικτυακή παρουσίαση της υπηρεσίας της, η Heliospect ισχυρίστηκε ότι μπορεί να προσφέρει αύξηση της νοημοσύνης κατά έξι βαθμούς IQ για τα έμβρυα που θα επιλεγούν.
Η πρόσβαση της Heliospect στα δεδομένα του UK Biobank έχει προκαλέσει ανησυχίες για τα κριτήρια που εφαρμόζονται κατά την έγκριση ερευνητικών προγραμμάτων. Ο Καθηγητής Χανκ Γκρίλι του Πανεπιστημίου Στάνφορντ δήλωσε πως οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει να εξετάσουν σοβαρά την επιβολή νέων περιορισμών στη χρήση των δεδομένων. Ο επικεφαλής του UK Biobank, Σερ Ρόρι Κόλινς, τόνισε ότι η Heliospect συμμορφώθηκε με τους όρους πρόσβασης και ότι η χρήση των δεδομένων από την εταιρεία περιορίστηκε στη δημιουργία γενετικών προφίλ κινδύνου για συγκεκριμένες ασθένειες.
