Στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) θα συζητηθεί μέσα στην πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου 2025 η υπόθεση της επαναφοράς των δώρων και επιδομάτων στους δημόσιους υπαλλήλους, τα οποία είχαν καταργηθεί ή μειωθεί το 2012, ως μέρος των μέτρων λιτότητας που εφαρμόστηκαν λόγω της οικονομικής κρίσης. Η υπόθεση έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον, καθώς θα μπορούσε να κρίνει την τύχη των δημοσίων υπαλλήλων και να δημιουργήσει νομικό προηγούμενο για την επαναφορά των επιδομάτων και των δώρων που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό μειωμένα από την εποχή των μνημονίων. Οι δημόσιοι υπάλληλοι ζητούν την επαναφορά αυτών των παροχών, καθώς θεωρούν ότι οι περικοπές παραβιάζουν τα συνταγματικά τους δικαιώματα, τα οποία προστατεύουν την αξιοπρεπή αμοιβή και τις εργασιακές συνθήκες.
Η αρχική κατάργηση των επιδομάτων, όπως το δώρο Χριστουγέννων, το δώρο Πάσχα και το επίδομα αδείας, είχε πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προσαρμογών της χώρας, με σκοπό τη μείωση των κρατικών δαπανών. Αυτές οι περικοπές αφορούσαν κυρίως τους δημόσιους υπαλλήλους και ήταν μέρος των μέτρων που επιβλήθηκαν λόγω της οικονομικής κρίσης και των υποχρεώσεων προς την τρόικα (ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ). Οι δημόσιοι υπάλληλοι αντέτειναν ότι οι περικοπές αυτές παραβιάζουν τα δικαιώματά τους και ότι τα δώρα και τα επιδόματα είναι κατοχυρωμένα από τη νομοθεσία και τη συνταγματική τάξη. Έτσι, η υπόθεση αυτή προσέλαβε νομική διάσταση, καθώς ορισμένα συνδικάτα και εργαζόμενοι προσέφυγαν στο ΣτΕ, ζητώντας την ακύρωση της απόφασης και την επαναφορά των επιδομάτων.
Η δίκη αυτή είναι πρότυπη, και αναμένεται να καθορίσει όχι μόνο την τύχη των δώρων και των επιδομάτων, αλλά και το πώς θα εξελιχθεί η δημόσια πολιτική σχετικά με τις αμοιβές και τις παροχές στους δημοσίους υπαλλήλους. Αν το ΣτΕ αποφασίσει υπέρ των δημοσίων υπαλλήλων, τότε η απόφαση θα μπορούσε να οδηγήσει στην επανεισαγωγή των επιδομάτων και των δώρων στους μισθούς των υπαλλήλων, με σημαντικές δημοσιονομικές επιπτώσεις. Αν, αντίθετα, το ΣτΕ αποφασίσει αρνητικά, η κυβέρνηση θα διατηρήσει το δικαίωμα να εφαρμόσει τις υφιστάμενες περικοπές, γεγονός που θα μπορούσε να ενισχύσει τις πολιτικές λιτότητας και να επηρεάσει την κοινωνική διάσταση της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης.
Η απόφαση του ΣτΕ αναμένεται να έχει ευρύτερες συνέπειες για τον τρόπο με τον οποίο οι δημόσιοι υπάλληλοι θα αντιμετωπίζονται και πώς οι αμοιβές τους θα διαμορφώνονται στο μέλλον. Οι επιπτώσεις της απόφασης μπορούν να επηρεάσουν και άλλες εργασιακές κατηγορίες, καθώς μπορεί να δημιουργηθεί δικαστικό προηγούμενο για την αναθεώρηση άλλων οικονομικών μέτρων που σχετίζονται με τους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα. Το ΣτΕ καλείται να εξετάσει τα νομικά επιχειρήματα των δύο πλευρών και να αποφασίσει αν οι περικοπές των δώρων και των επιδομάτων συνάδουν με το Σύνταγμα, ιδιαίτερα με τις συνταγματικές εγγυήσεις για την προστασία των εργαζομένων. Επίσης, θα εξετάσει αν η εφαρμογή τέτοιων μέτρων ήταν απαραίτητη για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων της χώρας ή αν υπήρξε παραβίαση των βασικών δικαιωμάτων των δημοσίων υπαλλήλων.
Η επερχόμενη δίκη του ΣτΕ για την επαναφορά των δώρων και επιδομάτων στους δημόσιους υπαλλήλους είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς ενδέχεται να επηρεάσει τόσο τις εργασιακές συνθήκες των δημοσίων υπαλλήλων όσο και την ευρύτερη οικονομική στρατηγική της χώρας. Αν η απόφαση είναι θετική για τους υπαλλήλους, τότε η κυβέρνηση μπορεί να κληθεί να αναθεωρήσει τις πολιτικές λιτότητας που έχουν εφαρμοστεί τα τελευταία χρόνια. Η προσεχής απόφαση θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες όχι μόνο για τον δημόσιο τομέα αλλά και για τη διαμόρφωση των κοινωνικών πολιτικών στην Ελλάδα, και αναμένεται με ενδιαφέρον από τις πολιτικές δυνάμεις, τους δημόσιους υπαλλήλους και την ευρύτερη κοινωνία.
Επαναφορά δώρων στο Δημόσιο: Διακομματική στήριξη
Στο φόντο της αποδοχής από το Συμβούλιο Επικρατείας (ΣτΕ) να διεξαχθεί ενώπιόν του νέα πιλοτική (πρότυπη) δίκη με βάση το άρθρο 1 ν. 3900/2010 για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στους δημοσίους υπαλλήλους, πραγματοποιήθηκε πρόσφατα σε μια κατάμεστη αίθουσα στην Παλιά Βουλή εκδήλωση στην οποία παραβρέθηκαν εκπρόσωποι κομμάτων της αντιπολίτευσης, ενώ το παρών έδωσαν και μέλη του δικαστικού σώματος που προσυπογράφουν τη διεκδίκηση της ΑΔΕΔΥ και στηρίζουν τις πρωτοβουλίες της. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν πάνω από 300 δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ ανακοινώθηκε και η επόμενη κινητοποίηση για το θέμα που θα γίνει στις 4 του Φλεβάρη με συγκέντρωση στο Υπουργείο Οικονομικών, στις 12:30μμ. Στην εκδήλωσή παραβρέθηκαν, δηλώνοντας ανοιχτά την στήριξη τους και τοποθετήθηκαν τα πολιτικά κόμματα.
Ειδικότερα συμμετείχαν:
ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ, με ομιλητή τον Βουλευτή Β3΄Νότιου Τομέα Αθηνών, Χρηστίδη Παύλο,
ΣΥΡΙΖΑ, με ομιλητή τον Βουλευτή Αργολίδας, Γαβρήλο Γιώργο,
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ, με ομιλητή τον Βουλευτή Β1′ Βόρειου Τομέα Αθηνών, Βιλιάρδο Βασίλειο,
ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, με ομιλήτρια την Βουλευτή Β2′ Δυτικού Τομέα Αθηνών, Αχτσιόγλου Έφη,
NIKH, με ομιλητή τον Βουλευτή Β3′ Νοτίου Τομέα Αθηνών, Βρεττό Νικόλαο,
ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, με ομιλήτρια την Πρόεδρο του κόμματος, Κωνσταντοπούλου Ζωή
Επίσης παραβρέθηκαν ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα ΑΛΛΑΓΗΣ, Τσουκαλάς Κώστας και ο Βουλευτής Α’ Ανατολικής Αττικής του κόμματος της ΝΙΚΗ, Οικονομόπουλος Τάσος.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν ο Γενικός Γραμματέας της Παγκύπριας Συντεχνίας Δημοσίων Υπαλλήλων ΠΑΣΥΔΥ, Ματθαίου Ευστράτιος που απηύθυνε χαιρετισμό και ο Πρόεδρος της ΠΑΣΥΔΥ, Κουτσουλλής Αντώνης. Μάλιστα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος ανακοίνωσε ότι το κόμμα του θα καταθέσει τροπολογία στη Βουλή για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι τροπολογία είχε καταθέσει και το ΚΚΕ, τον Οκτώβριο του 2024 για την επαναφορά και καταβολή του 13ου και 14ου μισθού και σύνταξης που καταργήθηκε από τα μνημόνια, σημειώνοντας τότε στο κείμενο του ότι: «Το ΚΚΕ για την ανακούφιση των εργαζομένων και συνταξιούχων επανακαταθέτει την παρακάτω τροπολογία για την επαναφορά του επιδόματος Χριστουγέννων και Πάσχα και του επιδόματος αδείας, δηλαδή του 13ου και 14ου μισθού για τους εργαζόμενους και της 13ης και 14ης σύνταξης για τους συνταξιούχους».
Επαναφορά δώρων στο Δημόσιο: «Γαλάζια» «πυρά»
Στην εκδήλωση τοποθετήθηκε και ο προεδρεύοντος της εκτελεστικής επιτροπής της ΑΔΕΔΥ, «γαλάζιος» συνδικαλιστής Β. Πολυμερόπουλος, ο οποίος άσκησε κριτική στην κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία όπως «αποφεύγει την οποιαδήποτε συζήτηση για όλα τα θέματα». Τόνισε ότι το θέμα του «το θέμα του 13ου και 14ου μισθού έχει ανοίξει και δεν πρόκειται να κλείσει εάν δεν υπάρξει λύση» και ανέφερε: «Ζητάμε λύσεις καθαρές και σοβαρές οι οποίες θα παράγουν αποτελέσματα και όχι λόγια άνευ ουσίας και περιεχομένου. Ζητάμε επαναφορά των δύο απολεσθέντων μισθών, τα κλιμάκια του 2016-17 και την επαναφορά του 2%.».
Μάλιστα φανερώνοντας ότι και στο εσωτερικό της ΝΔ, υπάρχουν έντονες διαφωνίες για το θέμα των δώρων, ο Β. Πολυμερόπουλος, άσκησε κριτική και στον υφυπουργό Οικονομικών κ. Πετραλιά και είπε: «Ο Υφυπουργός Οικονομικών όμως πριν από λίγες ημέρες ανέπτυξε και μία νέα, πρωτότυπη θεωρία όσον αφορά το 13ο μισθό. Ανακάλυψε ότι μας έχουν καταβληθεί σωρεία επιδομάτων τα οποία προστιθέμενα με αυτά του 2025 θα φθάσουν τουλάχιστον τα 20, οι αποδοχές μας θα εκτινάχθούν στα ύψη, άρα επί της ουσίας δε χρειάζεται καμία διεκδίκηση για οποιονδήποτε 13ο ή 14ο μισθό. Προφανώς ο Υπουργός αθροίζει ό,τι υπαρκτό, ανύπαρκτο και ετερόκλητο στοιχείο υπάρχει δημιουργώντας φανταστικά σενάρια τα οποία ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Αυτές δεν είναι σοβαρές τοποθετήσεις, καλό θα είναι να σταματήσουν οι λογιστικές αλχημείες, οι αδιέξοδοι τακτικισμοί και τα επικοινωνιακά τεχνάσματα, και να συζητήσουμε με καθαρό και ειλικρινή λόγο, με ξεκάθαρες απόψεις και θέσεις ώστε να βρούμε λύσεις».
Επαναφορά δώρων στο Δημόσιο: Στο «παιχνίδι» και οι δικαστές
Στην εκδήλωση συμμετείχαν και ο Πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, Χριστόφορος Σεβαστίδης Χριστόφορο και το μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών, Ντέγκα Βανέσσα-Παναγιώτα. Οι δύο συγκεκριμένες δικαστικές ενώσεις έχουν ανοίξει το θέμα της επαναφοράς του 13ου & 14ου μισθού με την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων να κάνει μάλιστα και παρέμβαση στο Υπουργείο Οικονομικών. Ο κ. Σεβαστίδης που μίλησε στην εκδήλωση και μεταξύ άλλων τόνισε ότι πρέπει «να δημιουργηθούν εκείνες οι προϋποθέσεις ώστε το αίτημα επαναφοράς των Δώρων να γίνει το κυρίαρχο αίτημα που ενώνει εργαζόμενους και συνταξιούχους. Η Ένωσή μας θα εντείνει τις προσπάθειές της ώστε να αποκατασταθεί μια κοινωνική αδικία, να επαναφέρουμε από τον λήθαργο μια σημαντική ιστορική κατάκτηση και να επιστραφούν στους εργαζόμενους αυτά που δικαιούνται».
«Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων έλαβε την πρωτοβουλία αυτόν τον Σεπτέμβρη να θέσει ανοιχτά ζήτημα επιστροφής των Δώρων στον δημόσιο τομέα στη βάση που δίνονταν μέχρι και το 2010. Πραγματοποιήσαμε συναντήσεις τόσο με την ΑΔΕΔΥ όσο και με άλλες επαγγελματικές οργανώσεις του δημοσίου που έχουν ίδια αιτήματα. Ζητήσαμε συνάντηση με τον Υπουργό Οικονομικών και το αίτημά μας βρίσκεται σε εκκρεμότητα εδώ και 3 μήνες. Καλέσαμε τα πολιτικά κόμματα να λάβουν θέση και πραγματικά τα περισσότερα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης τοποθετήθηκαν θετικά στο αίτημα επαναφοράς 13ου και 14ου μισθού. Δεν γνωρίζω εάν έχει τοποθετηθεί στο ζήτημα η αξιωματική αντιπολίτευση και θα περίμενα με ενδιαφέρον να ακούσω ξεκάθαρα την θέση της. Η Ένωσή μας απευθύνθηκε εγγράφως σε δικαστικές Ενώσεις άλλων χωρών της ΕΕ που επλήγησαν το ίδιο βάναυσα από την οικονομική κρίση της δεκαετίας του 2010. Πριν λίγες εβδομάδες λάβαμε απάντηση από την Ένωση Δικαστών της Ισπανίας. Μας ενημέρωσαν πως οι μειώσεις σε μισθούς και δώρα που επιβλήθηκαν στον δημόσιο τομέα μεταξύ των ετών 2008 έως 2014 ήταν της τάξης του 5% και αποκαταστάθηκαν λίγο αργότερα. Αυτή την στιγμή διεκδικούν την αποκατάσταση της αγοραστικής αξίας του μισθού τους σε σχέση με το 2004».
Η κυβέρνηση απορρίπτει κατηγορηματικά το αίτημα
Η κυβέρνηση διά στόματος του κυβερνητικού εκπροσώπου, επιχείρησε να κλείσει κάθε συζήτηση, υποστηρίζοντας ότι «δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθεί» το αίτημα. Συγκεκριμένα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης κληθείς να σχολιάσει στην ενημέρωση των δημοσιογράφων δημοσιεύματα για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο δημόσιο, ανέφερε ότι «αυτά δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα ούτε με τις προθέσεις της κυβέρνησης και είναι κακό που καλλιεργούνται προσδοκίες που δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν». Το θέμα εξάλλου επιδίωξε να κλείσει και το υπουργείο Οικονομικών. «Δεν μπορεί αυτή τη στιγμή, που η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε παροχές ύψους 2,5 δισ. ευρώ προς τους εργαζομένους στον δημόσιο τομέα, να ζητείται να τους δοθούν ο 13ος και ο 14ος μισθός, δαπάνη που υπολογίζεται σε 2,15 με 2,3 δισ. ευρώ». Αυτό ανέφερε πρόσφατα ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Θάνος Πετραλιάς, απαντώντας σε σχετική επίκαιρη ερώτηση της Ζωής Κωνσταντοπούλου.
