Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν την επιβολή νέων δασμών σε χάλυβα και αλουμίνιο, με την αμερικανική κυβέρνηση να προειδοποιεί ότι αναμένονται περαιτέρω εμπορικά μέτρα. Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να αξιολογήσει τον πιθανό αντίκτυπο στην οικονομία της και να προετοιμάσει τη στρατηγική της αντίδραση. Η κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων λαμβάνει χώρα ενόψει πιθανών νέων ανακοινώσεων από τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίες ενδέχεται να αφορούν ευρύτερους δασμούς στην Ευρώπη, με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για επίσημες ανακοινώσεις εντός των επόμενων ημερών.
Σύμφωνα με την έκθεση του UBS IB LAB, η εμπορική πολιτική της ΕΕ με τρίτες χώρες αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία είναι υπεύθυνη για τις εμπορικές διαπραγματεύσεις εξ ονόματος όλων των κρατών-μελών. Ωστόσο, με δεδομένη την αβεβαιότητα ως προς τον χρόνο, την ένταση και τις ακριβείς κατηγορίες δασμών που θα επιβάλουν οι ΗΠΑ, η αντίδραση της ΕΕ δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί πλήρως. Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι φέρονται να επιδιώκουν διάλογο με την Ουάσινγκτον, εξετάζοντας το ενδεχόμενο παραχωρήσεων, όπως η μερική άρση δασμών σε αυτοκίνητα και η δέσμευση για αυξημένες αγορές αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) και αμυντικού εξοπλισμού.
Πιθανά αντίποινα από την ΕΕ
Παρότι οι συνομιλίες βρίσκονται σε εξέλιξη, η εκτίμηση της UBS είναι ότι η ΕΕ θα αντιδράσει με αντίποινα, αν και με μετριοπαθή τρόπο. Το 2018, η ΕΕ είχε επιβάλει στοχευμένους δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, και φαίνεται πως θα ακολουθήσει παρόμοια στρατηγική και αυτή τη φορά.
Αναφορικά με την επιλογή των προϊόντων που θα στοχεύσουν οι ευρωπαϊκοί δασμοί, η ΕΕ αναμένεται να αποκλείσει κατηγορίες όπως τα καύσιμα και το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ), λόγω της υψηλής εξάρτησης από τις αμερικανικές εισαγωγές, καθώς και στρατιωτικό εξοπλισμό, καθώς η αναπλήρωση αυτών των εισαγωγών από εναλλακτικές αγορές είναι ιδιαίτερα δύσκολη.
Πέρα από τους παραδοσιακούς εμπορικούς δασμούς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενδέχεται να ενεργοποιήσει το νέο «Μέσο κατά του Καταναγκασμού» (Anti-Coercion Instrument – ACI), το οποίο παρέχει στην ΕΕ μια σειρά εργαλείων, όπως:
- Δασμοί σε αμερικανικά προϊόντα
- Περιορισμοί στο εμπόριο υπηρεσιών
- Ρυθμίσεις που αφορούν τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας
- Περιορισμοί στις άμεσες ξένες επενδύσεις και στις δημόσιες συμβάσεις
Διαφορετική προσέγγιση από το 2018
Σε αντίθεση με την προηγούμενη εμπορική αντιπαράθεση του 2018, όταν η ΕΕ επικεντρώθηκε σε δασμούς στα εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα, αυτή τη φορά φαίνεται να προσανατολίζεται σε πιο διευρυμένα αντίμετρα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η ΕΕ θα μπορούσε να στραφεί και στον τομέα των υπηρεσιών, στοχεύοντας συγκεκριμένα μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας, ενδεχομένως μέσω ρυθμιστικών παρεμβάσεων ή αυστηρότερων φορολογικών πολιτικών.
Καθώς η ένταση κλιμακώνεται, οι εξελίξεις των επόμενων ημερών θα είναι καθοριστικές για τη διαμόρφωση του νέου εμπορικού τοπίου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, με το ενδεχόμενο μιας νέας εμπορικής αντιπαράθεσης να παραμένει ανοιχτό.