Η ζωή στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνοδεύεται από σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως η ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων. Ωστόσο, πίσω από αυτήν την ενιαία οικονομική ζώνη, οι ανισότητες στο κόστος ζωής είναι τεράστιες. Με την κρίση του κόστους διαβίωσης να αποτελεί πλέον μια πανευρωπαϊκή ανησυχία, η πραγματικότητα για το πόσο προσιτή είναι η ζωή σε κάθε χώρα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε κάθε σύγκριση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλη απόκλιση μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Οι οικονομικά ισχυρότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όπως η Γαλλία και η Νορβηγία, είναι σημαντικά ακριβότερες, ενώ σε χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ουγγαρία το κόστος είναι χαμηλότερο. Για παράδειγμα, το μέσο μηνιαίο κόστος διαβίωσης στη Νορβηγία ανέρχεται στα 1.125,2 ευρώ, ενώ στη Βουλγαρία είναι μόλις 606,5 ευρώ. Όμως, η σωστή σύγκριση δεν πρέπει να βασίζεται μόνο σε απόλυτους αριθμούς αλλά να λαμβάνει υπόψη μια σειρά κρίσιμων παραγόντων.
1. Στέγαση: Η εκτόξευση των τιμών
Η αγορά ακινήτων έχει αλλάξει δραματικά την τελευταία δεκαετία, με τις τιμές των κατοικιών στην ΕΕ να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί μεταξύ 2015 και 2023. Στην Ουγγαρία, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 173%, ενώ στη Φινλανδία μόνο κατά 5%. Παρότι το μεγαλύτερο ποσοστό των Ευρωπαίων είναι ιδιοκτήτες, για όσους νοικιάζουν οι διαφορές είναι χαοτικές: στη Βουλγαρία το μέσο ενοίκιο για ένα μικρό διαμέρισμα είναι 550 ευρώ, ενώ στην Ελβετία φτάνει τα 2.543 ευρώ.
2. Ενέργεια: Η ακριβή πραγματικότητα
Η ενεργειακή κρίση, που επιδεινώθηκε από την πανδημία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, εκτίναξε τις τιμές του ρεύματος σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Παρόλο που υπάρχει σταθεροποίηση, οι τιμές παραμένουν πολύ υψηλότερες από τα προ πανδημίας επίπεδα. Στις αρχές του 2024, η Γερμανία είχε τις υψηλότερες τιμές ηλεκτρικού ρεύματος (0,3951 ευρώ/KWh), ενώ η Ουγγαρία τις χαμηλότερες (0,1094 ευρώ/KWh).
3. Δημόσιες συγκοινωνίες: Μεγάλες αποκλίσεις
Οι δημόσιες συγκοινωνίες μπορεί να είναι η οικονομικότερη λύση, αλλά η διαφορά στο κόστος τους μεταξύ των χωρών είναι εντυπωσιακή. Στην Ιρλανδία, μια μηνιαία κάρτα κοστίζει 115 ευρώ, ενώ στη Ρουμανία μόλις 13,06 ευρώ.
4. Ψυχαγωγία: Πόσο κοστίζει η ποιότητα ζωής;
Αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας είναι η διασκέδαση και η ψυχαγωγία. Οι τιμές διαφέρουν σημαντικά: ένα γεύμα για δύο άτομα κοστίζει 65 ευρώ στο Βερολίνο και 50 ευρώ στο Βουκουρέστι, ενώ ένα εισιτήριο κινηματογράφου στην Ελβετία κοστίζει 21 ευρώ, έναντι μόλις 7,50 ευρώ στην Πορτογαλία.
5. Τρόφιμα: Η καθημερινή ανάγκη
Οι διαφορές στις τιμές των βασικών αγαθών είναι επίσης μεγάλες. Ένα κιλό μήλα στην Αθήνα κοστίζει 1,90 ευρώ, ενώ στη Στοκχόλμη 2,88 ευρώ. Η Ελβετία καταγράφει τις υψηλότερες τιμές στα περισσότερα είδη διατροφής, ενώ οι χαμηλότερες παρατηρούνται κυρίως στη Ρουμανία και τη Σλοβακία.
Πέρα από τα οικονομικά δεδομένα, υπάρχει και η ποιότητα ζωής. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση Ευτυχίας 2024, η Φινλανδία εξακολουθεί να κατέχει την πρώτη θέση ως η πιο ευτυχισμένη χώρα στον κόσμο, με τη Δανία να ακολουθεί. Όλες οι σκανδιναβικές χώρες κατατάσσονται στις δέκα κορυφαίες, αποδεικνύοντας ότι το υψηλό κόστος διαβίωσης δεν αποτρέπει απαραίτητα την ευημερία. Είναι εύκολο να πει κανείς ότι μια χώρα είναι φθηνότερη ή ακριβότερη από μια άλλη, όμως η πραγματική εικόνα είναι πιο σύνθετη. Το κόστος διαβίωσης επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες – από το ύψος των μισθών και τις κοινωνικές παροχές, μέχρι τη γενικότερη ποιότητα ζωής. Επομένως, προτού κρίνουμε ποια χώρα είναι πιο προσιτή, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη όλα τα δεδομένα. Γιατί, τελικά, το να ζεις κάπου δεν αφορά μόνο τα έξοδα, αλλά και το τι παίρνεις πίσω από αυτά.
