Τα ζυμαρικά συγκαταλέγονται, χωρίς αμφιβολία, στις αγαπημένες τροφές σε ολόκληρο τον κόσμο. Κι όμως, στην Ιταλία –τη χώρα που τα έχει αναγάγει σε γαστρονομικό σύμβολο– παρατηρείται ένα φαινόμενο που εκπλήσσει: παρά την καθημερινή κατανάλωση από το 44% των πολιτών, τα ποσοστά παχυσαρκίας παραμένουν εξαιρετικά χαμηλά σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό το παράδοξο έχει τραβήξει την προσοχή των διατροφολόγων, με τη Τζούλια Φαρέ, ειδική στη διατροφή, να επιχειρεί να εξηγήσει τι κάνουν διαφορετικά οι Ιταλοί και καταφέρνουν να απολαμβάνουν τα μακαρόνια χωρίς… τύψεις.
Όχι στο ψωμί, ναι στη σωστή μερίδα
Σύμφωνα με την ίδια, ένα από τα βασικά λάθη που γίνονται σε άλλες χώρες είναι ο συνδυασμός των ζυμαρικών με ψωμί – μια συνήθεια που εκτοξεύει το θερμιδικό φορτίο του γεύματος. Στην Ιταλία, αυτό αποφεύγεται αυστηρά. Παράλληλα, οι μερίδες είναι περιορισμένες και απόλυτα μετρημένες: ένα τυπικό ιταλικό πιάτο περιέχει το πολύ 80 γραμμάρια ζυμαρικών ανά άτομο. Δεν είναι τυχαίο, εξηγεί η διατροφολόγος, ότι αυτή η ποσότητα επαρκεί για να χορτάσει κανείς, εφόσον συνοδεύεται σωστά.
Ελαφριές σάλτσες, φρέσκα υλικά
Άλλο κρίσιμο σημείο είναι οι σάλτσες. Όπως σημειώνει η Φαρέ, οι Ιταλοί αποφεύγουν βαριές, τηγανισμένες σάλτσες ή σάλτσες με κρέμα γάλακτος, οι οποίες προσθέτουν σημαντικό αριθμό θερμίδων. Αντιθέτως, προτιμούν φυσικά, φρέσκα συστατικά όπως λαχανικά, τα οποία μαγειρεύονται χωρίς τηγάνισμα και χωρίς πρόσθετα σάκχαρα. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση όμως, η ποσότητα της σάλτσας που χρησιμοποιείται είναι συγκρατημένη, ώστε να συμπληρώνει το γεύμα χωρίς να το επιβαρύνει.
Το al dente κάνει τη διαφορά
Ένα ακόμα στοιχείο-κλειδί είναι ο τρόπος μαγειρέματος. Οι Ιταλοί συνηθίζουν να βράζουν τα ζυμαρικά al dente, δηλαδή λίγο λιγότερο απ’ ό,τι συνήθως – 1 με 2 λεπτά λιγότερο. Αυτή η πρακτική επηρεάζει τον γλυκαιμικό δείκτη των τροφίμων, με αποτέλεσμα οι υδατάνθρακες να απορροφώνται πιο αργά, κάτι που βοηθά στη ρύθμιση της πείνας και της ενεργειακής ισορροπίας. Το παράδειγμα της Ιταλίας δείχνει πως δεν είναι το τρόφιμο αυτό καθαυτό που οδηγεί στην αύξηση βάρους, αλλά ο τρόπος που το καταναλώνουμε. Η ισορροπία, η μέτρο και η ποιότητα των υλικών είναι τελικά οι καλύτεροι σύμμαχοι στην υγιεινή διατροφή — ακόμα κι όταν στο πιάτο μας βρίσκονται τα αγαπημένα μας ζυμαρικά.