Μπορεί ένα «παρακαλώ» να κοστίζει εκατομμύρια δολάρια; Για την OpenAI, η απάντηση είναι καταφατική – και μάλιστα με περηφάνια. Ο επικεφαλής της εταιρείας, Σαμ Άλτμαν, αποκάλυψε πως η ευγένεια των χρηστών προς την τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι απλώς ένα θέμα καλών τρόπων: είναι ένα πανάκριβο φαινόμενο. Όταν ένας χρήστης στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter) ρώτησε χαριτολογώντας πόσα χρήματα έχουν δαπανηθεί επειδή οι χρήστες λένε «παρακαλώ» και «ευχαριστώ» στα μοντέλα της εταιρείας, ο Άλτμαν απάντησε με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Δεκάδες εκατομμύρια δολάρια που άξιζαν απόλυτα». Αν και σε πολλούς μπορεί να φαίνεται ανούσιο να είναι κανείς ευγενικός με ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, αρκετοί ειδικοί υπερασπίζονται το αντίθετο. Ο Κέρτις Μπίβερς, διευθυντής σχεδιασμού στη Microsoft, τονίζει πως ο ευγενικός λόγος οδηγεί σε καλύτερες και πιο συνεργατικές απαντήσεις. Όπως αναφέρεται σε σημείωμα του Microsoft WorkLab, «η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη αντανακλά το ύφος και το επίπεδο των οδηγιών που της δίνουμε», ενώ η ευγένεια ενισχύει τη σαφήνεια, τον επαγγελματισμό και την ποιότητα της απάντησης.
Και η κοινωνία φαίνεται να ακολουθεί αυτό το πρότυπο: σε έρευνα του 2024, το 67% των Αμερικανών δηλώνουν ότι μιλούν ευγενικά στα chatbots, με το 55% να το κάνουν από καθαρή συνείδηση και το 12%… για να εξασφαλίσουν εύνοια σε περίπτωση μελλοντικής «εξέγερσης των μηχανών». Η κουβέντα, ωστόσο, δεν σταματά στην κοινωνική συμπεριφορά. Το ενεργειακό αποτύπωμα της τεχνητής νοημοσύνης είναι πλέον μετρήσιμο και ανησυχητικό. Σύμφωνα με έρευνα της Washington Post σε συνεργασία με ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, η δημιουργία ενός μόνο email 100 λέξεων με χρήση τεχνητής νοημοσύνης καταναλώνει αρκετή ενέργεια για να λειτουργούν 14 λάμπες LED για μία ώρα. Με άλλα λόγια, αν κάποιος στέλνει ένα τέτοιο email κάθε εβδομάδα, σε ετήσια βάση η κατανάλωση φτάνει τις 7,5 κιλοβατώρες, ισοδύναμες με την ωριαία κατανάλωση εννέα κατοικιών στην Ουάσινγκτον DC.
Και αυτό είναι μόνο η αρχή: αναλογιστείτε τις χιλιάδες περίπλοκες ερωτήσεις και μακροσκελείς εντολές που απευθύνονται καθημερινά στο ChatGPT. Το ενεργειακό φορτίο που απαιτείται για να «δουλέψει» η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι σε καμία περίπτωση αμελητέο. Τα κέντρα δεδομένων που «τρέχουν» μοντέλα όπως το ChatGPT καταναλώνουν σήμερα περίπου το 2% της παγκόσμιας ενέργειας, ενώ οι προβλέψεις κάνουν λόγο για θεαματική αύξηση τα επόμενα χρόνια, όσο η τεχνητή νοημοσύνη εισέρχεται όλο και βαθύτερα στην καθημερινή ζωή – από τα σχολεία και τα νοσοκομεία μέχρι τις επιχειρήσεις και τη διακυβέρνηση. Η ευγένεια προς την τεχνητή νοημοσύνη αποδεικνύεται ακριβή – αλλά ενδεχομένως και αναγκαία. Σε μια εποχή όπου οι μηχανές μαθαίνουν από τους ανθρώπους, ίσως αξίζει να πληρώνουμε το τίμημα της ευγένειας, όχι μόνο ως ένδειξη καλών τρόπων, αλλά και ως μέσο για έναν πιο ανθρώπινο, συνεργατικό ψηφιακό κόσμο. Όμως, όπως φαίνεται, το τίμημα αυτό δεν είναι μόνο ηθικό. Είναι και… ενεργειακό.
