Σε μόνιμο μηχανισμό περικοπών είναι «εγκλωβισμένες» οι επικουρικές συντάξεις, με ορατό τον κίνδυνο και νέων μειώσεων όχι μόνο εντός του 2018, αλλά και τα επόμενα χρόνια, πέραν αυτών που έχουν ήδη δρομολογηθεί.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των «Νέων», πρόκειται για έναν μόνιμο κόφτη που απειλεί τις επικουρικές και τέθηκε σε ισχύ με τον ασφαλιστικό νόμο Κατρούγκαλου της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και προβλέπει ότι το ύψος των συντάξεων που θα καταβάλλει το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑΕΠ) θα υπολογίζεται με ρήτρες ηλικίας, θνησιμότητας και ελλειμμάτων.
Αυτό οδηγεί σε διαρκείς μειώσεις των καταβαλλόμενων ποσών τα επόμενα χρόνια όπως εκτιμούν ειδικοί αναλυτές του ασφαλιστικού συστήματος.
Ενδεικτικές είναι οι εκτιμήσεις αποκαλυπτικής μελέτης του ομότιμου καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Σάββα Ρομπόλη, σύμφωνα με τις οποίες το μέσο ύψος των επικουρικών συντάξεων θα μειωθεί ακόμη και κάτω από τα 100 ευρώ την επόμενη δεκαετία, διευρύνοντας έτσι τις δραματικές περικοπές που έχουν υποστεί τα τελευταία χρόνια.
Σημειώνεται ότι η χορήγηση νέων επικουρικών συντάξεων έχει παγώσει για τρία χρόνια, από το 2015, με αποτέλεσμα σήμερα να εκκρεμούν συνολικά 120.000 αιτήσεις. Οι νέες συντάξεις (που αφορούν τις αιτήσεις οι οποίες υποβλήθηκαν από τότε) εκτιμάται ότι θα αρχίσουν να καταβάλλονται φέτος και θα είναι μειωμένες μεσοσταθμικά κατά 22% λόγω των μέτρων που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση.
Οι μειώσεις θα συνεχιστούν το 2019 – με την περικοπή έως 18% των προσωπικών διαφορών που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου – με αποτέλεσμα να υπάρξουν συντάξεις ακόμα και… 30 ευρώ.
Τις μεγαλύτερες μειώσεις στις επικουρικές τους θα υποστούν τραπεζοϋπάλληλοι, εμποροϋπάλληλοι, πρώην εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ πλην της ΔΕΗ, υψηλόμισθοι μισθωτοί που ήταν ασφαλισμένοι στο πρώην ΙΚΑ, ναυτιλιακοί – τουριστικοί πράκτορες κ.ά. Η μέση επικουρική σύνταξη για όσους έχουν καταθέσει αιτήσεις συνταξιοδότησης από την 1η Ιανουαρίου του 2015 και μετά υπολογίζεται σε 160 – 170 ευρώ.
Στη μελέτη του ομότιμου καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Σάββα Ρομπόλη και του αναλογιστή, υποψήφιου διδάκτορα Βασίλη Μπέτση, για το μέλλον των επικουρικών στη χώρα μας, θεωρείται ότι το πλέον πιθανό σενάριο, με βάση το αναμενόμενο baby booming την περίοδο 2023-2029 και τη γήρανση του πληθυσμού, σε συνδυασμό με το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης βάσει του οποίου λειτουργεί από το 2016 και στη χώρα μας η επικουρική ασφάλιση, θα διαμορφώσει τη μέση επικουρική σύνταξη την επόμενη 10ετία ακόμη και κάτω από τα 100 ευρώ μεικτά.
Σύμφωνα με τις μακροοικονομικές και αναλογιστικές παραδοχές των δύο μελετητών, για να παραμείνει η μέση επικουρική σύνταξη στα σημερινά επίπεδα των 170 ευρώ, απαιτείται να εισέλθουν στην αγορά εργασίας 650.000 νέοι απασχολούμενοι πλήρους απασχόλησης από τους 1.017.000 άνεργους. Δηλαδή, θα πρέπει η ανεργία να μειωθεί στο 8% έως το 2028. Βεβαίως, η επίτευξη αυτού του στόχου προϋποθέτει μία μακροχρόνια περίοδο. Αλλά για να γίνει αυτό, απαιτείται μέσος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ 3% ετησίως για μια 10ετία.
Αν βέβαια ληφθεί υπόψη και η ραγδαία αύξηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, οι οποίες το 2028 εκτιμάται ότι θα έχουν φτάσει στο 30%-35% της συνολικής απασχόλησης, τότε σε αυτή την περίπτωση για να διατηρηθεί η επικουρική σύνταξη στο σημερινό μέσο επίπεδο των 170 ευρώ, απαιτούνται 750.000 νέες θέσεις εργασίας. Δηλαδή η ανεργία θα πρέπει να μειωθεί στο 6%, και για να συμβεί αυτό μέχρι το 2028 απαιτείται ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ ίσος με 4%.
Σε διαφορετική περίπτωση, και υπό την προϋπόθεση ότι στο ενδιάμεσο δεν θα εξασφαλισθούν άλλες πηγές χρηματοδότησης, θα πρέπει το μέσο επίπεδο της επικουρικής σύνταξης να φτάσει στα 112 ευρώ, δηλαδή να μειωθεί επιπλέον 15% λόγω των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, της αναιμικής ανάπτυξης και της διατήρησης υψηλού επιπέδου ανεργίας.
Ωστόσο – καταλήγει η μελέτη – αν ληφθεί υπόψη η έκρηξη συνταξιοδοτήσεων λόγω του αναμενόμενου baby booming την περίοδο 2023-2029 και η γήρανση του πληθυσμού η οποία λειτουργεί αρνητικά στην ανάπτυξη μιας οικονομίας, τότε η μέση επικουρική σύνταξη εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει περίπου τα 100 ευρώ μεικτά.