Για τη συμβολή των Ελλήνων της Διασποράς στην Επανάσταση του 1821 μίλησε ο Πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καθηγητής Νικόλαος Γ. Παπαϊωάννου, κατά τον επίσημο εορτασμό της Εθνικής Επετείου της 25ης Μαρτίου που διοργάνωσε το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ελληνικών Εθνικοτοπικών Οργανώσεων (ΠΣΕΕΟ), στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Μετά από πρόσκληση του ΠΣΕΕΟ, ο Πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου εκφώνησε τον Πανηγυρικό της ημέρας, με θέμα «Κοιτίδες ελληνικού πολιτισμού και διασπορά», κατά τη διαδικτυακή εκδήλωση του ΠΣΕΕΟ, με τίτλο «200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση – Απόδημος Ελληνισμός», που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, 25 Μαρτίου 2021.
Ο Πρύτανης του ΑΠΘ, στην ομιλία του, επισήμανε, μεταξύ άλλων, ότι «τα ιστορικά γεγονότα στα οποία ανατρέχουμε και οι μείζονες μορφές τις οποίες εξετάζουμε, όπως του Ευγενίου Βούλγαρη, του Ιώσηπου Μοισιόδακα, του Αδαμάντιου Κοραή, του Ρήγα Βελεστινλή και μίας σειράς έτερων εγγράμματων προσωπικοτήτων που καθόρισαν τη θεώρηση της κατοπινής νεοελληνικής ταυτότητας, συναποτελούν τον θησαυρό τον οποίο εμείς σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να αναδιφούμε. Το όραμά τους, οι ιδέες τους, ο τρόπος σκέψης τους εμπότισαν σε μεγάλο βαθμό τη μετέπειτα ιστορική ερμηνεία. Μέσα σε λίγα χρόνια και κάπως απροσδόκητα το όραμα του νέου ελληνικού κράτους έλαβε σάρκα και οστά».
Απόδημος ελληνισμός: Η κληρονομιά του 21
Ο κ. Παπαϊωάννου υπογράμμισε, επίσης, ότι «η διαμόρφωση της εθνικής μας ταυτότητας και η γένεση του νεότερου ελληνικού έθνους-κράτους όρισαν την ιστορική, κοινωνική και πολιτισμική μας εξέλιξη, συντελώντας δομικά στον χαρακτήρα του νέου ελληνικού έθνους. Αυτή η διαρκής συνδιαλλαγή μεταξύ του κοινωνικού γίγνεσθαι του τότε και του τώρα οφείλει να μένει ανεπηρέαστη από στείρες λογικές, που είτε μυθοποιούν τα πεπραγμένα είτε αποκαθηλώνουν πλήρως τα όσα θετικά έχουν επιτευχθεί. Συνιστά κατά κάποιον τρόπο μία ευκαιρία ανασκόπησης, αναγνώρισης και κριτικής αποτίμησης των γεγονότων, με τα μέσα και τα εργαλεία που ορίζει η ιστορική επιστήμη». Κλείνοντας την ομιλία του, ο Πρύτανης του ΑΠΘ αναφέρθηκε στην κληρονομιά του 1821 την οποία καλούμαστε σήμερα να διαχειριστούμε, η οποία είναι «η αυτοθυσία και η γενναιότητα των ανθρώπων εκείνης της εποχής που ανταποκρίθηκαν στο ιστορικό χρέος της πατρίδας, που αφοσιώθηκαν ψυχή τε και σώματι στον ελληνικό Αγώνα».
Απόδημος ελληνισμός: Μνήμη, αναστοχασμός και οραματισμός
Την εκδήλωση χαιρέτισε ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Διπλωματίας και Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών Ιωάννης Χρυσουλάκης, σημειώνοντας ότι «200 χρόνια μετά την Επανάσταση του 1821 η φετινή λαμπρή επέτειος της 25ης Μαρτίου αποτυπώνεται μοναδικά στο τρίπτυχο μνήμη, αναστοχασμός και οραματισμός. Η 200ή επέτειος της Ελληνικής Επανάστασης είναι ένα μάθημα σύγχρονης ιστορίας, της δικής μας ιστορίας, που αφυπνίζει και συντηρεί την κοινή μας μνήμη». Ο κ. Χρυσουλάκης υπογράμμισε, ακόμη, ότι «όπως ο ξεσηκωμός του 1821 συνένωσε τότε τους Έλληνες, έτσι και σήμερα η μνήμη αυτής της Επανάστασης που οδήγησε στη συγκρότηση του σύγχρονου ελληνικού κράτους μάς αφυπνίζει και μας συνενώνει. Η φετινή επέτειος μάς ωθεί να στοχαστούμε και να ξαναδούμε όλοι μαζί αλλά και ο καθένας μας χωριστά αυτή την πορεία των δύο αιώνων».
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον χαιρετισμό του συντονιστή της εκ μέρους του ΠΣΕΕΟ, Προέδρου της Παγκόσμιας Βλάχικης Αμφικτιονίας Μιχάλη Μαγειρία, ο οποίος υπογράμμισε την «καθοριστική συμβολή των Ελλήνων της διασποράς στον αγώνα του 1821», λέγοντας πως «πολλοί απόδημοι Έλληνες έλαβαν μέρος και θυσιάστηκαν στον αγώνα, ενώ οι ελληνικές παροικίες στη Βιέννη, το Παρίσι, το Ιάσιο, τη Βουδαπέστη, την Τεργέστη, τη Βενετία και αλλού συνέβαλαν πνευματικά και υλικά στην Επανάσταση. Ο ρόλος, όμως, των Ελλήνων της διασποράς δεν σταμάτησε με την επίτευξη της ανεξαρτησίας. Από την πρώτη στιγμή όλες οι δυνάμεις του απανταχού ελληνισμού βρέθηκαν στο πλευρό του νέου ελληνικού κράτους».
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ελληνικών Εθνικοτοπικών Οργανώσεων αποτελείται από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ηπειρωτών Εξωτερικού, την Παγκόσμια Συνομοσπονδία Θεσσαλών, τις Παμμακεδονικές Ενώσεις Υφηλίου, τη Διεθνή Συνομοσπονδία Ποντίων Ελλήνων και την Παγκόσμια Βλάχικη Αμφικτιονία.