Οι λευκές γραμμές που αφήνουν πίσω τους τα αεροπλάνα αποτελούν κατά καιρούς αγαπημένο θέμα για τους λάτρεις των θεωριών συνωμοσίας. Μια γρήγορη «βόλτα» στο διαδίκτυο για τα «ίχνη» των τζετ στον αέρα, μπορεί να οδηγήσει την αναζήτηση σε «αποδείξεις ότι μας ψεκάζουν» και παρόμοιες ιστορίες. Ωστόσο, σύμφωνα με την επιστήμη η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για ένα απόλυτα εξηγήσιμο φαινόμενο, που παρατηρείται μάλιστα από την αρχή της «κατάκτησης των αιθέρων», από το ανθρώπινο είδος. Οι λευκές γραμμές που αφήνουν πίσω τους τα αεροπλάνα είναι γνωστές ως contrails στην επιστημονική διάλεκτο. Πρόκειται για ίχνη ατμού και νέφη, σε σχήμα γραμμής, που παράγονται από την εξάτμιση του κινητήρα του αεροσκάφους ή τις αλλαγές στην πίεση αέρα. Συνήθως οι γραμμές παρατηρούνται πίσω από αεροσκάφη που ταξιδεύουν αρκετά χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης.
Αεροπλάνα: Πώς δημιουργούνται οι γραμμές
Οι λευκές γραμμές αποτελούνται κυρίως από νερό και έχουν τη μορφή κρυστάλλων πάγου. Ο συνδυασμός υδρατμών στα καυσαέρια του κινητήρα και οι χαμηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος σε μεγάλα υψόμετρα προκαλούν το σχηματισμό των λευκών γραμμών. Επιπλέον, οι ακαθαρσίες στα καυσαέρια του κινητήρα από το καύσιμο, συμπεριλαμβανομένων των ενώσεων θείου παρέχουν μερικά από τα σωματίδια που χρησιμεύουν ως πυρήνες συμπύκνωσης νέφους για την ανάπτυξη σταγονιδίων νερού στα καυσαέρια. Τα σταγονίδια νερού παγώνουν και στη συνέχεια σχηματίζουν σωματίδια πάγου που εν τέλει συνθέτουν τις περιβόητε λευκές γραμμές. Ο σχηματισμός τους μπορεί επίσης να πυροδοτηθεί από αλλαγές στην πίεση του αέρα, στις δίνες που δημιουργούν τα ακροπτερύγια ή στην κίνηση των φτερών.
Η εξίσωση για τις γραμμές
Σύμφωνα με το αμερικανικό πανεπιστήμιο Αεροναυπηγικής και Τεχνολογίας, Spartan, το χρονικό διάστημα που θα παραμείνουν στον ουρανό οι λευκές γραμμές μπορεί να υπολογιστεί από μια μαθηματική εξίσωση που λαμβάνει υπόψη τη θερμοκρασία και την πίεση της ατμόσφαιρας, την υγρασία, την περιεκτικότητα σε νερό στα καυσαέρια και άλλες μεταβλητές. Ως εκ τούτου, ανάλογα με τα παραπάνω στοιχεία, οι λευκές γραμμές μπορεί να μείνουν στον ουρανό από ελάχιστα δευτερόλεπτα μέχρι αρκετές ώρες. Σε μελέτη του Spartan τονίζεται ότι αν βελτιωθεί η απόδοση καυσίμου, θα μπορούσε να προκληθούν αλλαγές στη θερμότητα και την ποσότητα του νερού που απελευθερώνεται στην εξάτμιση.
Αυτό θα επηρέαζε τη συχνότητα και την έκταση των contrails. Οι αλλαγές στις κινήσεις των αεροπλάνων μπορούν επίσης να επηρεάσουν τον επίμονο σχηματισμό λευκών γραμμών. Υπολογίζεται ότι περίπου το 16% της έκτασης της Γης περιέχει ατμόσφαιρα με επαρκή υγρασία για την παραγωγή επίμονων λευκών γραμμών. Αν η εναέρια κυκλοφορία αυξηθεί σε αυτές τις περιοχές, θα αυξηθεί και ο αριθμός των contrails.
Πιο έντονο το φαινόμενο μέχρι το 2050
Μάλιστα, μετά την εξέταση των μετεωρολογικών δεδομένων, της προβλεπόμενης αύξησης της εναέριας κυκλοφορίας και των τεχνολογικών εξελίξεων, αναμένεται ότι η παρουσία λευκών γραμμών θα γίνει πιο έντονη έως το 2050. Να σημειωθεί επίσης ότι αρκετοί επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις λευκές γραμμές και υπάρχουν μελέτες που αποδεικνύουν ότι τα contrails επηρεάζουν τη θερμοκρασία στις περιοχές που εμφανίζονται κατά κόρον.
