Σε επικίνδυνη εσωκομματική περιδίνηση μοιάζει να εισέρχεται εκ νέου το ΠΑΣΟΚ, καθώς η Χαριλάου Τρικούπη δείχνει να αναζητά «εσωτερικούς εχθρούς» σε μια προσπάθεια να απορροφήσει τους κραδασμούς της δημοσκοπικής φθοράς. Η παραπομπή της πρώην υπουργού Κατερίνας Μπατζελή στο Πειθαρχικό Όργανο, δύο μόλις ημέρες μετά τις αιχμηρές δηλώσεις της, αποτέλεσε το φιτίλι σε ένα ήδη εκρηκτικό σκηνικό. Η ίδια η κ. Μπατζελή, μιλώντας με σαφείς αιχμές για την ηγεσία, απέρριψε κάθε λογική «σιωπητηρίου», δηλώνοντας πως δεν προτίθεται να παίξει τον ρόλο της «Ιφιγένειας» στις εσωκομματικές ισορροπίες. Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας –τον οποίο η κ. Μπατζελή είχε στηρίξει για την ηγεσία– άσκησε δριμεία κριτική για τα δύο μέτρα και δύο σταθμά στη διαχείριση των εσωτερικών διαφορών, ενώ ο Παύλος Γερουλάνος έσπευσε να διαψεύσει οποιαδήποτε εκτροπή από την κομματική γραμμή, μιλώντας για στοχευμένες παρανοήσεις των θέσεών του.
Το επεισόδιο ξεκίνησε όταν η Κατερίνα Μπατζελή, σχολιάζοντας την επίσημη τοποθέτηση του ΠΑΣΟΚ για τον Νίκο Παππά, την οποία θεώρησε «τοξική» και «λανθασμένη», επέκρινε την ηγεσία για την επιλογή της να υιοθετήσει μια ρητορική που –όπως είπε– θυμίζει τη ΝΔ. «Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να σύρεται σε τοξικότητα τύπου “13-0”. Αποφάσισε η Δικαιοσύνη, τελειώσαμε», δήλωσε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας πως η πόλωση δεν προσφέρει τίποτα στο κόμμα. Η δήλωσή της προκάλεσε την άμεση αντίδραση της ηγεσίας, με τον Νίκο Ανδρουλάκη να δρομολογεί την παραπομπή της στο Πειθαρχικό. Παράλληλα, κύκλοι του Χάρη Δούκα άφησαν αιχμές για επιλεκτική αυστηρότητα, υπενθυμίζοντας πως δεν υπήρξε καμία αντίδραση όταν άλλοι προβεβλημένοι παράγοντες του κόμματος –όπως ο Παύλος Γερουλάνος, ο Δημήτρης Μπιάγκης, η Άννα Διαμαντοπούλου και ο Θανάσης Γλαβίνας– εξέφρασαν δημοσίως θέσεις που κινήθηκαν εκτός επίσημης γραμμής. Η απάντηση της Χαριλάου Τρικούπη ήταν εξίσου αιχμηρή: όσοι παραμένουν προσκολλημένοι στο κλίμα των εσωκομματικών εκλογών, αντί να συνδράμουν στη στρατηγική επανεκκίνησης, καλούνται να εργαστούν παραγωγικά «για να γίνει ξανά το ΠΑΣΟΚ δύναμη κυβερνητικής αλλαγής».
Το ρήγμα βαθαίνει – Διαγραφές στο τραπέζι, ανησυχία για «εμφύλιο»
Στελέχη με εμπειρία στο εσωκομματικό πεδίο βλέπουν στην επιλογή Ανδρουλάκη ένα μήνυμα πυγμής που όμως απειλεί να επαναφέρει το ΠΑΣΟΚ σε καταστάσεις έντονης εσωστρέφειας. Η εικόνα ενός κόμματος που απασχολείται περισσότερο με εσωτερικές διενέξεις και λιγότερο με την κοινωνία, εντείνει την απογοήτευση στη βάση, ιδιαίτερα καθώς οι δημοσκοπικοί δείκτες δείχνουν το ΠΑΣΟΚ να κινείται σε οριακά διψήφια ποσοστά και τον πρόεδρό του να υστερεί σημαντικά ακόμη και έναντι της Ζωής Κωνσταντοπούλου στην καταλληλότητα για πρωθυπουργός.
Η επιλογή της παραπομπής, λένε ορισμένοι, έγινε για να σταλεί το μήνυμα ότι δεν υπάρχει ανοχή σε δημόσια αμφισβήτηση. Ωστόσο, η στοχοποίηση στελεχών όπως η Μπατζελή, η Λιακούλη, ο Κωνσταντινόπουλος και η Γιαννακοπούλου, φανερώνει μια τάση εσωτερικής απομόνωσης όσων διατυπώνουν ενστάσεις ή διαφοροποιήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι στελέχη του χώρου εκφράζουν ανοιχτά την ανησυχία τους πως αν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επιστρέψει από τις ΗΠΑ με τη λογική της «εκκαθάρισης», τότε η εσωκομματική σύγκρουση μπορεί να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Πολιτική σύγχυση και εσωτερικές αντιφάσεις
Ο πρόσφατος ελιγμός του ΠΑΣΟΚ με την πρόσκληση στην Πλεύση Ελευθερίας για συνυπογραφή της πρότασης δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης –παρότι αρκούσαν οι υπογραφές του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς– κρίθηκε εκ των υστέρων ως «πολιτικό λάθος» από αρκετά στελέχη. Όχι μόνο γιατί επέτρεψε στη ΝΔ να χαρακτηρίσει το ΠΑΣΟΚ ως «ουρά της Ζωής», αλλά και γιατί –όπως φάνηκε και από τις δημοσκοπήσεις– έδωσε πόντους στην Πλεύση Ελευθερίας εις βάρος του κόμματος. Παράλληλα, η ενίσχυση της εσωστρέφειας συνοδεύτηκε και από οργανωτικές αιχμές. Η Ανανεωτική Αριστερά –συνιστώσα του ΠΑΣΟΚ– εξέφρασε δημόσια τη δυσφορία της για τον αποκλεισμό στελεχών της από τις νέες θέσεις ευθύνης στους Τομείς Πολιτικής. Όπως τόνισαν κύκλοι της τάσης, η επιλογή αυτή «δεν σηματοδοτεί πλουραλισμό και διεύρυνση», επισημαίνοντας την απουσία οποιουδήποτε στελέχους της τάσης από τον νέο καταμερισμό. Την ίδια στιγμή, ακόμη και πρώην υποψήφιοι βουλευτές όπως ο Σπύρος Πώρος ανακοινώνουν την αποχώρησή τους από το κόμμα, εντείνοντας το κλίμα αποσυσπείρωσης.
Η εικόνα που εκπέμπει το ΠΑΣΟΚ είναι αυτή ενός κόμματος που αδυνατεί να κεφαλαιοποιήσει τις ενωτικές στιγμές του, και καταρρέει κάθε φορά που επιστρέφει στον παλιό του κακό εαυτό. Όπως λένε χαρακτηριστικά έμπειρα στελέχη, το ΠΑΣΟΚ ανεβαίνει όταν μιλά με συλλογικότητα και κατεβαίνει όταν εγκλωβίζεται σε μικρό κύκλο εσωτερικών μηχανισμών. Η επανεκκίνηση μέσω των εσωκομματικών εκλογών του περασμένου Οκτωβρίου κινδυνεύει να μείνει χωρίς συνέχεια. Αν η ηγεσία επιλέξει τη σύγκρουση αντί της σύνθεσης, η εσωστρέφεια θα παγιωθεί και η φθορά θα γίνει μη αναστρέψιμη. Όπως λέει χαρακτηριστικά κορυφαίο στέλεχος, «η διαφωνία δεν είναι υπονόμευση. Υπονόμευση είναι να μην ακούς τη βάση και να επιμένεις ότι όλα βαίνουν καλώς».