Platon Antoniou – The Defenders: Ο φωτογράφος που βάζει ηγέτες και ακτιβιστές στο ίδιο σκαμνί

Μία διαφορετική φωτογραφική συλλογή από αυτές που έχει γίνει γνωστός αποφάσισε να εκδόσει σε βιβλίο ο ελληνικής καταγωγής φωτογράφος Platon. Ο φωτογράφος εργάστηκε και εξελίχθηκε μέσα από τα γραφεία πολιτικών και διασημοτήτων, ενώ τα πρώτα στάδια της καριέρας του τον έβρισκαν να περπατά στους διαδρόμους του Κρεμλίνου και της Ντάουνινγκ Στριτ. Έχει απαθανατίσει τα πορτρέτα των μεγαλύτερων ηγετών του κόσμου, όπως του Βλαντιμίρ Πούτιν, Μουαμάρ Καντάφι, Μαρκ Ζούκερμπεργκ και Μπαράκ Ομπάμα. Πρόεδροι των ΗΠΑ και αστέρες του Χόλιγουντ έχουν καθίσει μπροστά στον φακό του το διάστημα κατά το οποίο εργαζόταν στο περιοδικό George και New Yorker. Τώρα, όμως, αποφάσισε να στρέψει αλλού το φακό του και να απαθανατίσει ακτιβιστές, επιζώντες κακοποίηση και πολιτικούς αντιφρονούντες ανά τον κόσμο.

Ο ίδιος αναφέρει πως «Έχοντας φωτογραφίσει όλους αυτούς τους παγκόσμιους ηγέτες, μπορώ να πω ότι οι άνθρωποι που συναντώ στα χαρακώματα του κινήματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πραγματικοί ηγέτες». Στη συλλογή του «The Defenders» (=Οι Υπερασπιστές) ακολουθεί έναν διαφορετικό δρόμο στον οποίο θέλει να ενισχύσει τους ανθρώπους που έχουν παλέψει για τα ανθρώπινα δικαιώματα, απλούς ανθρώπους που έχουν κάνει εξαιρετικά πράγματα. Μεταξύ των «Υπερασπιστών» είναι Βιρμανέζοι και Αιγύπτιοι αντιφρονούντες, το φυλακισμένο ρωσικό πανκ συγκρότημα Pussy Riot και επιζώντες σεξουαλικής βίας στο νοσοκομείο Panzi του βραβευμένου με Νόμπελ Ειρήνης Δρ. Denis Mukwege στο Κονγκό. Το μόνο κοινό τους με τους ηγέτες που έχει φωτογραφίσει ο Platon είναι ότι κάθισαν στο ίδιο σκαμνί, μπροστά σε ένα λευκό ή μαύρο φόντο. «Περισσότεροι παγκόσμιοι ηγέτες έχουν καθίσει σε αυτό το κουτί από οποιαδήποτε καρέκλα στην ιστορία», ανέφερε σε συνέντευξη.

Φωτογραφίζοντας ιστορίες μέσα από ανθρώπους

Γεννημένος στην Ελλάδα το 1968, ο Platon (Πλάτων Αντωνίου) μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο σε ηλικία οκτώ ετών και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη φωτογραφία στο Royal College of Art, προτού εγκαταλείψει το Λονδίνο για να σταδιοδρομήσει στη Νέα Υόρκη. Εκεί, εργάστηκε μαζί με τον Τζον Κέντεντι Τζούνιορ και στο περιοδικό New Yorker. Ως νεαρός φωτογράφος, εξομολογείται ότι θαμπώθηκε από τον κόσμο των πολιτικών και των διασημοτήτων με τους οποίους συνεργαζόταν. Στρέφοντας τον φακό του στους ανίσχυρους, αντίθετα, ανέτρεψε εντελώς τις ιδέες του για την εξουσία. «Μετατρέπουν τις αντιξοότητές τους σε συμπόνια για τους άλλους. Και αυτό είναι κάτι που πολύ σπάνια βλέπω σε αυτό το επίπεδο στην πολιτική σφαίρα. Έτσι, τους ονόμασα – αυτούς και το βιβλίο – “Οι Yπερασπιστές”, επειδή είναι τίτλος που θυμίζει υπερήρωες. Πρόκειται για συνηθισμένους ανθρώπους που κάνουν εξαιρετικά πράγματα και πράγματι τους θεωρώ υπερήρωες».

Η απόσταξη ευρειών, περίπλοκων, συναισθηματικών ανθρώπινων ιστοριών σε μια φευγαλέα στιγμή είναι μια ταλαιπωρία όλων των φωτογραφιών, συμπεριλαμβανομένης αυτής των παγκόσμιων ηγετών, αλλά ήταν ιδιαίτερα δύσκολο όταν επρόκειτο για τα ευαίσθητα θέματα που αναφέρθηκαν στο «The Defenders». «Πολλοί από τους ανθρώπους που φωτογραφήθηκαν διακινδυνεύουν τη ζωή τους και την ασφάλειά τους λέγοντάς μου αυτές τις ιστορίες», είπε ο Πλάτων. «Δεν μπορώ να είμαι απερίσκεπτος. Δεν μπορώ να είμαι – δεν πρέπει να είμαι – αναζητητής συγκίνησης». Η άσκηση δέουσας επιμέλειας και ο προσεκτικός χειρισμός ευαίσθητων θεμάτων είναι κάτι που ο Πλάτων παραδέχεται ότι είναι πολυτέλεια του χρόνου και είναι σε θέση να αφιερώσει μήνες σε ένα έργο, δημιουργώντας τις πιο μελετημένες εικόνες που μπορεί. Όλο και περισσότερο, παρατηρεί, πως κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες που λαμβάνονται βιαστικά, αποτυπώνονται σε τηλέφωνα και μοιράζονται χωρίς τόσο μια παύση για ανάσα.

Παγώνεις το παρόν για να κατανοήσεις το παρελθόν και θα υπάρχει στο μέλλον

«Ο χρόνος είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα έννοια», συλλογίζεται ο Platon. «Προσπαθείς να παγώσεις μια στιγμή που μας βοηθάει να κατανοήσουμε το παρελθόν και θα εξακολουθεί να είναι σχετική στο μέλλον. Και όμως, ήταν μια στιγμή στο παρόν. Ένα τόσο μικροσκοπικό θραύσμα μιας στιγμής, που αν ανοιγόκλεινες τα μάτια σου, δεν θα το έβλεπες καν». Δύο πολιτικοί γίγαντες είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα της παράξενης επίδρασης του χρόνου. Στον Βλαντίμιρ Πούτιν, που φωτογραφήθηκε από τον Platon ως Πρόσωπο της Χρονιάς του περιοδικού Time το 2007, άρεσε η εικόνα που δημιούργησε ο φωτογράφος. Φαίνεται ισχυρός. Ωστόσο, στο διάστημα που μεσολάβησε από τη δημοσίευσή της, η ίδια εικόνα έχει υιοθετηθεί, επεξεργαστεί και κυκλοφορήσει από πολιτικούς αντιφρονούντες για να χλευάσουν τον Πούτιν και να μειώσουν τη δύναμή του.

«Άκουσα τα τελευταία δύο χρόνια ότι όποιος βρεθεί να κυκλοφορεί την εικόνα μου σε σχέση με θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα πάει φυλακή», δήλωσε ο Platon. «Και πρόκειται για την ίδια φωτογραφία, που άρεσε στον Πούτιν». Ο Μπιλ Κλίντον, τον οποίο ο Platon φωτογράφισε τον Δεκέμβριο του 2000 για το εξώφυλλο του Esquire, έχει επίσης αλλάξει με τα χρόνια. «Εκείνη την εποχή, αυτή η εικόνα αντιπροσώπευε απίστευτα επίπεδα χαρίσματος», θυμάται ο Platon. «Ήταν εξαιρετικός με τους ανθρώπους – όλοι λένε ότι δεν υπάρχει κανείς πιο χαρισματικός από τον Μπιλ Κλίντον. Τώρα το βλέπουμε μέσα από έναν διαφορετικό φακό, αλλά είναι η ίδια εικόνα. Όταν πετυχαίνω, η ίδια εικόνα λειτουργεί για όλους». Ωστόσο, δεν λειτουργεί για τη Χίλαρι Κλίντον. «Η Χίλαρι αρνείται να ποζάρει για μένα», σημειώνει ο Platon. «Είναι από τους ελάχιστους πολιτικούς που έχουν αρνηθεί. Και αυτό είναι ενδιαφέρον. Το “όχι” είναι στην πραγματικότητα εξίσου ενδιαφέρον με το “ναι”».

Πηγή: cnn.gr